محمد حسن زاده، فائزه اسکندری،
دوره ۱۹، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۲ )
چکیده
هدف: پژوهش حاضر به دنبال ارزیابی قابلیت جستوجوی نرمافزارهای علوم اسلامی شهر قم در سه حوزه قرآن، حدیث، فقه و احکام بر اساس معیارهای استخراج شده از منابع معتبر انگلیسی و فارسی است.
روش: این پژوهش به روش ارزیابانه و با استفاده از ۹۱ گویه در دو بخش خصیصههای جستوجو و ویژگیهای مربوط به نتایج جستوجو صورت گرفته است. ابزار استفاده شده در این پژوهش، سیاههوارسی محققساخته بوده است.
یافتهها: نتایج پژوهش نشان داد که وضعیت نرمافزارهای علوم اسلامی شهر قم از نظر رعایت گویههای مربوط به جستوجو در مقیاس لیکرت ضعیف (۰۱/۲) است. برترین نرمافزارها در دستههای قرآن، حدیث، فقه و احکام از نظر قابلیتهای جستوجوی آنها به ترتیب جامعالتفاسیر نور، معجم موضوعی بحارالانوار و نورالفقاهه ۳، و ضعیفترین نرمافزارها در این دستهبندی به ترتیب ترنم وحی، معجم احادیث الامام المهدی (عج) و رساله بود. امتیاز قابلیت جستوجوی نرمافزارها در مقیاس لیکرت پایینتر از امتیاز حداکثری، یعنی امتیاز کامل ارزیابی بود. میانگین کل امتیاز به دست آمده از ارزیابیها در موضوعات سهگانه با یکدیگر یکسان نبودند. نرمافزارهای حدیث از قدرت جستوجوی بالاتری نسبت به نرمافزارهای قرآن و فقه و احکام برخوردار بودند. بین محصولات مختلف سازمانهای تولیدکننده نرمافزارهای علوم اسلامی از نظر قابلیتهای جستوجو تفاوت معناداری وجود داشت.
اصالت/ارزش: توجه به نرمافزارهای اسلامی به تفکیکِ سه حوزه قرآن، حدیث و فقه در مقاله حاضر، این مقاله را نسبت به سایر نوشتارهای موجود در این حوزه ممتاز کرده است. تأکید بر جامعیت سیاهه ارزیابی و تحلیل چندبعدی یافتهها نیز از جمله موارد نشاندهنده اصالت این مقاله محسوب میشود.