دوره 27، شماره 2 - ( 6-1400 )
دوره 27 شماره 2 صفحات 271-289 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Vaziri E, Feizabadi M. Identifying and Prioritizing the Disabled Needs to Design and Plan Suitable Services in Public Libraries. Research on Information Science & Public Libraries. 2021; 27 (2) :271-289
URL: http://publij.ir/article-1-2329-fa.html
URL: http://publij.ir/article-1-2329-fa.html
وزیری اسماعیل، فیض آبادی منصوره. شناسایی و اولویت‌بندی نیازهای معلولان به‌منظور ارائۀ خدمات و طراحی برنامه‌ها در کتابخانه‌های عمومی. تحقيقات اطلاع‌رساني و كتابخانه‌هاي عمومي. 1400; 27 (2) :271-289
دانشگاه زابل ، evaziri@uoz.ac.ir
چکیده: (5306 مشاهده)
هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی مهم‌ترین نیازهای معلولان (جسمی-حرکتی، نابینایان و کم‌بینایان، ناشنوایان و کم‌شنوایان) کشور به‌منظور ارائه و طراحی خدمات و برنامه‌های کتابخانه‌های عمومی ایران است.
روش: پژوهش حاضر از نظرِ هدف، کاربردی و از نظرِ ماهیت، توصیفی-تحلیلی و از نظرِ روش اجرا، پیمایشی بود که به‌صورت مقطعی انجام شده است. نمونۀ آماری متشکل از 82 نفر از سه گروه معلولان جسمی-حرکتی، نابینایان وکم‌بینایان و ناشنوایان و کم‌شنوایان 15 سال به بالا بود که به‌روشِ نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای از 10 استان انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات سه پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته بود. برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها و ارائۀ آمار توصیفی و تحلیلی از نرم‌افزار SPSS ویرایش 23 استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد وجود کتابداران متخصص با برخورد مناسب، داشتن آسانسور یا بالابر و حمایت مسئولان از نیازهای معلولان، برای معلولان جسمی-حرکتی مهم‌ترین نیاز بوده است. در گروه نابینایان و کم‌بینایان، وجود آسانسور مجهز به دکمه‌های بریل در صورت چندطبقه بودن کتابخانه، تخصیص بودجۀ مناسب برای تأمین منابع موردنیاز و فراهم کردن دسترسی به فهرست کامل کتاب‌های گویای موجود در کتابخانه‌های عمومی کشور از طریق اینترنت جزء نیازهای دارای اهمیت این گروه بوده است. در گروه ناشنوایان و کم‌شنوایان نیز برگزاری برنامه‌های گروهی و اردوهای تفریحی، وجود مترجمان آشنا به زبان اشاره در کتابخانه و برگزاری کلاس‌های آشنایی با زبان اشاره از جملۀ مهم‌ترین نیازها بوده است.
اصالت/ارزش: تاکنون پژوهشی در داخل کشور در این حجم از نظرِ گستردگی جامعۀ موردبررسی و در نظر گرفتن نیازهای سه گروه از معلولان (معلولان جسمی-حرکتی، نابینایان و کم‌بینایان، ناشنوایان و کم‌شنوایان) انجام نگرفته است. کتابخانه‌های عمومی می‌توانند با در نظر گرفتن نیازهای گروه‌های مختلف معلولان، با ارائۀ خدمات مناسب به معلولان، در زمینۀ توانمندسازی آنان و فراهم کردن دسترسی برابر به اطلاعات و در نتیجه کمک به فراهم کردن شرایط زندگی بهتر برای آنان مساعدت کنند.
روش: پژوهش حاضر از نظرِ هدف، کاربردی و از نظرِ ماهیت، توصیفی-تحلیلی و از نظرِ روش اجرا، پیمایشی بود که به‌صورت مقطعی انجام شده است. نمونۀ آماری متشکل از 82 نفر از سه گروه معلولان جسمی-حرکتی، نابینایان وکم‌بینایان و ناشنوایان و کم‌شنوایان 15 سال به بالا بود که به‌روشِ نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای از 10 استان انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات سه پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته بود. برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها و ارائۀ آمار توصیفی و تحلیلی از نرم‌افزار SPSS ویرایش 23 استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد وجود کتابداران متخصص با برخورد مناسب، داشتن آسانسور یا بالابر و حمایت مسئولان از نیازهای معلولان، برای معلولان جسمی-حرکتی مهم‌ترین نیاز بوده است. در گروه نابینایان و کم‌بینایان، وجود آسانسور مجهز به دکمه‌های بریل در صورت چندطبقه بودن کتابخانه، تخصیص بودجۀ مناسب برای تأمین منابع موردنیاز و فراهم کردن دسترسی به فهرست کامل کتاب‌های گویای موجود در کتابخانه‌های عمومی کشور از طریق اینترنت جزء نیازهای دارای اهمیت این گروه بوده است. در گروه ناشنوایان و کم‌شنوایان نیز برگزاری برنامه‌های گروهی و اردوهای تفریحی، وجود مترجمان آشنا به زبان اشاره در کتابخانه و برگزاری کلاس‌های آشنایی با زبان اشاره از جملۀ مهم‌ترین نیازها بوده است.
اصالت/ارزش: تاکنون پژوهشی در داخل کشور در این حجم از نظرِ گستردگی جامعۀ موردبررسی و در نظر گرفتن نیازهای سه گروه از معلولان (معلولان جسمی-حرکتی، نابینایان و کم‌بینایان، ناشنوایان و کم‌شنوایان) انجام نگرفته است. کتابخانه‌های عمومی می‌توانند با در نظر گرفتن نیازهای گروه‌های مختلف معلولان، با ارائۀ خدمات مناسب به معلولان، در زمینۀ توانمندسازی آنان و فراهم کردن دسترسی برابر به اطلاعات و در نتیجه کمک به فراهم کردن شرایط زندگی بهتر برای آنان مساعدت کنند.
واژه‌های کلیدی: کتابخانه‌های عمومی، معلولان جسمی-حرکتی، خدمات کتابخانه‌ای، ساختمان و تجهیزات کتابخانه، نابینایان، ناشنوایان
نوع مطالعه: كمّي |
موضوع مقاله:
خدمات کتابخانه‌ای برای گروه‌های خاص
دریافت: 1400/3/20 | پذیرش: 1400/5/19 | انتشار: 1400/6/16 | انتشار الکترونیک: 1400/6/16
دریافت: 1400/3/20 | پذیرش: 1400/5/19 | انتشار: 1400/6/16 | انتشار الکترونیک: 1400/6/16
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
