دوره 26، شماره 4 - ( 10-1399 )
دوره 26 شماره 4 صفحات 785-751 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
ZolfagharZadeh M M, Zackery A, Gilani Nezhad F Z, Sedaghat Baghbani S, Nasrolahi H, Miari S. Future Scenarios of Iran's Public Libraries Based on Futures Workshops for Selected Librarians, Managers and Members. Research on Information Science and Public Libraries 2020; 26 (4) :751-785
URL: http://publij.ir/article-1-2224-fa.html
URL: http://publij.ir/article-1-2224-fa.html
ذوالفقارزاده محمدمهدی، ذاکری علی، گیلانی‌نژاد فاطمه‌زهرا، صداقت باغبانی سینا، نصرالهی حامد، میاری سینا. سناریوهای آیندۀ کتابخانه‌های عمومی ایران: پژوهشی مبتنی بر کارگاه‌های آینده‌پژوهی در میان کتابداران، مدیران و اعضای منتخب. تحقیقات اطلاع‌رسانی و كتابخانه‌های عمومی. 1399; 26 (4) :751-785
محمدمهدی ذوالفقارزاده* 
، علی ذاکری ، فاطمه‌زهرا گیلانی‌نژاد ، سینا صداقت باغبانی ، حامد نصرالهی ، سینا میاری
، علی ذاکری ، فاطمه‌زهرا گیلانی‌نژاد ، سینا صداقت باغبانی ، حامد نصرالهی ، سینا میاری
دانشکده مدیریت دانشگاه تهران ، Zolfaghar@ut.ac.ir
چکیده: (3094 مشاهده)
هدف: هدف از این پژوهش ترسیم آینده‌های ممکن پیشِ روی کتابخانه‌های عمومی ایران از نظر کتابداران، مدیران و اعضای منتخب است.
روش: در پژوهش حاضر، با تمرکز بر روش سناریونگاری و رویکرد شبکه جهانی کسب‌وکار در آن، روندهای محیطی مؤثر بر آیندۀ کتابخانه‌های عمومی مورد دیدبانی قرار گرفته، و سپس با استفاده از روش کارگاه‌های آینده و با رویکردی مبتنی بر اقدام‌پژوهی مشارکتی و بهره‌مندی از نظرات کتابداران و مدیران منتخب و نیز اعضای فعال منتخب کتابخانه‌ها (در پنج کارگاه) به ترسیم سناریوهای ممکن پیشِ روی آیندۀ کتابخانه‌ها پرداخته شده است.
یافته‌ها: در هر کارگاه، گروه‌های پنج‌گانه بر اساس انتخاب دو عدم‌قطعیت کلیدی، در مجموع، به طراحی 25 دسته سناریوی چهارگانه اقدام کردند. تیم پژوهش نیز از تجمیع و پالایش ذهنیت گروه‌ها به چهار سناریو بر اساس تلاقی دو عدم‌قطعیت پربسامد دست یافت که عبارت‌اند از: 1) شیوۀ مالکیت/ حکمرانی متمرکز یا نامتمرکز و 2) نقش محوری کتاب یا تجربۀ کاربر. سناریوی تلفیقی اول با عنوان دانش‌رانی کتابخانه‌ای تجربه‌گرا را در فضای حاکمیت دولتی توصیف می‌کند. سناریوی تلفیقی دوم کتابداری است و یک کتابخانۀ کتاب‌گرا را در فضای حاکمیت دولتی به تصویر می‌کشد. سناریوی تلفیقی سوم دانشیابی نام دارد و یک کتابخانۀ تجربه‌گرا با حاکمیت خصوصی را توصیف می‌کند. سناریوی تلفیقی چهارم با عنوان کتابکاری یک کتابخانۀ کتاب‌محور است و در فضایی که بخش خصوصی حاکم است به فعالیت می پردازد.
اصالت/ارزش: پژوهش‌هایی که به‌ویژه در ایران در حوزۀ آیندۀ کتابخانه‌های عمومی صورت گرفته و در آن‌ها از رویکرد سناریونگاری بهره گرفته شده است تاکنون رویکرد کارگاهی و اقدام‌پژوهی مشارکتی این پژوهش را مدنظر قرار نداده‌اند.
روش: در پژوهش حاضر، با تمرکز بر روش سناریونگاری و رویکرد شبکه جهانی کسب‌وکار در آن، روندهای محیطی مؤثر بر آیندۀ کتابخانه‌های عمومی مورد دیدبانی قرار گرفته، و سپس با استفاده از روش کارگاه‌های آینده و با رویکردی مبتنی بر اقدام‌پژوهی مشارکتی و بهره‌مندی از نظرات کتابداران و مدیران منتخب و نیز اعضای فعال منتخب کتابخانه‌ها (در پنج کارگاه) به ترسیم سناریوهای ممکن پیشِ روی آیندۀ کتابخانه‌ها پرداخته شده است.
یافته‌ها: در هر کارگاه، گروه‌های پنج‌گانه بر اساس انتخاب دو عدم‌قطعیت کلیدی، در مجموع، به طراحی 25 دسته سناریوی چهارگانه اقدام کردند. تیم پژوهش نیز از تجمیع و پالایش ذهنیت گروه‌ها به چهار سناریو بر اساس تلاقی دو عدم‌قطعیت پربسامد دست یافت که عبارت‌اند از: 1) شیوۀ مالکیت/ حکمرانی متمرکز یا نامتمرکز و 2) نقش محوری کتاب یا تجربۀ کاربر. سناریوی تلفیقی اول با عنوان دانش‌رانی کتابخانه‌ای تجربه‌گرا را در فضای حاکمیت دولتی توصیف می‌کند. سناریوی تلفیقی دوم کتابداری است و یک کتابخانۀ کتاب‌گرا را در فضای حاکمیت دولتی به تصویر می‌کشد. سناریوی تلفیقی سوم دانشیابی نام دارد و یک کتابخانۀ تجربه‌گرا با حاکمیت خصوصی را توصیف می‌کند. سناریوی تلفیقی چهارم با عنوان کتابکاری یک کتابخانۀ کتاب‌محور است و در فضایی که بخش خصوصی حاکم است به فعالیت می پردازد.
اصالت/ارزش: پژوهش‌هایی که به‌ویژه در ایران در حوزۀ آیندۀ کتابخانه‌های عمومی صورت گرفته و در آن‌ها از رویکرد سناریونگاری بهره گرفته شده است تاکنون رویکرد کارگاهی و اقدام‌پژوهی مشارکتی این پژوهش را مدنظر قرار نداده‌اند.
نوع مطالعه: كيفي |
موضوع مقاله:
مطالعات مديريتي
دریافت: 1399/5/26 | پذیرش: 1399/7/23 | انتشار: 1399/12/10
دریافت: 1399/5/26 | پذیرش: 1399/7/23 | انتشار: 1399/12/10
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
