دوره 29، شماره 2 - ( 6-1402 )
دوره 29 شماره 2 صفحات 276-260 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Daneshvar H, Rastegari N, Mehni O. Illustrating the Effectiveness of Reading Plan with Family and Book Reading Circles on the Two Components of Reading Motivation and Literacy Rate of Students and Providing Solutions to Improve the Quality of This Plan. Research on Information Science and Public Libraries 2023; 29 (2) :260-276
URL: http://publij.ir/article-1-2404-fa.html
URL: http://publij.ir/article-1-2404-fa.html
دانشور حکیمه، رستگاری نرجس، مهنی امید. تبیین اثربخشی طرح خواندن با خانواده و حلقههای کتابخوانی بر دو مؤلفۀ انگیزۀ خواندن و نرخ مطالعۀ سوادآموزان. تحقیقات اطلاع‌رسانی و كتابخانه‌های عمومی. 1402; 29 (2) :260-276
دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران ، OMehni@chmail.ir
چکیده: (1179 مشاهده)
هدف: هدف پژوهش حاضر کشف تأثیر اجرای طرح خواندن با خانواده و حلقههای کتابخوانی بر انگیزه‌‌های خواندن و بهبود نرخ مطالعۀ سوادآموزان است.
روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر نوع گردآوری داده‌ها پیمایشی است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل همۀ سوادآموزانی است که از سال 1395 تا 1400 در سطح استان کرمان از آموزش‌‌های نهضت سوادآموزی برخوردار شده و تحت پوشش طرح مطالعه با خانواده و طرح حلقههای کتابخوانی قرارگرفته‌‌اند. حجم نمونۀ آماری پژوهش براساس فرمول کوکران 342 نفر تعیین شد و برای انتخاب نمونۀ آماری از روش نمونه‌‌گیری خوشه‌‌ای چندمرحله‌‌ای استفاده شد. برای گردآوری داده‌‌های پژوهش نیز از پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته استفاده شد. روایی ابزار پژوهش به شیوۀ محتوایی به تأیید رسید.
یافته‌‌ها: یافتههای پژوهش نشان داد که بین نرخ مطالعۀ سوادآموزان مورد بررسی برحسب برخورداری از طرح خواندن با خانواده و حلقههای کتابخوانی تفاوتی معنادار وجود دارد و نرخ مطالعۀ افرادی که تحت پوشش طرح خواندن با خانواده بوده‌اند در زمینه‌‌های مطالعۀ غیردرسی، مطالعۀ فضای مجازی و مطالعۀ کتاب‌‌های دینی و ادعیه بیشتر بوده است. بنابراین، می‌‌توان گفت که آموزش‌‌ها و برنامه‌‌هایی که برای تحکیم سواد تعریف می‌‌شوند اگر درست تهیه شوند و براساس اصول تعلیم‌وتربیت استوار باشند، در افزایش انگیزۀ خواندن و بهبود نرخ مطالعه کمک زیادی خواهند کرد.
اصالت/ارزش: یافتههای پژوهش در پی بازتعریف نقش اجرای طرح خواندن با خانواده و حلقههای کتابخوانی در انگیزۀ خواندن و نرخ مطالعۀ سوادآموزان است. ازآنجاکه اجرای این‌گونه طرح‌‌ها و طرح‌‌های مشابه منجر به تداوم سوادآموزی و حفظ و تقویت سواد در نوسوادان شده و به توانا ساختن آن‌ها برای استفاده از این مهارت‌‌ها در زندگی و استفاده از دنیای گستردۀ علم و دانش و در نهایت کسب خوشبختی برای خود و جامعه می‌‌شود، سازمان نهضت سوادآموزی می‌تواند این‌گونه طرح‌‌ها را با در نظر گرفتن نتایج همۀ تحقیقاتی که تاکنون در این زمینه صورت گرفته است برای همۀ فراگیران در کل دوره‌‌ها اجرا کند تا مانع از رجعت به بی‌‌سوادی یا بی‌‌سوادی عملکردی شود.
روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر نوع گردآوری داده‌ها پیمایشی است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل همۀ سوادآموزانی است که از سال 1395 تا 1400 در سطح استان کرمان از آموزش‌‌های نهضت سوادآموزی برخوردار شده و تحت پوشش طرح مطالعه با خانواده و طرح حلقههای کتابخوانی قرارگرفته‌‌اند. حجم نمونۀ آماری پژوهش براساس فرمول کوکران 342 نفر تعیین شد و برای انتخاب نمونۀ آماری از روش نمونه‌‌گیری خوشه‌‌ای چندمرحله‌‌ای استفاده شد. برای گردآوری داده‌‌های پژوهش نیز از پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته استفاده شد. روایی ابزار پژوهش به شیوۀ محتوایی به تأیید رسید.
یافته‌‌ها: یافتههای پژوهش نشان داد که بین نرخ مطالعۀ سوادآموزان مورد بررسی برحسب برخورداری از طرح خواندن با خانواده و حلقههای کتابخوانی تفاوتی معنادار وجود دارد و نرخ مطالعۀ افرادی که تحت پوشش طرح خواندن با خانواده بوده‌اند در زمینه‌‌های مطالعۀ غیردرسی، مطالعۀ فضای مجازی و مطالعۀ کتاب‌‌های دینی و ادعیه بیشتر بوده است. بنابراین، می‌‌توان گفت که آموزش‌‌ها و برنامه‌‌هایی که برای تحکیم سواد تعریف می‌‌شوند اگر درست تهیه شوند و براساس اصول تعلیم‌وتربیت استوار باشند، در افزایش انگیزۀ خواندن و بهبود نرخ مطالعه کمک زیادی خواهند کرد.
اصالت/ارزش: یافتههای پژوهش در پی بازتعریف نقش اجرای طرح خواندن با خانواده و حلقههای کتابخوانی در انگیزۀ خواندن و نرخ مطالعۀ سوادآموزان است. ازآنجاکه اجرای این‌گونه طرح‌‌ها و طرح‌‌های مشابه منجر به تداوم سوادآموزی و حفظ و تقویت سواد در نوسوادان شده و به توانا ساختن آن‌ها برای استفاده از این مهارت‌‌ها در زندگی و استفاده از دنیای گستردۀ علم و دانش و در نهایت کسب خوشبختی برای خود و جامعه می‌‌شود، سازمان نهضت سوادآموزی می‌تواند این‌گونه طرح‌‌ها را با در نظر گرفتن نتایج همۀ تحقیقاتی که تاکنون در این زمینه صورت گرفته است برای همۀ فراگیران در کل دوره‌‌ها اجرا کند تا مانع از رجعت به بی‌‌سوادی یا بی‌‌سوادی عملکردی شود.
واژه‌های کلیدی: انگیزۀ خواندن، سوادآموزان، طرح حلقههای کتابخوانی، طرح خواندن با خانواده، نرخ مطالعه
نوع مطالعه: كمّي |
موضوع مقاله:
ترويج فرهنگ کتابخوانی و مطالعه در خانواده‌ها، مدرسه و جامعه
دریافت: 1401/8/7 | پذیرش: 1401/12/22 | انتشار: 1402/6/10
دریافت: 1401/8/7 | پذیرش: 1401/12/22 | انتشار: 1402/6/10
فهرست منابع
1. ادواردز، جک (1384). تحقیق پیمایشی: راهنمای عمل (داود ایزدی و سیدمحمد اعرابی، مترجمان). تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی. (نشر اثر اصلی 1996)
2. بدری گرگری، رحیم؛ وجدان‌پرست، حسین؛ حاتمی، جواد؛ و واحدی، شهرام (1390). ارزیابی فرایند اجرای طرح آزمایشی برنامۀ درسی جدید دورۀ مقدماتی نهضت سوادآموزی. پژوهشهای برنامۀ درسی، 1(1)، 51-68.
3. بریهی،کوثر؛ پاکدامن، شهلا؛ و افروز، غلامعلی (1395). طراحی نرم‌افزار آموزش خواندن کاربردی خانواده‌محور و ارزیابی اثربخشی آن بر مهارت‌‌های زبانی بیانی، درکی و گفتاری. روان‌شناسی افراد استثنایی، 6(24)، 31-55.
4. حسن‌زاده، صالح (1393). عوامل تحکیم خانواده در فرهنگ اسلامی. پژوهش‌نامۀ معارف قرآنی، 4(15)، 45-68.
5. حسنی، رفیق (1395). میزان تأثیر برنامۀ تحکیم سواد در تثبیت آموخته‌‌های سوادآموزان تحت پوشش نهضت سوادآموزی. فصلنامۀ تعلیم‌وتربیت، 33(2)، 81-100.
6. دواس، دی. ای. (1387). پیمایش در تحقیقات اجتماعی (هوشنگ نایبی، مترجم). تهران: نشر نی.
7. ذاکری، مختار؛ و صباحی‌زاده، محمود (1399). شناسایی چالش‌‌ها و راهکارهای بهبود طرح سوادآموزی خواندن با خانواده: مطالعۀ موردی استان هرمزگان. پژوهش در برنامه‌‌ریزی درسی، 17(66): 184-194.
8. رمضانی، سیده گل‌افروز؛ مهنی، امید؛ و عزیزی، نعمت‌الله (1397). چالش‌‌های آموزش بزرگ‌سالان و راهکارهایی جهت بهبود: پژوهش زمینه‌ای. فصلنامۀ مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، 8(29)، 115-134.
9. سازمان نهضت سوادآموزی (1374). آیین‌نامۀ آموزش مداوم. تهران: سازمان نهضت سوادآموزی.
10. سازمان نهضت سوادآموزی (1392). برنامۀ پنج‌سالۀ سوادآموزی، باسوادی گروه سنی 10 تا 49 سال در برنامۀ پنجم توسعه. تهران: سازمان نهضت سوادآموزی کشور.
11. سازمان نهضت سوادآموزی (1398). طرح حلقههای کتابخوانی. تهران: سازمان نهضت سوادآموزی.
12. سامانیان، مصیب (1388). نگاهی به ادبیات کودک و نوجوان. تهران: انتشارات پژوهش توس.
13. سراج خرمی، ناصر؛ و شیرین صحرایی، علیرضا (1391). بررسی نقش آموزش‌‌های پس از سواد در ارتقای سطح آگاهی‌های زنان و دختران نوسواد بزرگ‌سال روستایی. پژوهش در برنامه‌‌ریزی درسی، 9(32)، 137-148.
14. شورای عالی آموزش‌وپرورش (1390). سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش. تهران: وزارت آموزش‌وپرورش.
15. غلامی، ابراهیم (1379). شناسایی نقش آموزش‌‌های پیگیر در جلوگیری از رجعت به بی‌‌سوادی از دیدگاه فراگیران شرکت‌کننده در آموزش‌‌های پیگیر [پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، ایران].
16. فتاحی، رحمت‌الله (1371). تداوم سواد و جلوگیری از رجعت به بی‌‌سوادی. پیام کتابخانه، 2(1)، 54-65.
17. محمدزاده ویژه، مریم (1386). آموزش مهارت‌‌های زندگی و تأثیر آن بر بهبود زندگی شرکت‌کنندگان، پژوهش‌نامۀ تربیتی، 11(11)، 129-115.
18. هادیان‌فرد، حبیب (1398). مطالعه‌ای در ارتباط با نگرش مردم دربارۀ مشارکت‌های مردمی در پیاده‌‌سازی وگسترش سوادآموزی بزرگ‌سالان. پژوهشهای برنامۀ درسی، 9(1)، 54-74.
19. همایی، مهدی؛ و اشرفی ریزی، حسین (1392). بررسی راهکارهای ترویج فرهنگ مطالعه وکتاب‌خوانی. ماهنامۀ علمی-تخصصی صدای جمهوری اسلامی ایران، 11(69)، 42-54.
20. همتی، محمد (1375). بررسی تأثیر خودرهبری در کاهش نرخ رجعت بی‌‌سوادی در میان نوسوادان شهرستان کرمانشاه در سال‌‌های 1373-1372 [پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، ایران].
Auerbach, E. (1995). Deconstructing the discourse of strengths in family literacy. Journal of Reading Behavior, 27(4), 643-661. [DOI:10.1080/10862969509547903]
21. Baydar, N., Brooks‐Gunn, J., & Furstenberg, F. F. (1993). Early warning signs of functional illiteracy: Predictors in childhood and adolescence. Child development, 64(3), 815-829. [DOI:10.2307/1131220] [PMID]
22. Case-Smith, J. (2013). Systematic review of interventions to promote social-emotional development in young children with or at risk for disability. American Journal of Occupational Therapy, 67(4), 395-404. [DOI:10.5014/ajot.2013.004713] [PMID]
23. De Los Reyes, A., & Ohannessian, C. M. (2016). Introduction to the special issue: Discrepancies in adolescent-parent perceptions of the family and adolescent adjustment. Journal of Youth and Adolescence, 45(10), 1957-1972. [DOI:10.1007/s10964-016-0533-z] [PMID]
24. Eme, E., Lacroix, A., & Almecija, Y. (2010). Oral narrative skills in French adults who are functionally illiterate: Linguistic features and discourse organization. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 53(5), 1349-1371. [DOI:10.1044/1092-4388(2010/08-0092)] [PMID]
25. Eme, E. (2011). Cognitive and psycholinguistic skills of adults who are functionally illiterate: Current state of research and implications for adult education. Applied Cognitive Psychology, 25(5), 753-762. [DOI:10.1002/acp.1746]
26. Fagan, W. T. (1991). Understanding learner participation in adult literacy programs. University of Alberta, Edmonton.
27. Macedo, D., & Freire, P. (1987). Literacy: Reading the word and the world. Westport, CT: Bergin & Garvey.
28. Garcia, D. C., Hasson, D. J., & Panizo, M. I. (2002). Families learning at school & home (FLASH) academic excellence program (Summative evaluation report 1995-2001). Miami: Florida International University, College of Education.
29. Grotlüschen A., Riekmann W. (2011). leo. - Level-One Studie. Literalität von Erwachsenen auf den Unteren Kompetenzniveaus In Presseheft. Hamburg: Universität Hamburg.
30. Grotlüschen, A., Riekmann, W., & Buddeberg, K. (2014). Functional illiteracy in Germany. Lifelong Learning and Governance. From Programming to Action-Selected Experiences from Asia and Europe, eds H. Hintzen and JH Knoll (Paris: UNESCO Insitute for Lifelong Learning), 55-67.
31. Hannon, P. (2000). Rhetoric and research in family literacy. British Educational Research Journal, 26(1), 121-138. [DOI:10.1080/014119200109543]
32. Khawaja, N. G., & Dempsey, J. (2008). A comparison of international and domestic tertiary students in Australia. Journal of Psychologists and Counsellors in Schools, 18(1), 30-46. [DOI:10.1375/ajgc.18.1.30]
33. Knowles, M. S., Holton, E., & Swanson, R. (2005). The adult learner: the definitive classic in adult education and human resource development (6th). Burlington, MA: Elsevier. [DOI:10.4324/9780080481913]
34. Law, J. M., Wouters, J., & Ghesquière, P. (2015). Morphological awareness and its role in compensation in adults with dyslexia. Dyslexia, 21(3), 254-272. [DOI:10.1002/dys.1495] [PMID]
35. Neuman, S. B., Celano, D., & Fischer, R. (1996). The childrenʼs literature hour: A social-constructivist approach to family literacy. Journal of Literacy Research, 28(4), 499-523. [DOI:10.1080/10862969609547938]
36. Osterling, J. P. (2001). Waking the sleeping giant: Engaging and capitalizing on the sociocultural strengths of the Latino community. Bilingual Research Journal, 25(1-2), 59-88. [DOI:10.1080/15235882.2001.10162785]
37. Perin, D. (2019). Conceptual Framework and Overview of the Handbook. The Wiley Handbook of Adult Literacy, 1-13. [DOI:10.1002/9781119261407.ch0]
38. Perry, K. H., Shaw, D. M., Ivanyuk, L., & Tham, Y. S. S. (2017). Adult functional literacy: Prominent themes, glaring omissions, and future directions. Journal of Language and Literacy Education, 13(2), 1-37.
39. Rüsseler, J., Menkhaus, K., Aulbert-Siepelmeyer, A., Gerth, I., & Boltzmann, M. (2012). "Alpha Plus": An innovative training program for reading and writing education of functionally illiterate adults. Creative Education, 3(3), 357-361. [DOI:10.4236/ce.2012.33056]
40. Mengistie, T. A. (2022). How do learners view adult education? Women learnersʼ perception on the Ethiopiaʼs adult education programme. Heliyon, 8(4), e09272-e09272. [DOI:10.1016/j.heliyon.2022.e09272] [PMID] []
41. UNESCO. (2020). UNESCO strategy for youth and adult literacy. UNESCO Institute for Statistics.
42. Vágvölgyi, R., Bergström, K., Bulajić, A., Klatte, M., Fernandes, T., Grosche, M., ... & Lachmann, T. (2021). Functional illiteracy and developmental dyslexia: Looking for common roots. A systematic review. Journal of Cultural Cognitive Science, 5(2), 159-179. [DOI:10.1007/s41809-021-00074-9]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
