هدف: برای تعیین وضعیت مطلوب و با معیار قرار دادن دو نوع مهم کتابخانه‎های عمومی یعنی کتابخانه‎های نهادی و کتابخانه‎های مشارکتی، این تحقیق به مقایسه و تحلیل حساسیت شاخص‌های آنها در کارایی نسبی در مزر واقعی پرداخته است.

روش: روش تحقیق مورد استفاده از نوع توصیفی– تحلیلی و داده­ها از مستندات کتابخانه­ای استخراج شده است. در این تحقیق میانگین ارقام سال‌های 1389 و 1390 در 3 شاخص ورودی و 6 شاخص خروجی وارد مدل ریاضی تحلیل پوششی داده­ها از نوع ورودی‌گرای افزایشی گردید.

یافته‌ها: نتایج نشان می­دهد که استان­های کارا در میان کتابخانه‎های مشارکتی 8 مورد و در میان کتابخانه‎های نهادی 11 مورد است. هر دو نوع کتابخانه‎ها، بیشترین حساسیت را در میان ورودی­ها به شاخص تعداد کتاب دارند وکمترین حساسیت در میان شاخص‌های ورودی برای کتابخانه‎های مشارکتی مربوط به تعداد مواد سمعی و بصری می‎باشد و برای کتابخانه‎های نهادی تعداد صندلی است. در میان کتابخانه­های مشارکتی، استان سیستان و بلوچستان بهترین کیفیت را داراست و استان­های یزد و هرمزگان دارای کمترین کیفیت کارایی هستند. در میان استان­های کارا در کتابخانه­های نهادی نیز قزوین، خراسان شمالی و خراسان جنوبی دارای بهترین کیفیت در ارقام کارایی و از طرفی خراسان رضوی و کردستان دارای کمترین کیفیت کارایی هستند.

اصالت/ارزش: ارزش مقالۀ حاضر در نشان‎دادن استان‎های کارا و نشان دادن متغیرهای دارای بیشترین و کمترین حساسیت در کتابخانه‎هاست. با استفاده از این یافته‎ها می‎توان در تقویت ورودی‎ها یا خروجی‎های دارای حساسیت بالا تمرکز کرد و با تخصیص بهینۀ سایر ورودی‎ها یا خروجی‎ها، اثر یک‎سویۀ آنها را تعدیل نمود.