گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران ، s.rahimi@razi.ac.ir
چکیده: (619 مشاهده)
هدف: کتابداران به عنوان افرادی که در حوزه سازماندهی و نمایه‌سازی منابع اطلاعاتی فعالیت می‌کنند، نه‌تنها باید دارای دانش فنی مربوط به شغل خود باشند، بلکه نیازمند داشتن برخی از مهارت‌های نرم نیز هستند، بنابراین در پژوهش حاضر هدف تعیین وضعیت سطح دانش، مهارت‌های نرم و توانایی‌های مورد نیاز کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های کاربردی است و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه (140 نفر) تشکیل می‌دهند که براساس فرمول کوکران حجم نمونه برابر با 102 نفر به‌دست آمد. اعضای نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌های پژوهش از پرسشنامه ساندرز (2019) استفاده شد. جهت آزمون پایایی پرسشنامه، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس، آزمون فریدمن و توزیع فراوانی داده‌ها استفاده شد.
یافته‌ها: با توجه به آزمون فریدمن مهارت‌های انتخاب شده با یکدیگر متفاوت بودند. بالاترین اولویت‌ها از نظر کتابداران کتابخانه‌های عمومی، ارتباط بین فردی و مهارت‌های خدمات‌رسانی به مراجعه‌کنندگان بود که جزء مؤلفه‌های ارتباطی است. به‌عبارتی از نظر کتابداران مهم است که کتابدار به بهترین شکل ممکن با مراجعه‌کنندگان به کتابخانه ارتباط برقرار نماید. مهارت‌های ارتباط بین فردی، خدمات‌رسانی به مشتری، مهارت‌های جستجو (توانایی جستجو در پایگاه‌های داده، منابع اینترنتی و فهرست‌ها به طور کارآمد و مؤثر)، آشنایی با اخلاق حرفه‌ای، ارزیابی و انتخاب منابع اطلاعاتی، کارگروهی، نوشتن و طبقه‌بندی/ توسعه رده‌بندی از دیگر مهارت‌ها مهم‌تر در نظر گرفته شده‌اند که این بدان معنی است که تمام فارغ‌التحصیلان بدون در نظر گرفتن مسیر شغلی آینده خود باید با این مهارت‌ها آشنایی داشته باشند. مهارت‌های نرم برای کتابداران در بسیاری از جنبه‌های کاری آن‌ها همچون بهبود خدمات کتابخانه و ارتقای رضایت کاربران کمک می‌کنند. از آنجا که از نظر کتابداران کتابخانه‌های عمومی مهارت‌های نرم، مورد نیاز تمام فارغ‌التحصیلان رشته کتابداری است، به‌نظر باید در به‌روزرسانی سرفصل رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی توجه به ارائه دروسی که مهارت‌های نرم در آن‌ها گجنانده شده باشد، ضروری است و بایستی تلاش شود این نوع مهارت‌ها به دانشجویان رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی آموزش داده شود.
اصالت/ارزش: یافته‌های این پژوهش برای کتابداران کتابخانه‌های عمومی دارای اهمیت است. به دلیل اینکه کتابداران در تعامل مستقیم با مخاطبان خود، یعنی افراد جامعه هستند، داشتن مهارت‌های نرم می‌تواند به بهبود خدمات ارائه شده توسط کتابخانه و کتابداران و رضایت بیشتر کاربران منجر شود. پژوهش در این حوزه می‌تواند به بهبود عملکرد کتابداران و شناسایی نیازهای آموزشی آنان نیز، کمک کند و برنامه‌های آموزشی مناسب‌تری برای آن‌ها طراحی شود و به بهبود خدمات ارائه شده توسط کتابخانه‌ها کمک شایانی نماید. این پژوهش با شناسایی نظام‌مند و اولویت‌بندی مهارت‌های نرم کتابداران کتابخانه‌های عمومی، به سهم خود می‌تواند خلأ این حوزه را پوشش دهد. مهارت‌های نرم برای کتابداران کتابخانه‌های عمومی حائز اهمیت است. این مهارت‌ها به کتابداران کمک می‌کنند تا به شیوه مطلوب خدمات اطلاعاتی را به کاربران ارائه دهند، ارتباطات مؤثری با آنان برقرار کنند و مسائل را به طور کارآمد حل نمایند. علاوه بر افزایش کیفیت خدمات کتابخانه، این مهارت‌ها به ایجاد محیطی دوستانه، پویا و پر نشاط برای کاربران کمک می‌کند و نقش مهمی در ارتقای کارآیی و پیشرفت کتابخانه‌های عمومی دارند.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های کاربردی است و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه (140 نفر) تشکیل می‌دهند که براساس فرمول کوکران حجم نمونه برابر با 102 نفر به‌دست آمد. اعضای نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌های پژوهش از پرسشنامه ساندرز (2019) استفاده شد. جهت آزمون پایایی پرسشنامه، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس، آزمون فریدمن و توزیع فراوانی داده‌ها استفاده شد.
یافته‌ها: با توجه به آزمون فریدمن مهارت‌های انتخاب شده با یکدیگر متفاوت بودند. بالاترین اولویت‌ها از نظر کتابداران کتابخانه‌های عمومی، ارتباط بین فردی و مهارت‌های خدمات‌رسانی به مراجعه‌کنندگان بود که جزء مؤلفه‌های ارتباطی است. به‌عبارتی از نظر کتابداران مهم است که کتابدار به بهترین شکل ممکن با مراجعه‌کنندگان به کتابخانه ارتباط برقرار نماید. مهارت‌های ارتباط بین فردی، خدمات‌رسانی به مشتری، مهارت‌های جستجو (توانایی جستجو در پایگاه‌های داده، منابع اینترنتی و فهرست‌ها به طور کارآمد و مؤثر)، آشنایی با اخلاق حرفه‌ای، ارزیابی و انتخاب منابع اطلاعاتی، کارگروهی، نوشتن و طبقه‌بندی/ توسعه رده‌بندی از دیگر مهارت‌ها مهم‌تر در نظر گرفته شده‌اند که این بدان معنی است که تمام فارغ‌التحصیلان بدون در نظر گرفتن مسیر شغلی آینده خود باید با این مهارت‌ها آشنایی داشته باشند. مهارت‌های نرم برای کتابداران در بسیاری از جنبه‌های کاری آن‌ها همچون بهبود خدمات کتابخانه و ارتقای رضایت کاربران کمک می‌کنند. از آنجا که از نظر کتابداران کتابخانه‌های عمومی مهارت‌های نرم، مورد نیاز تمام فارغ‌التحصیلان رشته کتابداری است، به‌نظر باید در به‌روزرسانی سرفصل رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی توجه به ارائه دروسی که مهارت‌های نرم در آن‌ها گجنانده شده باشد، ضروری است و بایستی تلاش شود این نوع مهارت‌ها به دانشجویان رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی آموزش داده شود.
اصالت/ارزش: یافته‌های این پژوهش برای کتابداران کتابخانه‌های عمومی دارای اهمیت است. به دلیل اینکه کتابداران در تعامل مستقیم با مخاطبان خود، یعنی افراد جامعه هستند، داشتن مهارت‌های نرم می‌تواند به بهبود خدمات ارائه شده توسط کتابخانه و کتابداران و رضایت بیشتر کاربران منجر شود. پژوهش در این حوزه می‌تواند به بهبود عملکرد کتابداران و شناسایی نیازهای آموزشی آنان نیز، کمک کند و برنامه‌های آموزشی مناسب‌تری برای آن‌ها طراحی شود و به بهبود خدمات ارائه شده توسط کتابخانه‌ها کمک شایانی نماید. این پژوهش با شناسایی نظام‌مند و اولویت‌بندی مهارت‌های نرم کتابداران کتابخانه‌های عمومی، به سهم خود می‌تواند خلأ این حوزه را پوشش دهد. مهارت‌های نرم برای کتابداران کتابخانه‌های عمومی حائز اهمیت است. این مهارت‌ها به کتابداران کمک می‌کنند تا به شیوه مطلوب خدمات اطلاعاتی را به کاربران ارائه دهند، ارتباطات مؤثری با آنان برقرار کنند و مسائل را به طور کارآمد حل نمایند. علاوه بر افزایش کیفیت خدمات کتابخانه، این مهارت‌ها به ایجاد محیطی دوستانه، پویا و پر نشاط برای کاربران کمک می‌کند و نقش مهمی در ارتقای کارآیی و پیشرفت کتابخانه‌های عمومی دارند.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
