نصرت ریاحی‌نیا، علی عظیمی، معصومه لطیفی،
دوره ۲۵، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۸ )
چکیده
هدف: پذیرش اصالت مناظر فرهنگی بومی ناظر بر پیوستگی هویت ما با سرزمین، نمادها، ارزش‌ها و نظام باور ساکنان بومی است. فرض بر این است که کتابخانۀ عمومی نقش مهمی در حفاظت از این اصالت دارد. هدف پژوهش حاضر آزمودن این پیش‌فرض بر اساس نظرات مدیران مرکزی و منطقه‌ای نهاد کتابخانه های عمومی در ایران است.
روش: این یک پژوهش کیفی بر مبنای تحلیل محتوای جهت‌دار است که داده‌های آن با استفاده از روش مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته گردآوری شده است. نمونۀ جامعۀ پژوهش عبارت است از نمونهای هدفمند از مدیران ارشد و میانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور از استان‌های تهران، مازندران و بندرعباس. داده‌های گردآوری‌شده بر اساس نظریۀ اصالت مناظر فرهنگی بومی اندروز و باگی تحلیل شد.
یافته‌ها: اصالت مناظر فرهنگی بومی و نقش کتابخانه‌های عمومی در حفاظت از این اصالت مورد تأیید شرکت‌کنندگان این پژوهش قرار گرفت. از جمله مقولاتی که نشان از اهمیت حفظ و پاسداشت اصالت مناظر فرهنگی بومی دارد، ضرورت توجه به آثار نویسندگان بومی، حفظ اشیای فرهنگی تاریخی، برپایی نمایشگاه‌ها و فستیوال‌های منطقه‌ای، و قدردانی از سازندگان و اهداکنندگان آثار هنری بومی قابل‌ذکر است. بااین‌حال، بررسی نظرات شرکت‌کنندگان نشان داد که کتابخانه‌های عمومی نقش فعال و روشنی در حفاظت از مناظر فرهنگی بومی مناطق بررسی‌شده نداشته‌اند.
اصالت/ارزش: اصالت مناظر فرهنگی بومی بر پیوستگی ناگزیر هویت و دانش بومی با سرزمین و میراث مادی و فرهنگی تأکید می‌کند. اگرچه توجه به اصالت مناظر فرهنگی بومی مجرای درک محیطی و نیز نوعی سپر بازدارنده در مواجهه با رویدادهای جاری و آتی است، بااین‌حال نقش کتابخانه‌های عمومی در مناطق بررسی‌شده نقشی غیرفعال و کم‌رنگ داشته‌اند. درمان کسالت موجود در بدن کتابخانه های عمومی ایران می‌تواند مدنظر سیاست‌گذاران باشد.
