گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران ، hjahangeer@birjand.ac.ir
چکیده: (209 مشاهده)
هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی پورتال‌های کتابخانهای سامان از دیدگاه کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان‌های خراسان رضوی و جنوبی انجام شده است.
روش: این پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی انجام شده است. از بین 436 کتابدار شاغل در کتابخانه‌های عمومی 261 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق‌ساخته بود که در هشت مؤلفه در قالب 81 گویه طراحی شد و پس از بررسی روایی و پایایی در اختیار جامعه پژوهش قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد در پورتال‌های مورد بررسی، مؤلفه «کیفیت نوشتار» دارای بیشترین میانگین و مؤلفه‌های «مدیریت محتوا» و «شخصی‌سازی» دارای کمترین میانگین بود. همچنین نتایج بیانگر آن بود که میانگین همه مؤلفه‌های هشتگانه بیشتر از سطح متوسط (عدد 3) و کمتر از سطح مطلوب (عدد 4) بود. نتایج نشان داد به طور کلی به کارگیری مؤلفه‌های هشتگانه ارزیابی در پورتال‌های کتابخانهای سامان از دید کتابداران در وضعیت «خوب» (بیش از 60 تا 80 درصد) بود اما با سطح مطلوب فاصله داشت. بین میانگین مؤلفه‌های هشتگانه ارزیابی پورتال‌های کتابخانهای تفاوت وجود داشت، به‌طوری که سه مؤلفه «شخصی‌سازی»، «مدیریت محتوا» و «کیفیت نوشتار» نسبت به سایر مؤلفه‌ها تفاوت معنادار بیشتری داشت، در حالی که بین میانگین مؤلفه‌های «شخصی‌سازی و مدیریت محتوا»، «حفاظت و امنیت و دسترس‌پذیری»، «امانت و مرجع و جستجو و بازیابی اطلاعات»، «امانت و مرجع و اطلاعرسانی»، «امانت و مرجع و دسترس‌پذیری»، «جستجو و بازیابی اطلاعات و اطلاعرسانی» و «جستجو و بازیابی اطلاعات و دسترس‌پذیری» تفاوت معناداری وجود نداشت. بین میانگین نمرات قضاوت کتابداران درباره به‌کارگیری ابعاد ارزیابی در پورتال‌های کتابخانهای با وضعیت مطلوب (عدد 4) تفاوت معناداری مشاهده شد.
اصالت/ارزش: باتوجه به این که تا کنون پژوهشی به طور خاص به ارزیابی پورتال‌های کتابخانهای سامان از دیدگاه کتابداران کتابخانه‌های عمومی نپرداخته است، پژوهش حاضر از حیث روش و موضوع دارای اصالت است و ارزش این پژوهش در این است که می‌تواند به مدیران و طراحان پورتال‌های کتابخانهای سامان برای ارتقاء امکانات و قابلیت‌های پورتال‌ها و ارائه خدمات بهتر کمک کند. به نظر بهتر است برای بهبود عملکرد پورتال‌ها از نظرات کتابداران در طراحی آنها استفاده شود.
روش: این پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی انجام شده است. از بین 436 کتابدار شاغل در کتابخانه‌های عمومی 261 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق‌ساخته بود که در هشت مؤلفه در قالب 81 گویه طراحی شد و پس از بررسی روایی و پایایی در اختیار جامعه پژوهش قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد در پورتال‌های مورد بررسی، مؤلفه «کیفیت نوشتار» دارای بیشترین میانگین و مؤلفه‌های «مدیریت محتوا» و «شخصی‌سازی» دارای کمترین میانگین بود. همچنین نتایج بیانگر آن بود که میانگین همه مؤلفه‌های هشتگانه بیشتر از سطح متوسط (عدد 3) و کمتر از سطح مطلوب (عدد 4) بود. نتایج نشان داد به طور کلی به کارگیری مؤلفه‌های هشتگانه ارزیابی در پورتال‌های کتابخانهای سامان از دید کتابداران در وضعیت «خوب» (بیش از 60 تا 80 درصد) بود اما با سطح مطلوب فاصله داشت. بین میانگین مؤلفه‌های هشتگانه ارزیابی پورتال‌های کتابخانهای تفاوت وجود داشت، به‌طوری که سه مؤلفه «شخصی‌سازی»، «مدیریت محتوا» و «کیفیت نوشتار» نسبت به سایر مؤلفه‌ها تفاوت معنادار بیشتری داشت، در حالی که بین میانگین مؤلفه‌های «شخصی‌سازی و مدیریت محتوا»، «حفاظت و امنیت و دسترس‌پذیری»، «امانت و مرجع و جستجو و بازیابی اطلاعات»، «امانت و مرجع و اطلاعرسانی»، «امانت و مرجع و دسترس‌پذیری»، «جستجو و بازیابی اطلاعات و اطلاعرسانی» و «جستجو و بازیابی اطلاعات و دسترس‌پذیری» تفاوت معناداری وجود نداشت. بین میانگین نمرات قضاوت کتابداران درباره به‌کارگیری ابعاد ارزیابی در پورتال‌های کتابخانهای با وضعیت مطلوب (عدد 4) تفاوت معناداری مشاهده شد.
اصالت/ارزش: باتوجه به این که تا کنون پژوهشی به طور خاص به ارزیابی پورتال‌های کتابخانهای سامان از دیدگاه کتابداران کتابخانه‌های عمومی نپرداخته است، پژوهش حاضر از حیث روش و موضوع دارای اصالت است و ارزش این پژوهش در این است که می‌تواند به مدیران و طراحان پورتال‌های کتابخانهای سامان برای ارتقاء امکانات و قابلیت‌های پورتال‌ها و ارائه خدمات بهتر کمک کند. به نظر بهتر است برای بهبود عملکرد پورتال‌ها از نظرات کتابداران در طراحی آنها استفاده شود.
نوع مطالعه: كمّي |
موضوع مقاله:
فناوري اطلاعات در مراكز اطلاع‌رساني
دریافت: 1402/9/9 | پذیرش: 1402/12/10
دریافت: 1402/9/9 | پذیرش: 1402/12/10
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
