دوره 22، شماره 1 - ( 1-1395 )
دوره 22 شماره 1 صفحات 140-121 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
vahdani F, Sanatjoo A, Tajafari Dastforoush M. Assessing the Information Needs of Retirees in Bojnourd Education Office; An Introduction to Design Outreach Library Services. Research on Information Science and Public Libraries 2016; 22 (1) :121-140
URL: http://publij.ir/article-1-1221-fa.html
URL: http://publij.ir/article-1-1221-fa.html
وحدانی فاطمه، صنعت جو اعظم، تجعفری معصومه. نیازسنجی اطلاعاتی بازنشستگان اداره آموزش‌وپرورش شهرستان بجنورد، پیش‌درآمدی بر طراحی خدمات‌برون‌کتابخانه‌ای . تحقیقات اطلاع‌رسانی و كتابخانه‌های عمومی. 1395; 22 (1) :121-140
دانشگاه فردوسی مشهد ، sanatjoo@um.ac.ir
چکیده: (4741 مشاهده)
هدف: هدف این پژوهش شناسایی نیازهای اطلاعاتی بازنشستگان ادارۀ آموزش و پرورش شهرستان بجنورد به‌منظور برنامه‌ریزی برای عرضۀ خدمات برونکتابخانهای به آنان است.
روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی انجام شد. جامعۀ آماری آن کلیۀ بازنشستگان ادارۀ آموزش و پرورش شهرستان بجنورد تا سال 1392 بودند. حجم نمونۀ آماری 130 نفر برآورد و از روش نمونه‌گیری خوشهای استفاده شد. گردآوری دادهها از طریق پرسشنامۀ محققساخته با 19 گویه برای سنجش چهار دسته نیازهای اطلاعاتی فردی، آموزشی، فرهنگی- اجتماعی و سیاسی، و معنوی- مذهبی صورت‌گرفت. همچنین تجزیه و تحلیل دادهها، با کمک نرم‌افزار اس. پی. اس. اس. در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شد.
یافته‌ها: در میان چهار دسته نیازهای اطلاعاتی، اولویت نیازهای اطلاعاتی بازنشستگان، به ترتیب نیازهای فردی، فرهنگی- اجتماعی و سیاسی، آموزشی، و معنوی- مذهبی بود. بازنشستگان بیشترین اطلاعات خود را از طریق تلویزیون بهدست میآورند. تعداد کمی از بازنشستگان (9/26 درصد (35 نفر)) عضو کتابخانۀ عمومی بودند و 9/76 درصد (100 نفر) از آنان از کتابخانههای عمومی استفاده نمی‌کردند. بازنشستگان بهندرت از کتابخانهها استفاده می‌کردند. دور بودن از کتابخانه علت عمدۀ استفادۀ کم یا عدم استفادۀ بازنشستگان از کتابخانۀ عمومی و دلیل اصلی استفاده این تعداد کم بازنشستگان از کتابخانۀ عمومی، امانت گرفتن کتاب بود. میزان آشنایی بازنشستگان با کتابخانههای عمومی و خدمات آنها کمتر از حد متوسط (64/2) و میزان احساس ضرورت خدماتدهی از سوی کتابخانههای عمومی از نظر بازنشستگان بیشتر از حد متوسط (20/4) بود.
اصالت/ارزش: یافته های این پژوهش میتواند به مسئولان امور در رفع نیازهای اطلاعاتی گروههای ویژهای از جامعه کمک کند؛ چرا که شناسایی نیازهای اطلاعاتی بازنشستگان باعث میشود کتابخانههای عمومی با آگاهی از این نیازها بتوانند با تصمیمگیریهای درست به رفع کاستیهای احتمالی موجود، تدوین خطمشی مناسب مجموعه‌سازی و خدماتدهی و بهبود کانالهای دستیابی به اطلاعات بپردازند.
روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی انجام شد. جامعۀ آماری آن کلیۀ بازنشستگان ادارۀ آموزش و پرورش شهرستان بجنورد تا سال 1392 بودند. حجم نمونۀ آماری 130 نفر برآورد و از روش نمونه‌گیری خوشهای استفاده شد. گردآوری دادهها از طریق پرسشنامۀ محققساخته با 19 گویه برای سنجش چهار دسته نیازهای اطلاعاتی فردی، آموزشی، فرهنگی- اجتماعی و سیاسی، و معنوی- مذهبی صورت‌گرفت. همچنین تجزیه و تحلیل دادهها، با کمک نرم‌افزار اس. پی. اس. اس. در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شد.
یافته‌ها: در میان چهار دسته نیازهای اطلاعاتی، اولویت نیازهای اطلاعاتی بازنشستگان، به ترتیب نیازهای فردی، فرهنگی- اجتماعی و سیاسی، آموزشی، و معنوی- مذهبی بود. بازنشستگان بیشترین اطلاعات خود را از طریق تلویزیون بهدست میآورند. تعداد کمی از بازنشستگان (9/26 درصد (35 نفر)) عضو کتابخانۀ عمومی بودند و 9/76 درصد (100 نفر) از آنان از کتابخانههای عمومی استفاده نمی‌کردند. بازنشستگان بهندرت از کتابخانهها استفاده می‌کردند. دور بودن از کتابخانه علت عمدۀ استفادۀ کم یا عدم استفادۀ بازنشستگان از کتابخانۀ عمومی و دلیل اصلی استفاده این تعداد کم بازنشستگان از کتابخانۀ عمومی، امانت گرفتن کتاب بود. میزان آشنایی بازنشستگان با کتابخانههای عمومی و خدمات آنها کمتر از حد متوسط (64/2) و میزان احساس ضرورت خدماتدهی از سوی کتابخانههای عمومی از نظر بازنشستگان بیشتر از حد متوسط (20/4) بود.
اصالت/ارزش: یافته های این پژوهش میتواند به مسئولان امور در رفع نیازهای اطلاعاتی گروههای ویژهای از جامعه کمک کند؛ چرا که شناسایی نیازهای اطلاعاتی بازنشستگان باعث میشود کتابخانههای عمومی با آگاهی از این نیازها بتوانند با تصمیمگیریهای درست به رفع کاستیهای احتمالی موجود، تدوین خطمشی مناسب مجموعه‌سازی و خدماتدهی و بهبود کانالهای دستیابی به اطلاعات بپردازند.
واژه‌های کلیدی: نیازسنجی اطلاعات، نیازهای اطلاعاتی، بازنشستگان، ادارۀ آموزش و پرورش، بجنورد، کتابخانۀ عمومی.
نوع مطالعه: كمّي |
موضوع مقاله:
مديريت اطلاعات و مديريت دانش
دریافت: 1393/7/4 | پذیرش: 1394/4/20 | انتشار: 1395/4/19
دریافت: 1393/7/4 | پذیرش: 1394/4/20 | انتشار: 1395/4/19
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
