مریم کهزادی طهنه، عاطفه زارعی، فخرالدین معروفی، بهروز بیات،
دوره ۲۹، شماره ۲ - ( ۶-۱۴۰۲ )
چکیده
هدف: هدف این پژوهش اعتبارسنجی الگوی مؤلفه‌های شناسایی‌شدۀ مدیریت راهبردی کتابخانه‌های عمومی ایران است.
روش: رویکرد پژوهش حاضر کمّی بوده و با استفاده از روش دلفی در سال ۱۳۹۹ انجام شده است. جامعۀ آماری پژوهش را ۲۰ نفر از خبرگان گروه مدیریت راهبردی و علم اطلاعات و دانش‌شناسی که از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها هستند تشکیل می‌دهند. نمونۀ پژوهش به روشِ هدفمند انتخاب شد. مؤلفه‌های پژوهش حاضر براساس مقالۀ کهزادی طهنه و همکاران (۱۴۰۰) بوده است. داده‌ها با استفاده از روش معادلات ساختاری و مدلسازی حداقل مربعات جزئی (PLS-SEM) تحلیل شده‌اند.
یافته‌ها: نتایج حاصل از اعتباریابی الگوی راهبردی حاصل از معادلات ساختاری نشان داد که در تدوین راهبردها، «مشخص شدن نوع خدمات و منابع» با بار عاملی ۸۴۷/۰، «توجه به عوامل سیاسی، قانونی و دولتی» با بار عاملی۸۰۱/۰، «هم‌سو بودن فرهنگ سازمانی با راهبردهای تدوین‌شده» با بار عاملی۸۷۰/۰ و برای متغیر انتخاب راهبردها، گویۀ «حمایت راهبردها از محصولات فرهنگی خاص جامعه» با بار عاملی ۸۷۵/۰ بالاترین بار عاملی را داشته و از اهمیت بالایی برخوردارند. برای شاخص اجرای راهبرد، گویۀ «اجرای راهبردهای ویژه برای تبلیغات محصولات/خدمات کتابخانه برای جذب کاربران جدید» با بار عاملی ۸۷۸/۰، برای متغیر مسائل مدیریت، گویۀ « پاداش‌ها و افزایش حقوق با توجه به عملکرد کارکنان کتابخانه» با بار عاملی ۷۹۴/۰ بالاترین بار عاملی را دارد. در مؤلفه‌های کنترل و ارزیابی برنامه‌های راهبردی نیز گویۀ «هماهنگی برنامه‌های راهبردی تعیین و اجراشده با محیط عملیاتی کتابخانه» با بارعاملی ۷۵۴/۰، بالاترین بار عاملی را داشته و در بالاترین سطح تأثیر از سایر مؤلفه‌هاست. این موارد در مدیریت راهبردی کتابخانه‌ها در مرحلۀ تدوین، اجرا و ارزیابی راهبرد، اهمیت بالایی دارند. با توجه به مقدار به‌دست‌آمده از برازش مدل که برابر با ۵۱۴/۰ است، برازش کلی مدل بسیار قوی است.
اصالت/ارزش: نتایج حاصل از این پژوهش می‌تواند مدیران را در شناسایی شکاف راهبردی در فرایند مدیریت راهبردی (تدوین، اجرا، ارزیابی) و اولویت‌بندی مسائل برای دستیابی به اهداف، بهبود کیفیت خدمات، رضایت کاربران و کارکنان و ماندگاری کتابخانه‌های عمومی یاری دهد. لازم است مدیران ارشد با توجه بیشتر به نیازهای جامعه، تدابیر متفاوت‌تری در حوزۀ مدیریت راهبردی به‌ویژه در فرایند تدوین و اجرای راهبردها داشته باشند.
