سید محمود زنجیرچی، سید حسن حاتمی‌نسب، مجید نجاتیان قاسمیّه، محمدعلی فرهنگ نژاد،
دوره ۱۷، شماره ۱ - ( ویژه‌نامه مدیریت کتابخانهها ۱۳۹۰ )
چکیده
هدف: افزایش لحظه‌به‌لحظه نیاز به اطلاعات و عطش فزاینده جامعه پژوهشگر- که راهبران اصلی عرصه تولید دانش قلمداد می‌شوند- ضرورت دستیابی به چابکی سازمانی در کتابخانه که دربردارنده هر دو مفهوم «سرعت» و «انعطاف‌پذیری» در ارائه خدمات کتابخانه‌ای است را برجسته می‌سازد. برای نیل به چابکی می‌بایست ابتدا توانمندی خاص آن را در اختیار داشت. یکی از بهترین مسیرها جهت تقویت توانمندی‌های مذکور، حرکت بر بستر مدیریت کیفیت فراگیر جهت چابک‌سازی فرایندهای داخلی و خدمات کتابخانه است. لذا پژوهش حاضر با هدف یافتن میزان ارتباط هر یک از ابعاد اصلی مدیریت کیفیت فراگیر با توانمندی‌های اصلی چابکی سازمانی در کتابخانه صورت گرفته است.
روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش پژوهش از نوع زمینه‌یابی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کتابخانه‌های عمومی شهرستان یزد می‌باشد. گردآوری داده‌ها توسط مطالعه ادبیات تحقیق، مصاحبه با خبرگان و پرسشنامه صورت گرفت که داده‌های حاصل با استفاده از آزمون همبستگی و تکنیک فرآیند تحلیل شبکه‌ای و به کمک نرم‌افزارهای SPSS و Super Decisions مورد تحلیل قرار گرفته است.
یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان می‌دهد که بعد «رهبری» در رتبه نخست و ابعاد «افراد»، «مشتری مداری» و «فرآیند» به‌ترتیب در رده‌های دوم تا چهارم مرتبط‌ترین ابعاد مدیریت کیفیت فراگیر در ارتقاء توانمندی‌های چابکی در خدمات کتابخانه‌ای قرار می‌گیرند.
اصالت/ارزش: با توجه به جایگاه قابل توجه چابکی سازمانی در سیستم مدیریتی دنیای کسب وکار رقابتی و پرتلاطم امروزی، به‌نظر می‌رسد کتابخانهها جایگاهی مناسب برای پیاده‌سازی این دانش باشند. این امر میتواند در ارتقاء کیفیت خدمت‌رسانی به کاربران کتابخانهها نیز مفید فایده واقع شود. بدیهی است وجود زیرساختهای مکفی در این زمینه ضروری بوده و بایستی همزمان با پیاده‌سازی سیستمی چابک در راستای مدیریت کیفیت فراگیر، به ارزیابی سیستمهای موجود و مقایسه آن با دستاوردهای گذشته و اهداف آتی پرداخت و بهبود و توسعه مستمر را در پیش گرفت.
سید محمود زنجیرچی، محمد حسین طحاری مهرجردی، محمد زارعی محمودآبادی،
دوره ۱۷، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۰ )
چکیده
هدف: پژوهش حاضر با هدف عارضه‌یابی سیستم کتابخانه‌های عمومی به ارزیابی عملکرد کتابخانه‌های عمومی شهرستان یزد پرداخته است.
روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر زمان، تک‌مقطعی می‌باشد. روش انجام پژوهش به شیوه سندی و پیمایشی است. استراتژی به‌کار گرفته شده، استراتژی تحلیل مبتنی بر مدل‌سازی ریاضی و با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده‌ها می‌باشد. جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از مستندات و پرسشنامه انجام شده است. دامنه مکانی پژوهش، کتابخانه‌های عمومی شهرستان یزد و دامنه زمانی آن سال ۱۳۸۷ می‌باشد. پس از جمع‌آوری داده‌ها، مدل ریاضی مناسب جهت ارزیابی عملکرد کتابخانهها تدوین و نتایج با استفاده از نرم‌افزارهای WINQSB و SPSS تحلیل شدند.
یافته‌ها: با طراحی و اجرای مدل مناسب تحلیل پوششی داده‌ها، میزان کارایی کتابخانه‌های عمومی شهرستان یزد مشخص شد. در این مدل که دارای بازده متغیر نسبت به مقیاس است ۱۱ کتابخانه که معادل ۵۵ درصد از کتابخانهها می‌باشند، دارای کارایی کامل یعنی یک بودند. همچنین نتایج رتبه‌بندی ورودی‌ها و خروجی‌ها با استفاده از تکنیک SAW نشان داد که از بین ورودی‌ها، تعداد کارمند و از بین خروجی‌ها، تعداد اعضای دارای کارت عضویت دارای بیش‌ترین اهمیت در عملکرد کتابخانهها می‌باشند. در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت علی‌رغم وجود امکانات نسبتاً مناسب در حوزه زیرساختهای کتابخانه‌های عمومی شهرستان یزد، جذب کاربران به استفاده از کتابخانه در قالب شاخص‌های تعداد کتاب به امانت گرفته شده و استفاده افراد از کتابخانه چندان مطلوب نبوده است.
اصالت/ارزش: امروزه با توجه به رشد و اهمیت فزاینده سازمان‌ها در اجتماع، ارزیابی عملکرد آن‌ها بسیار مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با به‌کارگیری یکی از روشهای کمی در زمینه ارزیابی عملکرد، به ارزیابی عملکرد کتابخانه‌های عمومی شهرستان یزد بپردازد.
