فرخنده اجاق، کیوان کوشا،
دوره ۱۷، شماره ۲ - ( ۵-۱۳۹۰ )
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر، کشف میزان آگاهی از خود-آرشیوی توسط نویسندگان پرتولید ایرانی بر اساس نمایههای استنادی مؤسسۀ اطلاعات علمی (آی. اس. آی) در حوزههای علوم و علوم اجتماعی میباشد.
روش: روش پژوهش حاضر، توصیفی- پیمایشی و از نوع مشاهده است و دادههای مورد نیاز پژوهش با مرور وبسایتهای ۸۰ نویسندۀ پرتولید ایرانی در چهار رشته از علوم (شیمی، زیستشناسی، ریاضیات، علوم کامپیوتر و سیستمهای اطلاعاتی) و چهار رشته از علوم اجتماعی (علوم اجتماعی، اقتصاد، روانشناسی و مدیریت) بهدست آمده است. نرم افزار بهکار رفته جهت تجزیه و تحلیل دادهها، نرمافزار اکسل میباشد.
یافتهها: نتایج پژوهش نشان میدهد که میزان آگاهی نویسندگان پرتولید ایرانی از این مفهوم بسیار کم است؛ چنانچه از چهار رشته علوم، نویسندگان پرتولید ایرانی در رشتۀ ریاضیات با %۲۵/۳ درصد بیشترین سطح خود-آرشیوی را در زمان انجام پژوهش داشتهاند. همچنین، پژوهش نشان میدهد که نویسندگان پرتولید ایرانی در حوزۀ علوم اجتماعی هیچ اقدامی مبتنی بر خود-آرشیوی نداشتهاند. علاوه بر این، نسبت خود-آرشیوی ممکن به خود-آرشیوی تحققیافته در کلیه رشتهها قابل ملاحظه است. بیشترین سطح خود-آرشیوی ممکن در میان رشتههای علوم مربوط به زیستشناسی و کمترین سطح مربوط به علوم کامپیوتر و سیستمهای اطلاعاتی است؛ در حالیکه کمترین اختلاف میان خود-آرشیوی ممکن و خود-آرشیوی تحققیافته نیز در علوم کامپیوتر و سیستمهای اطلاعاتی بهچشم میخورد. علاوه بر این، بیشترین سطح خود-آرشیوی ممکن در میان رشتههای علوم مربوط به رشته اقتصاد است.
اصالت/ارزش: به نظر میرسد علیرغم اینکه در سالهای اخیر خود-آرشیوی بهعنوان یکی از مؤثرترین روشهای اشاعه اطلاعات بوده است، اما این مفهوم آنچنان که شاید در میان محققان پرتولید ایرانی بهکار گرفته نشده است. نتایج این پژوهش به پژوهشگران امکان آشنایی با این مفهوم و وضعیت خود-آرشیوی در حوزههای مورد مطالعه را میدهد و از این طریق افقهای نوینی را جهت اشاعه و دسترسپذیر ساختن آثار علمی آشکار میسازد.
