دوره 25، شماره 1 - ( 3-1398 )
دوره 25 شماره 1 صفحات 66-43 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Seifi L, Alidoost A. Perceived Outcomes of the Public Libraries in Tehran Province. Research on Information Science and Public Libraries 2019; 25 (1) :43-66
URL: http://publij.ir/article-1-1762-fa.html
URL: http://publij.ir/article-1-1762-fa.html
سیفی لیلی، علی‌دوست علی. برون دادهای تحقق یافته کتابخانههای عمومی در استان تهران. تحقیقات اطلاع‌رسانی و كتابخانه‌های عمومی. 1398; 25 (1) :43-66
دانشگاه بیرجند ، leili.seifi@birjand.ac.ir
چکیده: (4251 مشاهده)
هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین وضعیت برون‌دادهای تحقق‌یافته از خدمات کتابخانههای عمومی استان تهران در زندگی کاربران در مؤلفه‌های آموزش، پژوهش، کسب‌وکار و تجارت، فعالیت‌های روزمره و فعالیت‌های فرهنگی، مذهبی و اجتماعی انجام شده است.
روش: این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش گردآوری و تجزیه‌وتحلیل دادهها توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل 86000 نفر از اعضای 15 تا 79 سالۀ کتابخانههای عمومی نهادی استان تهران بودند که با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای نسبتی تعداد 620 نفر انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. برای اجرای این پژوهش از یک پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته به‌عنوان ابزار گردآوری دادهها استفاده شد. روایی محتوایی ابزار این پژوهش با استفاده از نظرتعدادی از اساتید علم اطلاعات و دانش‌شناسی فعال در این حوزه تأیید شد و سنجش پایایی ابزار با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ 97/ به دست آمد.
یافته‌ها: نتایج حاصل از بررسی نشان داد میزان برون‌دادهای تحقق‌یافته از کتابخانههای عمومی در حوزه‌های آموزش، پژوهش و کسب‌وکار، فعالیت‌های روزمره، فعالیت‌های فرهنگی، مذهبی و اجتماعی و درکل برون‌دادهای کلی کمتر از حد متوسط بود. برون‌دادهای تحقق‌یافته در حوزه‌های آموزش، پژوهش و کسب‌وکار و تجارت، فعالیت‌های روزمره و برون‌دادهای کلی برحسب میزان استفادۀ هفتگی و سالانۀ کاربران تفاوت داشتند. رابطۀ بین برون‌دادهای تحقق‌یافته به‌طورکلی و حوزه‌های آن با سن کاربران مثبت بود. میانگین برون‌دادهای تحقق‌یافته به‌طورکلی و هر سه حوزۀ آن بین کاربران کتابخانهها با درجات مختلف تفاوت داشت. میانگین برون‌دادهای تحقق‌یافته کاربران متأهل به‌طورکلی و در حوزه‌های آن از کاربران مجرد بیشتر بود.
اصالت/ارزش: رویکرد ارزﻳﺎﺑﻲ برون‌داد در راستای اهداف ارزیابی کیفیت خدمات و تعیین میزان اثرگذاری نهایی خدمات در زندگی کاربران قادر است تصور درستی از واقعیت‌های موجود در کتابخانههای عمومی را به مسئولان و دست‌اندرکاران بخش فرهنگی جامعه منتقل کند. این پژوهش بیشتر به ارتقای مبانی نظری سنجش تأثیر و برون‌دادهای کلی و نشان دادن تأثیر کتابخانهها بر جامعه کمک می‌کند.
روش: این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش گردآوری و تجزیه‌وتحلیل دادهها توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل 86000 نفر از اعضای 15 تا 79 سالۀ کتابخانههای عمومی نهادی استان تهران بودند که با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای نسبتی تعداد 620 نفر انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. برای اجرای این پژوهش از یک پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته به‌عنوان ابزار گردآوری دادهها استفاده شد. روایی محتوایی ابزار این پژوهش با استفاده از نظرتعدادی از اساتید علم اطلاعات و دانش‌شناسی فعال در این حوزه تأیید شد و سنجش پایایی ابزار با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ 97/ به دست آمد.
یافته‌ها: نتایج حاصل از بررسی نشان داد میزان برون‌دادهای تحقق‌یافته از کتابخانههای عمومی در حوزه‌های آموزش، پژوهش و کسب‌وکار، فعالیت‌های روزمره، فعالیت‌های فرهنگی، مذهبی و اجتماعی و درکل برون‌دادهای کلی کمتر از حد متوسط بود. برون‌دادهای تحقق‌یافته در حوزه‌های آموزش، پژوهش و کسب‌وکار و تجارت، فعالیت‌های روزمره و برون‌دادهای کلی برحسب میزان استفادۀ هفتگی و سالانۀ کاربران تفاوت داشتند. رابطۀ بین برون‌دادهای تحقق‌یافته به‌طورکلی و حوزه‌های آن با سن کاربران مثبت بود. میانگین برون‌دادهای تحقق‌یافته به‌طورکلی و هر سه حوزۀ آن بین کاربران کتابخانهها با درجات مختلف تفاوت داشت. میانگین برون‌دادهای تحقق‌یافته کاربران متأهل به‌طورکلی و در حوزه‌های آن از کاربران مجرد بیشتر بود.
اصالت/ارزش: رویکرد ارزﻳﺎﺑﻲ برون‌داد در راستای اهداف ارزیابی کیفیت خدمات و تعیین میزان اثرگذاری نهایی خدمات در زندگی کاربران قادر است تصور درستی از واقعیت‌های موجود در کتابخانههای عمومی را به مسئولان و دست‌اندرکاران بخش فرهنگی جامعه منتقل کند. این پژوهش بیشتر به ارتقای مبانی نظری سنجش تأثیر و برون‌دادهای کلی و نشان دادن تأثیر کتابخانهها بر جامعه کمک می‌کند.
نوع مطالعه: كمّي |
موضوع مقاله:
مديريت اطلاعات و مديريت دانش
دریافت: 1395/10/14 | پذیرش: 1397/8/3 | انتشار: 1398/5/19
دریافت: 1395/10/14 | پذیرش: 1397/8/3 | انتشار: 1398/5/19
فهرست منابع
1. اسفندیاری مقدم، علیرضا، رزمی شندی، مسعود؛ و نوروزی، یعقوب (1392). کیفیت خدمات کتابخانههای ایران (بررسی پژوهش‌های مدل لیب کوآل در ایران). تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، 47(2)، 191-208.
2. امیدی‌فر، سیروس؛ و موسوی‌زاده، زهرا (1388). سنجش سطوح کیفیت خدمات کتابخانههای دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی با استفاده از مدل لایب کوال. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانههای عمومی، 61(4)، 80-61.
3. حسن‌زاده، محمد؛ و نجف‌قلی‌نژاد، اعظم (1387). سنجش و ارزیابی کتابخانهها و مراکز اطلاع‌رسانی: نظریه‌‌ها، روش‌‌ها و ابزارها. تهران: کتابدار.
4. شریفی، سمیه (1389). رویکرد ارزیابی پیامد: تغییر تمرکز پژوهش‌ها از موضوع «کاربر در زندگی کتابخانه» به «کتابخانه در زندگی کاربر». فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی، 51( 3)، 271.
5. کتابی، سعیده؛ میراحمدی، محمدرضا؛ و کریم‌پور آذر، آسیه (1389). ارزیابی عملکرد کتابخانههای عمومی استان‌ها توسط تکنین پوششی دادهها. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانههای عمومی، 17(1)، 28-9.
6. مسعودی، فرامرز (1389). مسائل و مشکلات ارزیابی کتابخانهها و مراکز اطلاعاتی. کلیات کتاب ماه، 13(8)، 36-30.
7. نهاد کتابخانههای عمومی کشور، اداره کل امور کتابخانهها (1391). مجموعه دستورالعمل‌‌های اداره‌‌‌‌ی کتابخانههای عمومی. تهران: مؤسسه انتشارات نشر.
8. ویکری، برایان کمبل؛ و ویکری، الینا (1380). علم اطلاع‌رسانی در نظر و عمل. ترجمه عبدالحسین فرج‌پهلو. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
9. Durrance, C. J., Fisher-Pettigrew, E. K., & Hinton, M. (2005). How libraries and librarians help: Assessing outcomes in your library. Chicago, IL: American Library Association.
10. Hernon, P., & Dugan, R. (2002). An action plan for outcomes assessments in your library. Chicago, IL: American Library Association. Retrieved from http://www.abc-clio.com/ODLIS/odlis_A.aspx.
11. Huysmans, F. & Oomes, M. (2013). Measuring the public library's societal value: a methodological research program. IFLA Journal, 39(2), 168-177. [DOI:10.1177/0340035213486412]
12. Joanna Sin, S. & Vakkari, P. (2015). Perceived outcomes of public libraries in the United State. Library & Information Science Research. 37(1), 209-219. [DOI:10.1016/j.lisr.2015.04.009]
13. Lance, K. C., Steffen, N. O., Logan, R., Rodney, M. J., Kaller, S., Koontz, C. M. & Jue, D. K. (2001). counting on results: new tools for outcome-based evaluation of public libraries. Aurora, CO: Bibliographical Center for Research.
14. McClure, C. & Bertot, J. C. (1998). Public Library Use in Pennsylvania: Identifying Uses, Benefits and Impacts. Pennsylvania State Department of Education: Harrisburg, PA.
15. Reitz, J. M. (2004). Output measure. In Online Dictionary for Library and Information Science. Retrieved from https://www.abc-clio.com/ODLIS/odlis_o.aspx
16. Rubin, R. J. (2006). Demonstrating results using outcome measurement in your library. Chicago, IL: American Library Association.
17. Thebridge, S. & Dalton, P. (2003). Working towards outcome assessment in UK academic libraries. Journal of Librarianship and Information Science, 35(2), 93-104. [DOI:10.1177/0961000603352004]
18. Vakkari, P. (2014). Models explaining the perceived outcomes of public libraries. Journal of Documentation, 70(4), 640 - 657. [DOI:10.1108/JD-02-2013-0016]
19. Vakkari, P. & Serola, S. (2012). Perceived outcomes of public libraries. Library and Information Science Research, 34(1), 37-44. [DOI:10.1016/j.lisr.2011.07.005]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
