۲ نتیجه برای اخلاق سازمانی
مصیب رضایی، احمد شعبانی، سیدعلی سیادت، فاطمه نادری خراجی،
دوره ۱۹، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۲ )
چکیده
هدف: پژوهش حاضر به بررسی میزان کاربست مؤلفههای منشور اخلاق حرفهای نهاد کتابخانههای عمومی کشور در بین کتابداران کتابخانههای عمومی استان یزد میپردازد.
روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعۀ پژوهش، تمام کتابداران شاغل در کتابخانههای عمومی استان یزد در سال ۱۳۸۹- ۱۳۹۰ را شامل میشود. به منظور تعیین حجم نمونه از فرمول نمونهگیری کوکران بهره گرفته شد و تعداد ۱۱۱ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و از روش نمونهگیری تصادفی ساده استفاده گردید. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامۀ محققساخته است و روایی پرسشنامه توسط استادان متخصص مورد تأیید قرار گرفت و ضریب پایایی آن به روش آلفای کرونباخ ۸۶/۰ محاسبه گردید.
یافتهها: نتایج نشان داد که در میان مؤلفههای نُه گانه پژوهش حاضر، بیشترین میانگینها مربوط به گویههای «با رفتار خود به مراجعان احترام میگذارم» با میانگین ۵۶/۴، «از کار در کتابخانه احساس ارزشمندی دارم» با میانگین ۶۳/۴، و «در حفظ وسایل کتابخانه کوشا هستم» با میانگین ۶۵/۴ بوده است.
اصالت/ارزش: موضوع اخلاق و سنجش عملکرد آن به تازگی در متون کتابداری و اطلاعرسانی جایگاه ویژهای پیدا کرده است. پیش از این بهطور نظری مؤلفههای اصول اخلاق حرفهای و اخلاق سازمانی از سوی پژوهشگران داخلی و خارجی مورد توجه واقع گردیده است اما در این مقاله سعی شده است تا مؤلفههای مصوب نهاد کتابخانههای عمومی کشور به منزلۀ ابزارهای نوین اخلاقی مورد توجه واقع گیرد تا جنبههای اخلاق سازمانی را توسعه دهد.
مهدی شقاقی،
دوره ۲۵، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۸ )
چکیده
هدف: در پژوهش حاضر تلاش میشود تا آراء فلاسفۀ بزرگ اخلاق در باب خودآیینی بازخوانی و تفسیر شود و از آن در راستای ساخت مقیاسی برای سنجش اخلاق خودآیین و دگرآیین برای کتابداران کتابخانههای عمومی استفاده شود.
روش: پژوهش حاضر دارای دو مرحله و لذا دو روش است. مرحلۀ اول که مرحلۀ مطالعاتی است، به‌روش سندی و با رویکرد تحلیل مفهومی انجام شده و طی آن، پس از جستجوی منظم در آراء متفکران اخلاق، فلاسفهای که نظر منسجم و مبسوطی در باب خودآیینی داشتند انتخاب و به شرح و تفسیر اندیشۀ آنها پرداخته شد. ایمانوئل کانت، جان رالز، مایکل سندل، السدیر مکاینتایر و چارلز تیلور اندیشمندانی بودند که اندیشههای آنها بررسی شد. مرحلۀ دوم که مرحلۀ اعتبارسنجی است به‌روش پیمایشی انجام شد. ۴۰۶ نفر از جامعۀ ۷۰۴ نفری کتابدارانی که در آزمون ورودی مدرسۀ تابستانی خواندن در سال ۱۳۹۵ پذیرفته شده بودند به‌روش تصادفی طبقهای انتخاب شدند و پرسشنامۀ تنگناهای اخلاقی که بر پایۀ پرسشنامۀ نیکول (۲۰۰۸) و توسعۀ آن با افزودن اندیشههای فلسفی و تغییر تنگناها به موقعیتها و مسائل کتابخانههای عمومی ساخته شده بود، بهصورت آنلاین برای آنان ارسال شد. برای سنجش پایایی از روش دونیمکردن، برای بررسی روایی محتوایی از روش سیویآی، و برای بررسی روایی سازه از روایی هم‌گرا و واگرا (تشخیصی) سود برده شد.
یافتهها: خودآیینی مفهومی است که از کانت (پشت پا زدن به کشش غرایز یا طبیعت) ریشه گرفته، در رالز (فاصلۀ بعید از غایات و زندگی در حال، در چارچوب قواعد جامعۀ روالمند و منظم) ادامه یافته، توسط سندل (ساخت متأملانۀ خود با دیگران در سایۀ آرمان مشترک) و مکاینتایر (ایفای نقش به بهترین وجه و تعالیبخشی به آن) نقد شده و در کار تیلور (بهترین بازیگری نقش با توجه به چهار شهود اخلاقی یعنی فهم احترام به شایستگیها، فهم تعهد در قبال دیگران، فهم اینکه زندگی خوب به چه معنی است و فهم ارزش و شأن خود بدون اینکه فرد آنها را زیر پا بگذارد، خود را محدود کند، مفهوم شهودهای اخلاقی بنیادی را تغییر دهد یا نقش دیگریها را دچار اشکال یا اختلال کند) جهت دیگری یافته است. فرد شکل خاص خودآیینی را در تنگناها نشان میدهد و لذا میتوان با گزارههایی آن را بهطور تقریبی سنجید. لذا پرسشنامهای کیفی با ۲۲ تنگنا، ۱۱ بُعد و هشت گزینه بر اساس آرای اندیشمندان طراحی و اعتبار آن بررسی شد. فقط روایی پرسش ۱۸ مربوط به بُعد هرزهنگاری تأیید نشد و میبایست برای گردآوری داده برای این بُعد فقط به پرسش ۲۰ اکتفا شده یا تغییراتی در پرسش ۱۸ داده شود و مجدداً تحلیل شود.
اصالت/ارزش: ارزش این مقاله استفاده از اندیشههای فلاسفه برای سنجش اخلاق خودآیین و دگرآیین در کتابداران است و میتواند بهعنوان ابزاری برای بررسی گرایش اخلاقی و خودآیینی و دگرآیینی افراد جهت انتخاب در مسئولیتهای مهم استفاده شود.
