دوره 29، شماره 2 - ( 6-1402 )                   دوره 29 شماره 2 صفحات 237-220 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Yari S, Alireza N, Fahimnia F, Nowkarizi M. An Analysis of the Book Selection Behavior of Adolescent Members of Public Libraries in Iran. Research on Information Science and Public Libraries 2023; 29 (2) :220-237
URL: http://publij.ir/article-1-2431-fa.html
یاری شیوا، نوروزی علیرضا، فهیم‌نیا فاطمه، نوکاریزی محسن. تحلیلی بر رفتار انتخاب کتاب اعضای نوجوان کتابخانه‌های عمومی ایران. تحقیقات اطلاع‌رسانی و كتابخانه‌های عمومی. 1402; 29 (2) :220-237

URL: http://publij.ir/article-1-2431-fa.html


علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران؛ کارشناس مسئول بودجه و منابع درآمدی ادارۀ کل کتابخانه‌‌های عمومی استان کرمانشاه ، yari.shiva@gmail.com
چکیده:   (1026 مشاهده)
هدف: انتخاب صحیح منابع اطلاعاتی در خوانده شدن منبع یافت‌شده در کتابخانه تأثیری بسزا دارد. ازطرف‌دیگر، مجموعه‌سازی، سازمان‌دهی منابع و چیدمان آن‌ها در کتابخانه‌ها و همچنین طراحی رابط کاربری‌های کارا و کاربرپسند که به‌اندازۀ کافی از انتخاب منابع پشتیبانی کنند، نیازمند شناخت کافی از رفتارهای انتخاب منابع توسط کاربران است؛ آنچه در ایران شناخت کافی از آن وجود ندارد. براین‌اساس، هدف پژوهش حاضر شناخت مؤلفه‌های رفتار انتخاب کتاب توسط اعضای نوجوان کتابخانه‌های عمومی ایران است.
روش: پژوهش حاضر با رویکرد روش‏شناختی کیفی انجام شده و روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی مرسوم است. داده‏ها با استفاده از مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته گردآوری شده‌اند. مشارکت‏کنندگان شامل اعضای نوجوان کتابخانه‏های عمومی زیر پوشش ادارۀ کل کتابخانه‏های عمومی استان کرمانشاه در زمستان سال 1399 بودند. نمونه‏گیری به روشِ هدفمند یا قضاوتی انجام شد و تا اشباع اطلاعات ادامه یافت. برای تجزیه‌وتحلیل یافته‌ها، از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شد.
یافته‏‌ها: تجزیه‌وتحلیل داده‏های مصاحبه منجر به شکل‏گیری 12 کد اصلی و 285 کد فرعی شد که در 5 مقوله و 30 مفهوم طبقه‏بندی شدند. مقوله‌های اصلی عبارت بودند از: عوامل مرتبط با کاربر (شامل ویژگی‌های جمعیت‌شناختی؛ ویژگی‌های شخصیتی و فکری؛ علاقه؛ مسائل و وقایع زندگی؛ دانش قبلی؛ تجارب و مهارت‌ها؛ اهداف انتخاب کتاب در کتابخانه‌های عمومی؛ زمان و هزینۀ صرف‌شده برای انتخاب؛ راهبردهای انتخاب؛ فرایند انتخاب کتاب؛ سنجش اعتبار و کیفیت منابع؛ علل برقراری ارتباط با کتاب و خواندن آن تا انتها؛ و علل نخواندن یا نیمه خواندن کتاب)؛ عوامل مرتبط با کتاب (شامل عناصر ظاهری و فیزیکی؛ عناصر کتاب‌شناختی؛ عناصر محتوایی؛ و قالب، زبان، بیان و سبک)؛ عوامل مرتبط با کتابخانه (شامل برنامه‌های کتاب‌خوانی؛ عوامل محیطی؛ تسهیلات و امکانات؛ و عوامل انسانی)؛ افراد، رسانه‌ها، تولیدات، مناسبت‌ها، برنامه‌ها و فهرست‌های اثرگذار بر انتخاب کتاب (شامل افراد؛ رسانه‌ها؛ تولیدات از آثار چاپی؛ مناسبت‌ها و برنامه‌ها؛ و فهرست‌ها)؛ و موانع انتخاب کتاب در کتابخانه‌های عمومی (شامل کتابخانه‌؛ کتاب؛ فرد؛ و جامعه).
اصالت/ارزش: رفتار انتخاب منابع اطلاعاتی کاربران نوجوان کتابخانه‌‌های عمومی گویای پیچیدگی و تأثیرپذیری این رفتار از عوامل گسترده و متعددی شامل تفاوت‌های فردی، ویژگی‌های ظاهری و محتوایی کتاب و عوامل محیطی و کتابخانه‌ای است. مؤلفه‌های شناسایی‌شده در رفتار مذکور می‌تواند به‌عنوان مبنایی برای پیمایش گستردۀ رفتار انتخاب منابع اطلاعاتی کاربران در محیط‌های فیزیکی و مجازی مورد استفاده قرار گرفته و راهنمای مجموعه‌سازی، فضاسازی و طراحی خدمات در کتابخانه‌ها، تدوین منابع و طراحی ظاهری و ساختاری کتاب توسط نویسندگان و ناشران شود.
متن کامل [PDF 718 kb]   (180 دریافت)    
نوع مطالعه: كيفي | موضوع مقاله: مطالعات کودک و نوجوان
دریافت: 1401/7/9 | پذیرش: 1402/12/10 | انتشار: 1402/6/10

فهرست منابع
1. استراوس، آنسلم؛ و کوربین، جولیت (1384). اصول روش پژوهش کیفی: نظریۀ مبنایی؛ رویه‌ها و روش‌ها (بیوک محمدی، مترجم). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
2. حریری، نجلا (1385). اصول و روش‌های پژوهش کیفی. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
3. خواجه، طیبه؛ و بلاغی، رویا (1397، 25 تیر). بررسی رفتار اطلاع‌یابی سلامت کاربران کتابخانه‌های عمومی شهر بندرعباس [ارائۀ مقاله]. اولین همایش فناوری اطلاعات و ارتقای سلامت، انجمن فناوری اطلاعات و ارتقای سلامت، تهران، ایران
4. شکوهیان، محبوبه؛ عاصمی، عاصفه؛ و شعبانی، احمد. (1397). بررسی نیازهای اطلاعاتی نوجوانان کتابخانه‌های عمومی شهر اصفهان. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، 10(3)، 65-86.
5. نعمت‌الهی، لیلا (1391). بررسی نگرش کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان فارس نسبت به روش مجموعه‌سازی متمرکز در این کتابخانه‌ها [پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد]. دانشگاه شیراز. Abel, E., Keane, J., Paton, N. W., Fernandes, A. A. A., Koehler, M., Konstantinou, N., Rios, J. C. C., Azuan, N. A., & Embury, S. M. (2018). User driven multi-criteria source selection. Information Sciences, 430-431, 179-199. [DOI:10.1016/j.ins.2017.11.019]
6. Callan, J. P., Lu, Z., & Croft, W. B. (1995, July). Searching distributed collections with inference networks. In Proceedings of the 18th annual international ACM SIGIR conference on Research and development in information retrieval (pp. 21-28). [DOI:10.1145/215206.215328]
7. Carroll, V. (2015). Preschool Story time in Auckland's public libraries: A qualitative study of book selection practices [Master's thesis, Victoria University of Wellington]. VUW Research Archive. http://researcharchive.vuw.ac.nz/handle/10063/4690
8. Dawkins, B. K. (2017). Need Help Choosing Good Books for Students? A Book Selection Study, Book Selection Checklist, and a Discussion of How Educators Can Select Books that Engage Young Readers of Color and Possibly Improve Reading Achievement. Journal of Education &Social Policy, 4(2), 1-10. [DOI:10.5430/irhe.v2n4p38]
9. Hsieh, H. F., & Shannon S. E. (2005). Three Approaches to Qualitative Content Analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277-88. [DOI:10.1177/1049732305276687] [PMID]
10. Mikkonen, A., & Vakkari, P. (2016). Readers' interest criteria in fiction book search in library catalogs. Journal of Documentation, 72(4), 696-715. [DOI:10.1108/JDOC-11-2015-0142]
11. Mohr, K. A. (2006). Children'sf choices for recreational reading: A three-part investigation of selection preferences, rationales, and processes. Journal of Literacy Research, 38(1), 81-104. [DOI:10.1207/s15548430jlr3801_4]
12. Randall, R. (2013). How young adult readers select fiction in public libraries: A study of the factors which influence information-seeking in context [Masterʼs thesis, Victoria University of Wellington]. VUW Research Archive. https://researcharchive.vuw.ac.nz/handle/10063/2659
13. Reuter, K. (2007). Assessing aesthetic relevance: children's book selection in a digital library. Journal of the American Society for Information Science, 58(12), 1745-1763. [DOI:10.1002/asi.20657]
14. Ross, C. S. (2000). Making choices: What readers say about choosing books to read for pleasure. The Acquisitions Librarian, 13(25), 5-21. [DOI:10.1300/J101v13n25_02]
15. Tao, D. (2008). Using theory of reasoned action (TRA) in understanding selection and use of information resources: An information resource selection and use model [Doctoral dissertation, University of Missouri, Columbia]. MOspace Institutional Repository. https://mospace.umsystem.edu/xmlui/handle/10355/6736
16. Taylor, J. B., Hora, A., & Krueger, K. S. (2019). Self-selecting books in a children's fiction collection arranged by genre. Journal of Librarianship and Information Science, 51(3), 852-865. [DOI:10.1177/0961000617743088]
17. Wilkinson, K., Andries, V., Howarth, D., Bonsall, J., Sabeti, S., & McGeown, S. (2020). Reading During adolescence: Why adolescents choose (or do not choose) books. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 64(2), 157-166. [DOI:10.1002/jaal.1065]
18. Xie, I., & Joo, S. (2009). Selection of information sources: Accessibility of and familiarity with sources, and types of tasks. Proceedings of the American Society for Information Science and Technology, 46(1), 1-18. [DOI:10.1002/meet.2009.1450460215]

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Research on Information Science and Public Libraries

Designed & Developed by : Yektaweb