دوره 28، شماره 2 - ( 5-1401 )
دوره 28 شماره 2 صفحات 112-92 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Feizabadi M, Vaziri E. A survey of the Iranian public library services to the disabled. Research on Information Science and Public Libraries 2022; 28 (2) :92-112
URL: http://publij.ir/article-1-2351-fa.html
URL: http://publij.ir/article-1-2351-fa.html
فیض آبادی منصوره، وزیری اسماعیل. بررسی وضعیت کتابخانههای عمومی ایران از نظرِ ارائه خدمات به معلولان. تحقیقات اطلاع‌رسانی و كتابخانه‌های عمومی. 1401; 28 (2) :92-112
دانشگاه علوم پزشکی سبزوار ، feizabadi_mns@ut.ac.ir
چکیده: (2827 مشاهده)
هدف: این پژوهش با هدف کشف وضعیت کتابخانههای عمومی تحت پوشش نهاد کتابخانههای عمومی کشور از نظرِ ارائه خدمات به معلولان (جسمی-حرکتی، نابینایان و کم‌‌بینایان، ناشنوایان و کمشنوایان) انجام گرفت.
روش: پژوهش حاضر از نظرِ هدف کاربردی و از نظرِ روش اجرا پیمایشی است که به‌صورت مقطعی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کتابخانههای عمومی تحت پوشش نهاد کتابخانههای عمومی تشکیل می‌دهند که به‌صورت سرشماری مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش‌نامه‌ای محقق‌ساخته بود. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌‌ها و ارائه آمار توصیفی، از نرم‌‌افزار SPSS 23 استفاده شد.
یافته‌‌ها: یافتههای پژوهش نشان داد که از نظرِ ارائه خدمت به گروه‌های مختلف معلولان، 50 درصد کتابخانه‌‌ها به معلولان جسمی-حرکتی ارائه خدمات می‌کنند اما تنها 11 درصد کتابخانه‌‌ها به ناشنوایان و کمشنوایان و 12 درصد به نابینایان و کم‌‌بینایان خدمات ارائه می‌دهند. وضعیت کتابخانههای موردبررسی در هفت مقوله سیاست‌گذاری و بودجه، دسترس‌‌پذیری ساختمان و فضای فیزیکی، تبلیغات و توسعه خدمات ، خدمات و برنامه‌‌های جانبی، مجموعه منابع، نیروی انسانی، و تجهیزات و فناوری‌های کمکی از نظرِ میانگین پایین‌‌تر از حد متوسط بود. در این میان، مقوله دسترس‌‌پذیری ساختمان و فضای فیزیکی کتابخانه‌‌ها، با میانگین 49/2 بالاترین و مقوله آموزش کارکنان با میانگین 49/1 در میان کتابخانههای عمومی کشور پایین‌ترین میانگین را داشتند.
اصالت/ارزش: توجه کتابخانه‌‌ها به نیازها و انتظارات معلولان در زمینه خدمات و امکانات امری ضروری است. تاکنون، بررسی وضعیت کتابخانههای عمومی در زمینه ارائه خدمات به معلولان با این حجم از گستردگی انجام نگرفته است. یافتههای این پژوهش می‌تواند راهگشای مسئولان، مدیران و کتابداران کتابخانههای عمومی به‌منظور ارائه خدمات بهتر به این گروه از جامعه باشد.
روش: پژوهش حاضر از نظرِ هدف کاربردی و از نظرِ روش اجرا پیمایشی است که به‌صورت مقطعی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کتابخانههای عمومی تحت پوشش نهاد کتابخانههای عمومی تشکیل می‌دهند که به‌صورت سرشماری مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش‌نامه‌ای محقق‌ساخته بود. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌‌ها و ارائه آمار توصیفی، از نرم‌‌افزار SPSS 23 استفاده شد.
یافته‌‌ها: یافتههای پژوهش نشان داد که از نظرِ ارائه خدمت به گروه‌های مختلف معلولان، 50 درصد کتابخانه‌‌ها به معلولان جسمی-حرکتی ارائه خدمات می‌کنند اما تنها 11 درصد کتابخانه‌‌ها به ناشنوایان و کمشنوایان و 12 درصد به نابینایان و کم‌‌بینایان خدمات ارائه می‌دهند. وضعیت کتابخانههای موردبررسی در هفت مقوله سیاست‌گذاری و بودجه، دسترس‌‌پذیری ساختمان و فضای فیزیکی، تبلیغات و توسعه خدمات ، خدمات و برنامه‌‌های جانبی، مجموعه منابع، نیروی انسانی، و تجهیزات و فناوری‌های کمکی از نظرِ میانگین پایین‌‌تر از حد متوسط بود. در این میان، مقوله دسترس‌‌پذیری ساختمان و فضای فیزیکی کتابخانه‌‌ها، با میانگین 49/2 بالاترین و مقوله آموزش کارکنان با میانگین 49/1 در میان کتابخانههای عمومی کشور پایین‌ترین میانگین را داشتند.
اصالت/ارزش: توجه کتابخانه‌‌ها به نیازها و انتظارات معلولان در زمینه خدمات و امکانات امری ضروری است. تاکنون، بررسی وضعیت کتابخانههای عمومی در زمینه ارائه خدمات به معلولان با این حجم از گستردگی انجام نگرفته است. یافتههای این پژوهش می‌تواند راهگشای مسئولان، مدیران و کتابداران کتابخانههای عمومی به‌منظور ارائه خدمات بهتر به این گروه از جامعه باشد.
واژه‌های کلیدی: کتابخانههای عمومی، معلولان، خدمات کتابخانهای، ساختمان و تجهیزات کتابخانه، دسترس‌‌پذیری
نوع مطالعه: كمّي |
موضوع مقاله:
خدمات کتابخانهای برای گروه‌های خاص
دریافت: 1401/3/20 | پذیرش: 1401/5/22 | انتشار: 1401/5/31
دریافت: 1401/3/20 | پذیرش: 1401/5/22 | انتشار: 1401/5/31
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
