دوره 28، شماره 2 - ( 5-1401 )
دوره 28 شماره 2 صفحات 52-34 |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه تبریز ، hashematapour@gmail.com
چکیده: (1244 مشاهده)
هدف: هدف اصلی این پژوهش ارزیابی وضعیت خدمات کتابخانههای روستایی استان آذربایجان شرقی و کشف دیدگاه روستاییان نسبت به نقش کتابخانهها در کاهش محرومیت اجتماعی است.
روش: پژوهش حاضر از نظرِ هدف کاربردی و از نظرِ گردآوری داده‌‌ها، توصیفی است که با استفاده از روش پیمایشی انجام شده است. گردآوری داده‌‌ها با استفاده از پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته انجام گرفت. پایایی پرسش‌نامه بر اساس مقدار آلفای کرونباخ برای پرسش‌نامۀ مذکور برابر با 79/0 محاسبه و روایی آن توسط متخصصان تأیید شد. جامعۀ آماری این پژوهش کاربران 18 کتابخانۀ روستایی دایر در سطح استان آذربایجان شرقی است و 380 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. داده‌‌ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی شامل تی‌‌تک نمونه‌‌ای تحلیل شدند.
یافته‌‌ها: بر اساس یافته‌‌های به‌دست‌آمده، انواع خدمات کتابخانه‌ای ارائه‌شده توسط کتابخانههای روستایی استان آذربایجان شرقی شناسایی شد. «دسترسپذیر کردن کتاب‌‌ها» نقشی است که بیشتر پاسخ‌‌دهندگان معتقدند کتابخانههای روستایی مربوطۀ آن‌ها آن را اجرا می‌‌کند. از سویی دیگر، بیشتر پاسخ‌‌دهندگان معتقد بودند که کتابخانۀ روستایی منطقۀ آن‌ها در خصوص «اشاعه و امانت منابع و خدمات اطلاعاتی به زبان محلی» و «دسترسپذیر کردن منابع الکترونیکی و منابع اینترنتی» نقش خود را ایفا نمی‌‌کند. در ارتباط با موانع استفادۀ کاربران روستایی از کتابخانههای روستایی، «عدم تناسب خدمات ارائه‌شده با نیاز روستاییان» به‌عنوان بزرگ‌ترین مانع استفاده از کتابخانههای روستایی استان آذربایجان شرقی شناسایی شد. از دیدگاه کاربران روستایی، تأثیر کتابخانههای روستایی بر مؤلفه‌های «احساس شهروندی» و «رضایت از زندگی» در حد متوسط است، در حالی که تأثیر کتابخانههای روستایی بر مؤلفه‌های «عدم احساس بیگانگی اجتماعی» و افزایش «تعامل اجتماعی» اندکی بیشتر از متوسط است.
اصالت/ارزش: بررسی چگونگی ایفای نقش کتابخانههای روستایی استان آذربایجان شرقی در ارائۀ خدمات اطلاعاتی و شناسایی دیدگاه کاربران کتابخانههای روستایی به تأثیر کتابخانهها در کاهش محرومیت اجتماعی نوآوری این پژوهش به شمار می‌‌رود.
روش: پژوهش حاضر از نظرِ هدف کاربردی و از نظرِ گردآوری داده‌‌ها، توصیفی است که با استفاده از روش پیمایشی انجام شده است. گردآوری داده‌‌ها با استفاده از پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته انجام گرفت. پایایی پرسش‌نامه بر اساس مقدار آلفای کرونباخ برای پرسش‌نامۀ مذکور برابر با 79/0 محاسبه و روایی آن توسط متخصصان تأیید شد. جامعۀ آماری این پژوهش کاربران 18 کتابخانۀ روستایی دایر در سطح استان آذربایجان شرقی است و 380 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. داده‌‌ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی شامل تی‌‌تک نمونه‌‌ای تحلیل شدند.
یافته‌‌ها: بر اساس یافته‌‌های به‌دست‌آمده، انواع خدمات کتابخانه‌ای ارائه‌شده توسط کتابخانههای روستایی استان آذربایجان شرقی شناسایی شد. «دسترسپذیر کردن کتاب‌‌ها» نقشی است که بیشتر پاسخ‌‌دهندگان معتقدند کتابخانههای روستایی مربوطۀ آن‌ها آن را اجرا می‌‌کند. از سویی دیگر، بیشتر پاسخ‌‌دهندگان معتقد بودند که کتابخانۀ روستایی منطقۀ آن‌ها در خصوص «اشاعه و امانت منابع و خدمات اطلاعاتی به زبان محلی» و «دسترسپذیر کردن منابع الکترونیکی و منابع اینترنتی» نقش خود را ایفا نمی‌‌کند. در ارتباط با موانع استفادۀ کاربران روستایی از کتابخانههای روستایی، «عدم تناسب خدمات ارائه‌شده با نیاز روستاییان» به‌عنوان بزرگ‌ترین مانع استفاده از کتابخانههای روستایی استان آذربایجان شرقی شناسایی شد. از دیدگاه کاربران روستایی، تأثیر کتابخانههای روستایی بر مؤلفه‌های «احساس شهروندی» و «رضایت از زندگی» در حد متوسط است، در حالی که تأثیر کتابخانههای روستایی بر مؤلفه‌های «عدم احساس بیگانگی اجتماعی» و افزایش «تعامل اجتماعی» اندکی بیشتر از متوسط است.
اصالت/ارزش: بررسی چگونگی ایفای نقش کتابخانههای روستایی استان آذربایجان شرقی در ارائۀ خدمات اطلاعاتی و شناسایی دیدگاه کاربران کتابخانههای روستایی به تأثیر کتابخانهها در کاهش محرومیت اجتماعی نوآوری این پژوهش به شمار می‌‌رود.
نوع مطالعه: كمّي |
موضوع مقاله:
خدمات كتابخانه‌ها
دریافت: 1401/4/16 | پذیرش: 1401/5/31 | انتشار: 1401/6/3
دریافت: 1401/4/16 | پذیرش: 1401/5/31 | انتشار: 1401/6/3
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |