دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران ، Sfomilroahany@yahoo.com
چکیده: (442 مشاهده)
هدف: امروزه کتابدرمانی به‌عنوان یک استراتژی مؤثر برای کسب خودشناسی شناخته‌شده است.کتابداران میبایست نسبت به خود شناخت کافی داشته باشند که انگیزه فردی کتابداران درجهت تحقق این هدف ضروری است. هدف از این مطالعه بررسی میزان تأثیر کتابدرمانی به شیوه پیاده‌سازی طرح مهارت خودشناسی با موضوع دوازده کهن‌الگوی سفر شخصیتی بر احساس سلامتی و کیفیت زندگی کتابداران کتابخانههای عمومی استان همدان است.
روش: روش این پژوهش، نیمه آزمایشی با استفاده از طرح پژوهشی گروه کنترل نابرابر است. در گروه آزمایش، جلسات کتابدرمانی برگزار شد و مداخلهای بیش از اقدامات معمول در محیط پژوهش انجام نشد. نمونۀ جامعۀ پژوهش متشکل از 40 نفر از کتابداران کتابخانههای عمومی استان همدان ( 20 نفر زن و 20 نفر مرد )، بودند که در زمان توزیع پرسشنامه در محل خدمت حضورداشته‌اند و در صورت تمایل پرسشنامه را تکمیل کرده‌اند. این نمونه به‌صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شد و از همگنی ازنظر سن، جنس، سطح تحصیلات، وضعیت تأهل و تجرد و سایر متغیرها اطمینان حاصل کردند. این تحقیق از دو پرسشنامۀ برای سنجش کیفیت زندگی سازمان جهانی و سلامت عمومی گلدبرگ و هلیر بود. پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ – 28) به‌صورت لیکرت است که به اصلاً نمره صفر، در حد معمول نمره1، بیشتر از حد معمول نمره 2، و خیلی بیشتر از حد معمول نمره3 در نظر گرفته میشود. حداکثر نمره آزمودنی با این روش 84 است. در این آزمون نمره پایینتر نشان‌دهنده سلامتی و نمره بالاتر حاکی از عدم سلامتی و وجود ناراحتی در فرد است؛ و پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی یک پرسشنامه 26 سؤالی است که کیفیت زندگی کلی و عمومی فرد را می‌سنجد. این پرسشنامه دارای چهار زیرمقیاس و یک نمره کلی است. این زیر مقیاس‌ها عبارتند از: سلامت جسمی، سلامت روان، روابط اجتماعی، سلامت محیط اطراف و یک نمره کلی در ابتدا یک نمره خام برای هر زیرمقیاس به دست می‌آید که باید از طریق یک فرمول به نمره‌ای استاندارد بین 0 تا 100 تبدیل شود .نمره بالاتر نشان‌دهنده کیفیت زندگی بیشتر است. گروه آزمایش در 16 جلسه مداخله کتابدرمانی با استفاده از کهن‌الگوها شرکت کردند. پژوهشگران درمانگر از دو کتاب به‌عنوان زندگی برازنده من: مؤثرترین راهکارهای تحلیل خویشتن و غنیسازی ارتباط با دیگران نوشتۀ پیرسونکارول، مار و کتاب بیداری قهرمان درون اثر پاتریشیا آدسون (2014) استفاده کردند. تجزیه وتحلیلدادهها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره (مانکوا) و ساده در نرم‌افزار آماری SPSS انجام شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که تفاوت معنیداری بین میانگین نمرات دو مؤلفه، احساس سلامت روانی و کیفیت زندگی در گروه کنترل و آزمایش وجود دارد. همچنین، نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که تأثیر کتابدرمانی در افزایش سلامت جسمانی کتابداران کتابخانههای عمومی استان 258/0 درصد، سلامت روان 299/ 0درصد، روابط اجتماعی 411/0 درصد، و تأثیر کتابدرمانی در کیفیت کلی480/0 درصد بود.
اصالت/ارزش: تاکنون هیچ پژوهشی در زمینه تأثیر کتابدرمانی به شیوه پیاده‌سازی طرح مهارت خودشناسی با موضوع دوازده کهن‌الگوی سفر شخصیتی بر احساس سلامتی و کیفیت زندگی کتابداران انجام‌نشده است و این مقاله نخستین پژوهش صورت گرفته در این حوزه است. نتایج حاصل از این پژوهش میتواند رهنمودی برای مسئولین آموزش کتابداران و همچنین مدیران ارشد باشد تا با شناخت از حرفه کتابداری، نارساییهای موجود را در زمینههای گوناگون برطرف نمایند. خودشناسی با موضوع کهن‌الگوهای سفر شخصیتی کتابداران، از ارزیابی درباره خود و ارزش و بها دادن به خود تشکیل‌شده است در مورد شغلی همچون کتابداری این مساله بسیار اهمیت دارد لذا با توجه به مطالب ذکرشده در این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت کتابداران میتوانند با کسب خودشناسی مناسب و به دنبال آن تفکر سازنده و انتقال تجارب به دیگران در استقلال حرفه‌ای خود تأثیر داشته باشند.
روش: روش این پژوهش، نیمه آزمایشی با استفاده از طرح پژوهشی گروه کنترل نابرابر است. در گروه آزمایش، جلسات کتابدرمانی برگزار شد و مداخلهای بیش از اقدامات معمول در محیط پژوهش انجام نشد. نمونۀ جامعۀ پژوهش متشکل از 40 نفر از کتابداران کتابخانههای عمومی استان همدان ( 20 نفر زن و 20 نفر مرد )، بودند که در زمان توزیع پرسشنامه در محل خدمت حضورداشته‌اند و در صورت تمایل پرسشنامه را تکمیل کرده‌اند. این نمونه به‌صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شد و از همگنی ازنظر سن، جنس، سطح تحصیلات، وضعیت تأهل و تجرد و سایر متغیرها اطمینان حاصل کردند. این تحقیق از دو پرسشنامۀ برای سنجش کیفیت زندگی سازمان جهانی و سلامت عمومی گلدبرگ و هلیر بود. پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ – 28) به‌صورت لیکرت است که به اصلاً نمره صفر، در حد معمول نمره1، بیشتر از حد معمول نمره 2، و خیلی بیشتر از حد معمول نمره3 در نظر گرفته میشود. حداکثر نمره آزمودنی با این روش 84 است. در این آزمون نمره پایینتر نشان‌دهنده سلامتی و نمره بالاتر حاکی از عدم سلامتی و وجود ناراحتی در فرد است؛ و پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی یک پرسشنامه 26 سؤالی است که کیفیت زندگی کلی و عمومی فرد را می‌سنجد. این پرسشنامه دارای چهار زیرمقیاس و یک نمره کلی است. این زیر مقیاس‌ها عبارتند از: سلامت جسمی، سلامت روان، روابط اجتماعی، سلامت محیط اطراف و یک نمره کلی در ابتدا یک نمره خام برای هر زیرمقیاس به دست می‌آید که باید از طریق یک فرمول به نمره‌ای استاندارد بین 0 تا 100 تبدیل شود .نمره بالاتر نشان‌دهنده کیفیت زندگی بیشتر است. گروه آزمایش در 16 جلسه مداخله کتابدرمانی با استفاده از کهن‌الگوها شرکت کردند. پژوهشگران درمانگر از دو کتاب به‌عنوان زندگی برازنده من: مؤثرترین راهکارهای تحلیل خویشتن و غنیسازی ارتباط با دیگران نوشتۀ پیرسونکارول، مار و کتاب بیداری قهرمان درون اثر پاتریشیا آدسون (2014) استفاده کردند. تجزیه وتحلیلدادهها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره (مانکوا) و ساده در نرم‌افزار آماری SPSS انجام شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که تفاوت معنیداری بین میانگین نمرات دو مؤلفه، احساس سلامت روانی و کیفیت زندگی در گروه کنترل و آزمایش وجود دارد. همچنین، نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که تأثیر کتابدرمانی در افزایش سلامت جسمانی کتابداران کتابخانههای عمومی استان 258/0 درصد، سلامت روان 299/ 0درصد، روابط اجتماعی 411/0 درصد، و تأثیر کتابدرمانی در کیفیت کلی480/0 درصد بود.
اصالت/ارزش: تاکنون هیچ پژوهشی در زمینه تأثیر کتابدرمانی به شیوه پیاده‌سازی طرح مهارت خودشناسی با موضوع دوازده کهن‌الگوی سفر شخصیتی بر احساس سلامتی و کیفیت زندگی کتابداران انجام‌نشده است و این مقاله نخستین پژوهش صورت گرفته در این حوزه است. نتایج حاصل از این پژوهش میتواند رهنمودی برای مسئولین آموزش کتابداران و همچنین مدیران ارشد باشد تا با شناخت از حرفه کتابداری، نارساییهای موجود را در زمینههای گوناگون برطرف نمایند. خودشناسی با موضوع کهن‌الگوهای سفر شخصیتی کتابداران، از ارزیابی درباره خود و ارزش و بها دادن به خود تشکیل‌شده است در مورد شغلی همچون کتابداری این مساله بسیار اهمیت دارد لذا با توجه به مطالب ذکرشده در این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت کتابداران میتوانند با کسب خودشناسی مناسب و به دنبال آن تفکر سازنده و انتقال تجارب به دیگران در استقلال حرفه‌ای خود تأثیر داشته باشند.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
