دوره 30، شماره 1 - ( 1-1403 )
دوره 30 شماره 1 صفحات 114-100 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Naghizadeh Dehkharghani M, Khalili L, Yarigholi B. Analyzing the Effective Factors of and Barriers to Benefactors’ Participation in the Construction and Equipment of Public Libraries: A Qualitative Study. Research on Information Science and Public Libraries 2024; 30 (1) :100-114
URL: http://publij.ir/article-1-2449-fa.html
URL: http://publij.ir/article-1-2449-fa.html
نقی‌زاده دهخوارقانی مهسا، خلیلی لیلا، یاری‌قلی بهبود. واکاوی عوامل و موانع مؤثر بر مشارکت خیّرین در ساخت و تجهیز کتابخانه‌های عمومی: یک مطالعه کیفی. تحقیقات اطلاع‌رسانی و كتابخانه‌های عمومی. 1403; 30 (1) :100-114
دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران (نویسنده مسئول) ، l.khalili@azaruniv.ac.ir
چکیده: (965 مشاهده)
هدف: هدف پژوهش حاضر واکاوی عوامل و موانع مؤثر بر مشارکت خیّرین در ساخت و تجهیز کتابخانه‌های عمومی استان آذربایجان‌شرقی است.
روش: پژوهش کاربردی حاضر با رویکرد کیفی و به روش تحلیل محتوای کیفی از نوع عرفی انجام شد. مشارکت‌کنندگان پژوهش شامل تمامی خیّرین مشارکت‌کننده در ساخت و تجهیز کتابخانه‌های عمومی استان آذربایجان‌شرقی بود که دو شرط، مشارکت در عرض سال‌های 1389 تا 1400 و مشارکت با ارزش بالای صد میلیون ریال را داشتند. نمونه‌‌ها به صورت هدفمند برای مصاحبه نیمه‌ساختاریافته انتخاب شدند. مصاحبه تا مرحله اشباع نظری ادامه یافت و در مجموع، با یازده نفر از خیّرین مصاحبه انجام شد. به منظور اعتبارسنجی یافته‌های به‌‌دست‌‌آمده از معیارهای اعتبارپذیری، انتقال‌پذیری، اعتمادپذیری و تأییدپذیری استفاده شد.
یافته‌ها: با تجزیه و تحلیل مصاحبه‌ها، هفت مقوله کلی (عملکرد نهاد کتابخانه‌ها در انگیزش خیّرین، عملکرد مسئولان کتابخانه در انگیزش خیّرین، عملکرد حاکمیت و قوانین در انگیزش خیّرین، تأثیر زمینه فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی بر انگیزش خیّرین، باورهای شخصی خیّرین، کاستی‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی در انگیزش خیّرین و کاستی‌های حاکمیت و قوانین در انگیزش خیّرین) و دو مؤلفه اصلیِ (عوامل انگیزشی در جذب خیّرین و موانع جذب خیّرین) شناسایی شد. با توجه به تأکید خیّرین مشارکت‌کننده می‌توان نتیجه گرفت که از بین عوامل مؤثر بر مشارکت خیّرین استان آذربایجان شرقی در ساخت و تجهیز کتابخانه‌های عمومی، دو عامل تأثیر زمینه فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی و همچنین باورهای شخصی، مهم‌ترین عوامل انگیزشی بودند. همچنین از نظر خیّرین مشارکت‌کننده، مهم‌ترین مانع مشارکت نکردن خیّرین در ساخت و تجهیز کتابخانه، نبود روشنگری کافی برای ضرورت نیاز به کتابخانه بود که حاکی از ضعف در فرهنگ‌‌سازی است.
اصالت/ ارزش: به منظور گسترش مشارکت خیّرین کتابخانه‌ساز، ضروری است که عوامل انگیزشی مؤثر در مشارکت خیّرین کتابخانه‌ساز و موانع موجود در این مسیر مورد توجه ویژه نهاد کتابخانه‌های عمومی (به عنوان متولی گسترش کتابخانه‌های عمومی) قرار گیرد. مطالعه حاضر با رویکرد کیفی عوامل و موانع مؤثر بر مشارکت خیّرین در ساخت و تجهیز کتابخانه‌های عمومی را از دیدگاه خیّرین استان آذربایجان شرقی شناسایی کرد. یافته‌های این پژوهش می‌تواند اطلاعات و افق دقیق‌تری را پیش روی مدیران و کارشناسان نهاد کتابخانه‌های عمومی جهت برنامه‌ریزی دقیق‌تر در رفع موانع و کاستی‌های این حوزه قرار دهد و همچنین مبنایی برای انجام پژوهش‌های آتی در این حوزه و بسط مبانی نظری آن است.
روش: پژوهش کاربردی حاضر با رویکرد کیفی و به روش تحلیل محتوای کیفی از نوع عرفی انجام شد. مشارکت‌کنندگان پژوهش شامل تمامی خیّرین مشارکت‌کننده در ساخت و تجهیز کتابخانه‌های عمومی استان آذربایجان‌شرقی بود که دو شرط، مشارکت در عرض سال‌های 1389 تا 1400 و مشارکت با ارزش بالای صد میلیون ریال را داشتند. نمونه‌‌ها به صورت هدفمند برای مصاحبه نیمه‌ساختاریافته انتخاب شدند. مصاحبه تا مرحله اشباع نظری ادامه یافت و در مجموع، با یازده نفر از خیّرین مصاحبه انجام شد. به منظور اعتبارسنجی یافته‌های به‌‌دست‌‌آمده از معیارهای اعتبارپذیری، انتقال‌پذیری، اعتمادپذیری و تأییدپذیری استفاده شد.
یافته‌ها: با تجزیه و تحلیل مصاحبه‌ها، هفت مقوله کلی (عملکرد نهاد کتابخانه‌ها در انگیزش خیّرین، عملکرد مسئولان کتابخانه در انگیزش خیّرین، عملکرد حاکمیت و قوانین در انگیزش خیّرین، تأثیر زمینه فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی بر انگیزش خیّرین، باورهای شخصی خیّرین، کاستی‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی در انگیزش خیّرین و کاستی‌های حاکمیت و قوانین در انگیزش خیّرین) و دو مؤلفه اصلیِ (عوامل انگیزشی در جذب خیّرین و موانع جذب خیّرین) شناسایی شد. با توجه به تأکید خیّرین مشارکت‌کننده می‌توان نتیجه گرفت که از بین عوامل مؤثر بر مشارکت خیّرین استان آذربایجان شرقی در ساخت و تجهیز کتابخانه‌های عمومی، دو عامل تأثیر زمینه فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی و همچنین باورهای شخصی، مهم‌ترین عوامل انگیزشی بودند. همچنین از نظر خیّرین مشارکت‌کننده، مهم‌ترین مانع مشارکت نکردن خیّرین در ساخت و تجهیز کتابخانه، نبود روشنگری کافی برای ضرورت نیاز به کتابخانه بود که حاکی از ضعف در فرهنگ‌‌سازی است.
اصالت/ ارزش: به منظور گسترش مشارکت خیّرین کتابخانه‌ساز، ضروری است که عوامل انگیزشی مؤثر در مشارکت خیّرین کتابخانه‌ساز و موانع موجود در این مسیر مورد توجه ویژه نهاد کتابخانه‌های عمومی (به عنوان متولی گسترش کتابخانه‌های عمومی) قرار گیرد. مطالعه حاضر با رویکرد کیفی عوامل و موانع مؤثر بر مشارکت خیّرین در ساخت و تجهیز کتابخانه‌های عمومی را از دیدگاه خیّرین استان آذربایجان شرقی شناسایی کرد. یافته‌های این پژوهش می‌تواند اطلاعات و افق دقیق‌تری را پیش روی مدیران و کارشناسان نهاد کتابخانه‌های عمومی جهت برنامه‌ریزی دقیق‌تر در رفع موانع و کاستی‌های این حوزه قرار دهد و همچنین مبنایی برای انجام پژوهش‌های آتی در این حوزه و بسط مبانی نظری آن است.
نوع مطالعه: كيفي |
موضوع مقاله:
مطالعات كيفي
دریافت: 1402/3/24 | پذیرش: 1402/6/25 | انتشار: 1403/1/10
دریافت: 1402/3/24 | پذیرش: 1402/6/25 | انتشار: 1403/1/10
فهرست منابع
1. آقابابا، سارا (1397، دی). تحلیل جلب در حوزه سلامت مشارکت خیّرین. مقاله ارائه شده در دومین همایش ملی خیّر ماندگار، تهران، بازیابی شده از https://civilica.com/doc/954415
2. اسدی‌جنتی، نرگس؛ علی‌‌محمدزاده، خلیل؛ حسینی، مجتبی؛ ماهر، علی ؛و بهادری، محمدکریم (1399). موانع و مشکلات مشارکت کارا و اثربخش خیّرین در حوزه سلامت. مجله بیمه سلامت ایران. 3 (1)، 43-50.
3. ایمان، محمدتقی و نوشادی، محمودرضا (1390). تحلیل محتوای کیفی. پژوهش ، 3 (2)، 15-44.
4. پیمانخواه، مطهره؛ خراسانی، محبوبه ؛و روفی، قاسم (1396، آذر). نقش و تاثیر ارتباط با خیّرین در جذب کمک‌های مردمی جهت ساخت و ارتقای کتابخانه‌های عمومی استان سمنان. مقاله ارائه شده در همایش ملی مهارت‌های ارتباطی کتابداران، اصفهان، بازیابی شده ازhttps://elmnet.ir/article/21020501-52961
5. خندان، زهرا و سالاری، محمود (1396). شناسایی عوامل موثر ارتباط با خیّرین و موانع آن در کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی. مقاله ارائه شده در همایش ملی مهارت‌های ارتباطی کتابداران، اصفهان، بازیابی شده ازhttps://elmnet.ir/article/21014284-46693
6. دلاور، علی؛ شعبانی، زهرا؛ کریمی، یوسف ؛و درتاج، فریبرز (1395). تبیین عوامل روان‌شناختی و اجتماعی بر نوع‌دوستی خیّرین مدرسه‌ساز. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی. 12 (39)، 45-79.
7. رشیدآبادی، زکیه؛ علیمی، ماندانا ؛و نصیری‌‌افراپی، عذرا (1397، دی). بررسی انگاره‌های ذهنی خیّرین. مقاله ارائه شده در دومین همایش ملی خیّر ماندگار (مطالعه و ارزیابی امور خیّر در ایران با تمرکز بر چالش‌های نیکوکاری در ایران امروز)، تهران، بازیابی شده از https://civilica.com/doc/954433
8. شعبانی، زهرا (1393). تبیین مدل نوع‌دوستی خیّرین مدرسه‌ساز در ده سال اخیّر. تربیت اسلامی. 9 (19)، 67-94.
9. شفیعی‌نیکابادی، محسن و رضویان، بهنام (1396). رتبه‌بندی شاخص‌های موثر بر وفاداری نیکوکاران در موسسات خیّریه ایران با استفاده از دلفی فازی و روش معادلات ساختاری تفسیری. مجله مطالعات توسعه اجتماعی فرهنگی. 6 (3)، 59-79.
10. شهریاری، امیرعطا (1394). بررسی عوامل موثر بر جذب مشارکت‌های مردمی در کتابخانه‌های عمومی شهر مشهد(پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه بین‌المللی امام رضا علیه‌السلام، مشهد. بازیابی شده از https://ganj.irandoc.ac.ir
11. عبدی، مصطفی و کاوسی، اسماعیل (1393). طراحی و ارائه الگوی سنجش توسعه فرهنگی در کشور ایران با استفاده از نظریه داده بنیاد. مطالعات توسعه اجتماعی ایران. 7 (1)، 93-110.
12. کرمی، صادق؛ فردوسی، محمدحسن؛ اسمعیلی، محسن؛ و رفیعی دهبیدی، وحید. (1401). طراحی الگوی پارادایمی جذب خیّرین در توسعه ورزش. رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی. 10 (36)، 113-133.
13. کوهی‌رستمی، منصور؛ محمدزاده، فاطمه و عصاره، فریده. (1400). شناسایی و رتبه‌بندی موانع جذب و توسعه مشارکت‌های مردمی در کتابخانه‌های عمومی ایران. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی. 11(2)، 291-311.
14. متین، نعمت‌الله (1390). راههای گسترش مشارکت مردم در آموزش و پرورش از دیدگاه خیّرین مدرسه‌ساز. تعلیم و تربیت. 27 (107)، 141- 159.
15. مصدق‌راد، علی‌‌محمد و احتشامی، فاطمه (1399). تبیین و پیش‌بینی رفتار مشارکت خیّرین در نظام سلامت ایران. مجله تحقیقات نظام سلامت حکیم. 22 (4)، 284-297.
16. منصوری، علی و سلیمیان‌ریزی، ملیحه (1398). بررسی عوامل موثر بر جذب و توسعه مشارکت‌های خیّرین کتابخانه‌ساز. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات. 26 (2)، 19-32.
17. ناییجی، محمدجواد و غلامی، فاطمه (1395). تاثیر هوش معنوی بر نیات خیّرین بیمارستان‌ساز. مجله بیمارستان. 15 (4)، 71-78.
18. نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، اداره کل مشارکتها و شهرداری‌ها. (1392). راهنمای جذب مشارکت‌های مردمی سازمآن‌ها و موسسات. ویراست سوم. تهران: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور.
19. هاشم‌زاده، محمدجواد؛ دهقانی‌راینی، حکیمه ؛و نوکاریزی، محسن (1394). نقش کتابخانه‌های عمومی شهرستان کرمان در توسعه فرهنگ مطالعه کاربران. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی (پیام کتابخانه). 21 (2) 229-246.
20. یعقوبی، علی و فرقانی اوزرودی، محمدباقر. (1400). شناسایی ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ جذب خیّرین در ورزش دانشجویی کشور. تحلیل های جامعه شناختی و مدیریتی در ورزش. ۲ (۶)، ۷۵-۵۵.
21. Ashman, A. B. (2002). A comparative examination of public library fundraising. Public library quarterly. 21(2), 47-57. [DOI:10.1300/J118v21n02_07]
22. Bartlett, J. A. (2018). New and noteworthy: Philanthropy and libraries. Library Leadership & Management. 32(3), 1-4. [DOI:10.5860/llm.v32i3.7315]
23. Bhati, A., and McDonnell, D. (2020). Success in an online giving day: The role of social media in fundraising. Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly. 49(1), 74-92. [DOI:10.1177/0899764019868849]
24. Brewer, F. J. (1961). Friends of the library and other benefactors and donors. Illinois: Graduate School of Library and Information Science, University of Illinois at Urbana-Champaign. Retrieved on 17 January 2023 from https://www.ideals.illinois.edu/items/5921
25. Crumpton, M. A. (2016). Cultivating an organizational effort for development. The Bottom Line. 29(2), 97-113. [DOI:10.1108/BL-02-2016-0010]
26. Garczynski, J. (2016). # Donate: the role of social media in academic library fundraising. The Bottom Line. 29(2), 60-66. [DOI:10.1108/BL-02-2016-0013]
27. Gaunt, H. (2007). 'To do things for the good of others': library philanthropy, William Walker, and the establishment of the Australiana collection at the Tasmanian Public Library in the 1920s and 1930s. The Australian Library Journal. 56(3-4), 251-264. [DOI:10.1080/00049670.2007.10722421]
28. Guba, E. and Lincoln, Y. (1989). Fourth generation evaluation. Newbury Park, CA: SAGE
29. Kernochan, R. (2016). Fundraising in American Public Libraries: An Overview. The Serials Librarian. 71(2), 132-137. [DOI:10.1080/0361526X.2016.1186580]
30. Koohi Rostami, M,. Mohamadzadeh, F., & Osareh, F. (2022). Identifying and Ranking the Effective Factors in Attracting and Developing Public Participation in Iranian Public Libraries: Library Donors' Perspective. International Journal of Information Science and Management (IJISM), 20(1), 153-169.
31. Lorenzen, M. (2010). Fund raising for academic libraries: what works, what doesn't?. Library Philosophy and Practice(e-journal), 487. Retrieved from https://citeseerx.ist.psu.edu
32. Mahmood, K., Hameed, A., & Haider, S. J. (2005). Library fundraising in Pakistan. Library Management. 26(8/9), 429-438. [DOI:10.1108/01435120510631729]
33. Motewar, N. R. (2018). Fundraising: A Tool for the development of Public Library System. Knowledge Librarian. Special Issue, January, 21-24. Retrieved from http://www.klibjlis.com/sp2018jan4.pdf
34. Schwirtlich, A. M. (2016). Successful Library Fundraising: Best Practices. Australian Academic & Research Libraries. 47(1), 48. [DOI:10.1080/00048623.2016.1162267]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
