دوره 17، شماره 4 - ( 10-1390 )
دوره 17 شماره 4 صفحات 647-623 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Khandan M. Library and Information Science and the Concept of Paradigm in the Philosophy of Tomas Kuhn. Research on Information Science and Public Libraries 2011; 17 (4) :623-647
URL: http://publij.ir/article-1-25-fa.html
URL: http://publij.ir/article-1-25-fa.html
خندان محمد. کتابداری و اطلاع‌رسانی و مفهوم پارادایم در فلسفه علم توماس کوهن. تحقیقات اطلاع‌رسانی و كتابخانه‌های عمومی. 1390; 17 (4) :623-647
دانشگاه تهران ، knandan@ut.ac.ir
چکیده: (12546 مشاهده)
هدف: هدف از این مقاله بررسی این امر است که آیا مفهوم پارادایم در فلسفه علم توماس کوهن، دارای مصداق یا مصادیقی در حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی هست یا خیر.
روش: پس از بررسی اجمالی کتاب «ساختار انقلاب‌های علمی» و به‌ویژه مفهوم پارادایم در آن، نظریه‌پردازی‌های مربوطه در حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی مورد بررسی انتقادی قرار می‌گیرند و پیشنهادهایی مبنی بر لزوم نگرش پارادایمی در این حوزه ارائه می‌شود.
یافته‌ها: کوهن پارادایم را محور اساسیِ اجماع و اتفاق‌نظر در یک جامعه علمی می‌داند. پس معنی پارادایم را نباید با «نحله»، «رهیافت»، «نظریه»، «پیش‌فهم» و نظایر آنها خلط کرد. به‌ویژه حضور «نحله‌های فکری متعارض» در یک حوزه علمی را نباید به معنی «وجود پارادایم‌های مختلف» دانست، زیرا کوهن وضعیت رقابت بین نحله‌های متعارض را وضعیت ماقبل پارادایمی می‌داند. با توجه به این مطلب، بسیاری از نظریه‌پردازی‌هایی که حول و حوش مفهوم پارادایم در حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی انجام شده‌اند، از معنی مورد نظر کوهن دور افتاده‌اند. همچنین، مباحثی که درباره «نامگذاری» این رشته درگرفته‌اند، از این ضعف رنج می‌برند که به خصلتِ اجماع‌آفرینِ پارادایم و فقدان آن در کتابداری و اطلاع‌رسانی بی‌توجه بوده‌اند.
اصالت/ارزش: ارزش این مقاله کمک به تأملات مربوط به بنیان‌های نظری علم کتابداری و اطلاع‌رسانی و تدقیق در مفهوم پارادایم با توجه به مسائل این رشته است.
روش: پس از بررسی اجمالی کتاب «ساختار انقلاب‌های علمی» و به‌ویژه مفهوم پارادایم در آن، نظریه‌پردازی‌های مربوطه در حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی مورد بررسی انتقادی قرار می‌گیرند و پیشنهادهایی مبنی بر لزوم نگرش پارادایمی در این حوزه ارائه می‌شود.
یافته‌ها: کوهن پارادایم را محور اساسیِ اجماع و اتفاق‌نظر در یک جامعه علمی می‌داند. پس معنی پارادایم را نباید با «نحله»، «رهیافت»، «نظریه»، «پیش‌فهم» و نظایر آنها خلط کرد. به‌ویژه حضور «نحله‌های فکری متعارض» در یک حوزه علمی را نباید به معنی «وجود پارادایم‌های مختلف» دانست، زیرا کوهن وضعیت رقابت بین نحله‌های متعارض را وضعیت ماقبل پارادایمی می‌داند. با توجه به این مطلب، بسیاری از نظریه‌پردازی‌هایی که حول و حوش مفهوم پارادایم در حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی انجام شده‌اند، از معنی مورد نظر کوهن دور افتاده‌اند. همچنین، مباحثی که درباره «نامگذاری» این رشته درگرفته‌اند، از این ضعف رنج می‌برند که به خصلتِ اجماع‌آفرینِ پارادایم و فقدان آن در کتابداری و اطلاع‌رسانی بی‌توجه بوده‌اند.
اصالت/ارزش: ارزش این مقاله کمک به تأملات مربوط به بنیان‌های نظری علم کتابداری و اطلاع‌رسانی و تدقیق در مفهوم پارادایم با توجه به مسائل این رشته است.
نوع مطالعه: كيفي |
موضوع مقاله:
پژوهش‌هاي نظری در كتابداري و اطلاع‌رساني
دریافت: 1391/2/17 | پذیرش: 1392/4/27 | انتشار: 1392/4/27
دریافت: 1391/2/17 | پذیرش: 1392/4/27 | انتشار: 1392/4/27
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
