سعیده کتابی، سید محمدرضا میراحمدی، آسیه کریم‌پور آذر،
دوره ۱۷، شماره ۱ - ( ویژه‌نامه مدیریت کتابخانه‌ها ۱۳۹۰ )
چکیده
هدف: هدف پژوهش حاضر، محاسبه کارایی و رتبه‌بندی کتابخانههای عمومی استانهای ایران در سال ۱۳۸۷ با استفاده از تکنیک کمی تحلیل پوششی دادهها است.
روش: این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش پیمایشی انجام گرفته است. برای جمعآوری دادهها از اینترنت استفاده شده است. داده‌های مورد استفاده مربوط به محدوده زمانی سال ۱۳۸۷ بوده و دادهها به‌صورت استانی طبقه‌بندی شده‌اند. کتابخانههای عمومی ۳۰ استان کشور بر حسب شاخصهای ورودی شامل تعداد کتابها، جمعیت با سواد هر استان، تعداد کتابخانههای هر استان، تعداد کتابداران، تعداد صندلیها و مجموع مواد دیداری شنیداری موجود در کتابخانههای هر استان و شاخصهای خروجی شامل مجموع تعداد اعضا، تعداد امانات و تعداد مراجعات کتابخانههای هر استان مورد ارزیابی قرار گرفتند. از نرم افزار اکسل برای جمعآوری دادهها و از نرم‌افزار Excel DEA Solver برای تجزیه‌وتحلیل و حل مدل استفاده گردید.
یافته‌ها: یافته‌ها بیانگر این بود که کتابخانههای ۱۵ استان از ۳۰ استان کارا و مابقی ناکارا هستند. با استفاده از امتیاز ابرکارایی مشخص شد که از بین استانهای کارا، استانهای ایلام، خراسان جنوبی و سمنان دارای بیش‌ترین امتیاز ابرکارایی بوده و از بین استانهای ناکارا، استانهای بوشهر، قم و کردستان کم‌ترین امتیاز ابرکارایی را به خود اختصاص دادند.
اصالت/ارزش: موضوع سنجش عملکرد دیرزمانی است که در متون کتابداری و اطلاع‌رسانی جایگاه ویژهای را به خود اختصاص داده و مسائل بحث برانگیز و مختلفی را میان صاحب‌نظران باعث شده است. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با به‌کارگیری یکی از روشهای کمی و معتبر در زمینه ارزیابی عملکرد، به ارزیابی عملکرد کتابخانه های عمومی استانهای ایران پرداخته و راهکارهای عملی برای ارتقای سطح عملکرد آن‌ها ارائه نماید.
