دوره 28، شماره 3 - ( 8-1401 )
دوره 28 شماره 3 صفحات 370-352 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Keykha B, Ghaebi A. Information literacy in public libraries from the perspective of policymakers of Iran Public Libraries Foundation: An exploratory study. Research on Information Science and Public Libraries 2022; 28 (3) :352-370
URL: http://publij.ir/article-1-2391-fa.html
URL: http://publij.ir/article-1-2391-fa.html
کیخا بتول، غائبی امیر. سواد اطلاعاتی در کتابخانههای عمومی از نگاه سیاست‌گذاران نهاد کتابخانههای عمومی کشور: یک مطالعه اکتشافی. تحقیقات اطلاع‌رسانی و كتابخانه‌های عمومی. 1401; 28 (3) :352-370
، batulkeykha@gmail.com
چکیده: (1809 مشاهده)
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی جایگاه سواد اطلاعاتی در اسناد بالادستی و برنامههای آموزشی نهاد کتابخانههای عمومی کشور در کتابخانههای عمومی انجام شده است.
روش: این پژوهش از نظرِ هدف پژوهشی توسعه‌ای و در زمره مطالعات کیفی است. جامعه پژوهش سیاست‌گذاران و مسئولان نهاد کتابخانههای عمومی کشور بودند. داده‌ها با استفاده از مصاحبه حضوری عمیق نیمه‌ساختاریافته گردآوری شده است. روایی پرسش‌های مصاحبه با روش روایی محتوایی توسط متخصصان سواد اطلاعاتی و ضریب پایاییِ کدگذاری با فرمول هولستی محاسبه شده است. کدگذاری و تحلیل داده‌ها با تلفیق روش تحلیل مضمون و الگوی کلایزی و استفاده از نسخه 12 نرم‌افزار مکس‌کیودی‌ای انجام شده است.
یافته‌ها: از کل مصاحبه‌ها 313 کد استخراج شد و در پنج مقوله اهمیت سواد اطلاعاتی، اسناد بالادستی نهاد، برنامههای آموزش سواد اطلاعاتی برای مخاطبان، خلأهای سواد اطلاعاتی و عوامل بروز خلأها و راهکارهای ارتقای جایگاه مؤلفه‌های سواد اطلاعاتی دسته‌بندی شدند. نبود برنامههای منسجم و یکپارچه آموزش مهارت‌های سواد اطلاعاتی در اسناد بالادستی نهاد، اشاره‌های گذرا و محدود به مهارت‌های سواد اطلاعاتی، تأخر بازنگریهای اسناد بالادستی و ابلاغیه‌‌ها، عدم حضور کتابداران و متخصصان سواد اطلاعاتی کشور در تدوین اسناد، نبود نگاه بالادستی به مفاهیم مهارت‌‌محور سواد اطلاعاتی در اسناد از مهم‌ترین نارسایی‌های جایگاه مهارت‌های سواد اطلاعاتی در برنامههای نهاد کتابخانههای عمومی کشور به شمار می‌روند.
اصالت/ارزش: نتایج پژوهش حاضر ضمن ترسیم وضعیت فعلی می‌تواند با افزودن مباحث جدید در بازنگریهای اسناد بالادستی و آیین‌نامه‌های مربوطه منجر به نیل به وضعیت مطلوب و تعمیق جایگاه سواد اطلاعاتی در نهاد کتابخانههای عمومی کشور شود و از این طریق در آموزش و ارتقای مهارت‌های سواد اطلاعاتی جامعه مخاطب کتابخانههای عمومی کشور گام‌های مؤثری برداشت.
روش: این پژوهش از نظرِ هدف پژوهشی توسعه‌ای و در زمره مطالعات کیفی است. جامعه پژوهش سیاست‌گذاران و مسئولان نهاد کتابخانههای عمومی کشور بودند. داده‌ها با استفاده از مصاحبه حضوری عمیق نیمه‌ساختاریافته گردآوری شده است. روایی پرسش‌های مصاحبه با روش روایی محتوایی توسط متخصصان سواد اطلاعاتی و ضریب پایاییِ کدگذاری با فرمول هولستی محاسبه شده است. کدگذاری و تحلیل داده‌ها با تلفیق روش تحلیل مضمون و الگوی کلایزی و استفاده از نسخه 12 نرم‌افزار مکس‌کیودی‌ای انجام شده است.
یافته‌ها: از کل مصاحبه‌ها 313 کد استخراج شد و در پنج مقوله اهمیت سواد اطلاعاتی، اسناد بالادستی نهاد، برنامههای آموزش سواد اطلاعاتی برای مخاطبان، خلأهای سواد اطلاعاتی و عوامل بروز خلأها و راهکارهای ارتقای جایگاه مؤلفه‌های سواد اطلاعاتی دسته‌بندی شدند. نبود برنامههای منسجم و یکپارچه آموزش مهارت‌های سواد اطلاعاتی در اسناد بالادستی نهاد، اشاره‌های گذرا و محدود به مهارت‌های سواد اطلاعاتی، تأخر بازنگریهای اسناد بالادستی و ابلاغیه‌‌ها، عدم حضور کتابداران و متخصصان سواد اطلاعاتی کشور در تدوین اسناد، نبود نگاه بالادستی به مفاهیم مهارت‌‌محور سواد اطلاعاتی در اسناد از مهم‌ترین نارسایی‌های جایگاه مهارت‌های سواد اطلاعاتی در برنامههای نهاد کتابخانههای عمومی کشور به شمار می‌روند.
اصالت/ارزش: نتایج پژوهش حاضر ضمن ترسیم وضعیت فعلی می‌تواند با افزودن مباحث جدید در بازنگریهای اسناد بالادستی و آیین‌نامه‌های مربوطه منجر به نیل به وضعیت مطلوب و تعمیق جایگاه سواد اطلاعاتی در نهاد کتابخانههای عمومی کشور شود و از این طریق در آموزش و ارتقای مهارت‌های سواد اطلاعاتی جامعه مخاطب کتابخانههای عمومی کشور گام‌های مؤثری برداشت.
واژه‌های کلیدی: مهارت‌های سواد اطلاعاتی، نهاد کتابخانههای عمومی کشور، مطالعه اکتشافی، الگوی کلایزی
نوع مطالعه: كيفي |
موضوع مقاله:
سواد اطلاعاتي سواد رسانه‌اي
دریافت: 1400/11/24 | پذیرش: 1401/6/28 | انتشار: 1401/8/9
دریافت: 1400/11/24 | پذیرش: 1401/6/28 | انتشار: 1401/8/9
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
