دوره 26، شماره 1 - ( 1-1399 )                   دوره 26 شماره 1 صفحات 195-159 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ebrahimi R, Riahinia N, Vahid M, Akhshik S S. Content analysis of policy documents in Iran's public libraries. Research on Information Science and Public Libraries 2020; 26 (1) :159-195
URL: http://publij.ir/article-1-2150-fa.html
ابراهیمی رحمان، ریاحی‌نیا نصرت، آخشیک سمیه سادات، وحید مجید. تحلیل محتوای اسناد سیاست‌گذاری در حوزه کتابخانه‌های عمومی ایران. تحقیقات اطلاع‌رسانی و كتابخانه‌های عمومی. 1399; 26 (1) :159-195

URL: http://publij.ir/article-1-2150-fa.html

تحلیل محتوای اسناد سیاست‌گذاری در حوزه کتابخانه‌های عمومی ایران
رحمان ابراهیمی* ، نصرت ریاحی‌نیا ، سمیه سادات آخشیک ، مجید وحید
دانشگاه خوارزمی تهران ، ebrahimirahman@gmail.com
چکیده:   (4278 مشاهده)
هدف: هدف از این پژوهش تعیین مقوله‫ها و موضوعاتی است که در حوزۀ کتابخانه­‌های عمومی جمهوری اسلامی ایران، موردتوجه سیاست‌گذاران ملی بود. این پژوهش در نظر دارد با تحلیل محتوای اسناد خط‌مشی‌‎گذاری، مسائلی را شناسایی کند که سیاست‫گذاران درصدد یافتن راه‫حل برای آن‫ها بوده‫اند.
روش: این پژوهش از نوع پژوهش‌های کیفی است که با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. جامعه و نمونه پژوهش شامل متن سیاست‌ها، قوانین و مقرراتی است که در حوزۀ کتابخانه‫های عمومی به تصویب نهادهای سیاست‫گذار در جمهوری اسلامی ایران رسیده‫اند. در این خصوص، نُه مصوبۀ مهم که به‫طور خاص کتابخانه‫های عمومی را مدنظر قرار داده‫اند، مورد بررسی و تحلیل قرار می‫گیرد. برای کدگذاری نیز از نرم‌­افزار تحلیل داده‫های کیفی MAXQDA استفاده شده است. به‏‌منظور تضمین صحت و قابلیت اعتماد این پژوهش از ملاک‌‏های اعتبار‏پذیری، قابلیت اطمینان، قابلیت انتقال و تأیید‏پذیری استفاده شد.
یافته‏‌ها: یافته‌‏های پژوهش نشان داد که در اسناد مصوب برای پنج مسئلۀ «سیاست‫های ترویج خواندن»، «مدیریت امور اداری و مالی کتابخانه‫های عمومی کشور»، «ساخت و توسعه کتابخانه‫های عمومی کشور»، «مدیریت ارائه خدمات کتابخانه‫ای در کتابخانه‫های عمومی کشور» و «تعیین بازیگران ادارۀ کتابخانه‫های عمومی در کشور» مورد توجه قرار گرفته است. بررسی اسناد نشان داد که موضوع سیاست‫های ترویج خواندن در سند نهضت مطالعۀ مفید و مصوبۀ شورای فرهنگ عمومی دربارۀ ترویج فرهنگ کتاب و کتاب­خوانی مورد توجه بوده و بازیگران و ذی­نفعان متعددی در این دو سند مورد توجه سیاست­گذاران بوده است. سایر مصوبات، سه موضوع دیگر را تحت پوشش قرار داده‫اند. همچنین، نقش بازیگران و ذی‌نفعان مختلف در ارتباط با کتابخانه‌­های عمومی، طبق مفاد مصوبات، بررسی و طبقه‫بندی شد.
واژه‌های کلیدی: سیاست‫گذاری ملی، کتابخانه‌های عمومی، تحلیل محتوا
متن کامل [PDF 883 kb]   (2583 دریافت)    
نوع مطالعه: كيفي | موضوع مقاله: مديريت و ارزيابي كتابخانه‌ها
دریافت: 1398/5/26 | پذیرش: 1398/9/18 | انتشار: 1399/5/12
فهرست منابع
1. آجرلو، اسماعیل و غفاری‌قدیر، جلال (1391). نظام حقوقی اداری و مالی نهاد کتابخانه‫های عمومی کشور. تحقیقات اطلاع‫رسانی و کتابخانه‫های عمومی. 18(2)، 266-241.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
2. ابراهیمی، رحمان (1390). بررسی نقش و جایگاه کتابخانه‌های عمومی در افزایش سرمایه اجتماعی شهروندان: مطالعه موردی شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه تهران.
3. اشرفی، حجت (1388). کتابخانه‫های عمومی و نیازهای جمعیتی ایران، تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 15(2)، 122-97.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
4. افشار زنجانی، ابراهیم (1394). کتابخانه‌های عمومی: تمرکز یا عدم‌تمرکز. سخن هفتۀ لیزنا، شمارۀ ۲۵۳. ۶ مهر.
5. حریری، نجلا (1385). اصول و روش‌های پژوهش کیفی. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
6. خاشعی، وحید (1390). طراحی مدل خط‫مشی‫گذاری فرهنگی در آموزش عالی. تهران: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت فرهنگی و اجتماعی، دفتر برنامه‫ریزی فرهنگی و مطالعات اجتماعی.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
7. خدائی، محبوبه (1385). جنبه‌های تاریخی شکل‌گیری و توسعه نظام کتابخانه‌های عمومی ایران از سال 1352 تا زمان حاضر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه تربیت مدرس.
8. رنجبر، محسن (1397). بررسی جایگاه کتابخانه‌های عمومی در اسناد بالادستی توسعه کشور را با تمرکز بر قوانین برنامه چهارم تا ششم توسعه. تهیه شده برای طرح کتابخانه ایرانی (منتشرنشده).‬‬‬‬‬‬
9. شورای عالی انقلاب فرهنگی (1382). هفده سال تلاش در مسیر تحقق اهداف انقلاب فرهنگی 1363-1380. تهران: دانش‌پرور.
10. فلیک، اووه (1387). درآمدی بر تحقیق کیفی (هادی جلیلی، مترجم). تهران: نشر نی.
11. کتابخانه ایرانی (1395). درباره ما. دسترسی در http://nppl.ir (بازیابی شده در 1 خرداد 1398)‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
12. گال، مردیت؛ بورگ، والتر و گال، جویس (1383). روش‫های تحقیق کمّی و کیفی در علوم تربیتی و روان‫شناسی (احمد رضا نصر و همکاران، مترجمان) (ج. 1). تهران: سمت و دانشگاه شهید بهشتی.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
13. مجلس شورای اسلامی ایران (1382). قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانه‌های عمومی کشور. در مجموعه دستورالعمل‫های اداره کتابخانه‫های عمومی. تالیف نهاد کتابخانه‫های عمومی کشور. تهران: کتاب نشر، 1390.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
14. مجلس شورای اسلامی ایران (1383). آیین‌نامه اجرایی قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانه‌های عمومی کشور». در مجموعه دستورالعمل‫های اداره کتابخانه‫های عمومی. تالیف نهاد کتابخانه‫های عمومی کشور. تهران: کتاب نشر، 1390.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
15. مجلس شورای اسلامی ایران (1393). موافقت مجلس با واریز نیم درصد از درآمد شهرداری‌ها به حساب نهاد کتابخانه‌های عمومی هر شهر. دسترسی در http://www.icana.ir/Fa/News/267728 (بازیابی شده در 20 مهر 1397).
16. ملک‫محمدی، حمیدرضا (1394). مبانی و اصول سیاست‫گذاری عمومی. تهران: سمت. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
17. مهراد، جعفر و حری، عباس (1380). گزارش طرح توسعه نظام ملی کتابخانه‌های عمومی ایران 1378-1380 . شیراز، دانشگاه شیراز.
18. میری، انیس (1396). تدوین مدل کتابخانه عمومی مطلوب جامعه ایرانی به روش پژوهش آمیخته اکتشافی. تهیه شده برای طرح کتابخانه ایرانی. منتشر نشده.
19. نهاد کتابخانه‫های عمومی کشور (1390). مجموعه دستورالعمل‫های اداره کتابخانه‫های عمومی. تهران: کتاب نشر.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
20. هلینگ، جان (1394). سیاست‫های ملی کتابخانه‫های عمومی: موردپژوهی‫های بین‫المللی (محمد خندان و همکاران، مترجمان؛ به کوشش و ویرایش محمد خندان). تهران: نهاد کتابخانه‫های عمومی کشور، کتاب نشر.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
21. هومن، حیدرعلی (1389). راهنمای عملی پژوهش کیفی. تهران: سمت.
22. Ahmed M.I., Sheikh R.A. (2015). Public Library Legislation in Pakistan: Legal and Regulatory Infrastructure for Public Libraries in Pakistan. Inter. J. Acad. Lib. Info. Sci. 3(2), 37-49.
23. Balaji, B. Preedip, Vinay, M. S. & Mohan Raju, J. S. (2018). A Policy Review of Public Libraries in India, e-Lis, [Preprint], Available at: http://eprints.rclis.org/33242/ (Retrived 2019/07/30)
24. Buckley Owen, B. (2011). The development of UK government policy on citizens' access to public sector information (Doctoral dissertation). Loughborough University.
25. Gardner, M. Frank (1971). Public Library legislation: a comparitive study. Paris: Unseco.
26. Iran Islamic Consultative Assembly (2014). Parliament agrees to deposit half of municipal revenue into the public libraries of each city. Retrieved from http://www.icana.ir/Fa/News/267728 (October 12, 2018)
27. Jaeger, P. T., Gorham, U., Sarin, L. C. & Bertot, J. C. (2013). Libraries, Policy, and Politics in a Democracy: Four Historical Epochs, Library Quarterly: Information, Community, Policy, 83(2), 166–181.
28. Lincoln, Y. S. & E. G. Guba (1985). Naturalistic inquiry. Beverly Hills, CA: Sage.
29. NIDA (2011). Supporting Societies' Needs: a Model Framework for Developing Library Policy: Part 1: Background, 10pp.
30. Reddy DC. Anki (1998). Organization and Management of Public Libraries, New Delhi: Cosmo Publication. Vol 1: 5.
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Research on Information Science and Public Libraries

Designed & Developed by : Yektaweb