دوره 28، شماره 1 - ( 3-1401 )                   دوره 28 شماره 1 صفحات 49-32 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران ، esmaeily1samira@gmail.com
چکیده:   (2063 مشاهده)
هدف: هدف این پژوهش شناسایی و معرفی مؤلفه‌‏های مؤثر بر انتصاب مدیران کتابخانه‌­ها بر اساس تحقیقات پیشین در این زمینه است.
روش: این پژوهش از نوع کاربردی است و با استفاده از روش توصیفی و رویکرد اسنادی و تحلیل محتوا انجام شده است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل محتوای 62 عنوان مقاله‏، 7 عنوان کتاب و 1 عنوان پایان‏نامۀ منتشرشده در حوزۀ مدیریت کتابخانه‌­ها است. ابزار گردآوری داده‌‏ها یادداشت‌‏برداری از منابع منتشرشده در زمینۀ مدیریت کتابخانه‌‏ها، و ابزار تجزیه‌وتحلیل داده‏‌ها نرم‌‏افزار اکسل است.
یافته­‌ها: یافته‏‌های پژوهش نشان داد مؤلفه‌‏های اثرگذار برای انتصاب مدیران کتابخانه‌­ها عبارت‌اند از: «مؤلفه‌‏های شغلی/فردی» شامل دانش و معلومات حرفه­‌ای، مهارت‌های مدیریتی، ویژگی­‌های شخصیتی، نگرش و بینش، اعتبار عمومی و حرفه‌­ای؛ «عوامل سازمانی/داخلی» شامل بُعد ساختاری و بُعد محتوایی؛ «عوامل محیطی/خارجی» شامل محیط عمومی و محیط تخصصی.
اصالت/ارزش: یافته‌های این پژوهش می­‌توانند از سویی ابزاری برای سیاست‌گذاری درست در دست مدیران ارشد برای انتصاب مدیران کتابخانه‌‏ها بوده و از سوی دیگر زمینه‌­ای برای پژوهش‌های بعدی و مفصل­‌تر در زمینۀ ابعاد مدیریتی، شخصیتی، فنی و اجتماعی مدیران کتابخانه‌­ها و خدمات اطلاعاتی باشند.
متن کامل [PDF 649 kb]   (1165 دریافت)    
نوع مطالعه: كيفي | موضوع مقاله: مديريت و ارزيابي كتابخانه‌ها
دریافت: 1400/10/18 | پذیرش: 1400/12/6 | انتشار: 1401/3/10

فهرست منابع
1. آقائی، سمیه (1399). بررسی مهارت های ارتباطی مدیران کتابخانه‌های دانشگاهی و تأثیر آن بر سطح انگیزش و رضایت شغلی کتابداران تحت مدیریت آ‌نها از دیدگاه کتابداران [پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد]. دانشگاه علوم پزشکی تبریز.
2. احمدی، علی‌اکبر؛ فاضلی کبریا، حامد؛ و فقیه، محمدباقر (1392). طراحی مدل مفهومی عمومی شاخص‌ها و مؤلفه‌های برنامه‌ریزی نیروی انسانی مبتنی بر شایستگی. فصلنامۀ راهبرد، 22(66)، 147-177.
3. اسماعیلی، سمیرا (1394). عوامل مؤثر بر انتصاب مدیران کتابخانه‌‌های مرکزی دانشگاه‌‌های دولتی تهران و اولویت‌بندی آن بر اساس فرایند تحلیل شبکه [پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد]. دانشگاه شاهد، تهران.
4. اسماعیلی، سمیرا؛ اسدی، سعید؛ و نورمحمدی، حمزه‌علی (1397). اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر انتصاب مدیران کتابخانه‌های دانشگاهی بر اساس فرایند تحلیل شبکه. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، 52(2)، 13-32.
5. اشرفی ریزی، حسن؛ و کاظم‌پور، زهرا (1388). رضایت شغلی کتابداران مفهومی فراموش‌شده در مدیریت کتابخانه‌ها با تأکید بر کتابخانه‌های دانشگاهی: پژوهشی در متون. مجلۀ کتابداری. 43(50)، 71-94.
6. اعرابی، محمد (1385). مدیریت. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
7. اکرامی، محمود؛ و رجب‌زاده، سمیه (1390). توسعۀ مؤلفه‌های مقیاس سنجش شایستگی مدیران. فرایند مدیریت و توسعه، 24(3)، 49- 69.
8. الوانی، مهدی؛ شاه علیزاده کلخوران، محمد؛ و ضیائی، محمدوحید (1387). بررسی مدل شایستگی ایدرو جهت به‌کارگماری (انتخاب پرسنل) مدیران. کار و جامعه، (104-105)، 21-33.
9. امیری، محمدرضا (1385). مقایسۀ عملکرد مدیران واجد مدرک تحصیلی کتابداری و فاقد مدرک تحصیلی کتابداری در تعدادی از کتابخانه‌های دانشگاه‌های دولتی ایران از دیدگاه کتابداران. فصلنامه کتاب، 17(4)، 173-186.
10. اوانز، ادوارد؛ لیزل وارد، پاتریشیا؛ و رگاس، بندیک (1388). مبانی مدیریت برای متخصصان اطلاع‌رسانی [مینو واعظ‌زاده و دیگران، مترجمان]. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
11. بازیاری، عزت‌الزمان؛ و امیرتاش، علی محمد (1385). انتصاب مدیران با ضوابط شایسته‌سالاری در سازمان تربیت‌بدنی جمهوری اسلامی ایران. نشریۀ علوم حرکتی و ورزش، 4(7)، 1-10.
12. بردبار، غلامرضا؛ و شاکری، فاطمه (1390). تحلیلی بر کیفیت شایسته‌گزینی مدیران گروه‌های آموزشی دانشگاه یزد. مدیریت تولید و عملیات، 2(2)، 101-128.
13. بردبار، غلامرضا؛ کریمی، اوژن؛ زارع، ناصر؛ و کنجکاو منفرد، امیررضا (1391). شناسایی مؤلفه‌های و الگوهای شایسته‌گزینی برای بهینه‌سازی مدل جانشین‌پروری کارکنان. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه امام حسین (ع)، 4(1)، 87-114.
14. تسلیمی، محمدسعید؛ و نادری‌‌خورشیدی، علیرضا (1382). قابلیت یادگیری سازمانی: رویکردی نوین برای توسعۀ متوازن سازمان‌ها. فصلنامۀ مطالعات مدیریت، 10(39/40)، 21-50.
15. توکلی دارستانی، شقایق؛ و شهبازمرادی، سعید (1387). آسیب‌شناسی مدیریت منابع انسانی با هدف بهبود و توسعه. فصلنامۀ مدیریت و منابع انسانی در صنعت نفت. 2(4)، 94-110.
16. جمعی از نویسندگان (1378). مدیریت استراتژیک. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
17. چیت‌ساز، احسان؛ ذوالفقارزاده، محمدمهدی؛ و غیاثی ندوشن، سعید (1391). تدوین الگوی شایستگی‌های محوری مدیران فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها در ایران اسلامی. مدیریت در دانشگاه اسلامی، 1(2)، 27-48.
18. خنیفر، حسین (1384). ارائۀ الگوی مدیریت بومی مبتنی بر دیدگاه امام علی (ع) با استفاده از مدل مفهومی سه‌شاخگی. فرهنگ مدیریت، 3(1)، 146-101.
19. خواستار، حمزه؛ واثق، بهاره؛ رادمند، محبوبه؛ مهرابی کوشکی، علی؛ و من آل آقا، میترا (1388). نقش برنامه‌ریزی منابع انسانی در اجرای راهبرد سازمان. دوماهنامۀ توسعۀ انسانی پلیس، 6(2) ، 79-106.
20. خورشیدی، عباس؛ و اکرامی، محمود (1390). شناسایی عوامل سازندۀ شایستگی‌های مدیران. فصلنامۀ مطالعات مدیریت انتظامی، 6(4)، 592-580.
21. دانایی‌فرد، حسن؛ آذر، عادل؛ و شیرزادی، مهدی (1391). چارچوبی برای شناسایی شایستگی‌های خط‌مشی‌گذاران ملی (نمایندگان مجلس قانون‌گذاری). فصلنامۀ مجلس و راهبرد، 19(70). 5- 35.
22. درگاهی، حسین؛ علیپور‌ فلاح‌پسند، محمدحسن؛ و حیدری قره‌بلاغ، هادی (1389). ارائۀ مدل شایستگی در توسعۀ منابع انسانی. راهبرد یاس، (23)، 91-113.
23. دفت، ریچارد ال (1374). تئوری سازمان و طراحی ساختار (علی پارسائیان و محمد اعرابی، مترجمان). تهران: چاپ و نشر بازرگانی.
24. رحیمی، محمدرضا (1388). معیارهای گزینش نیروی انسانی از منظر امام علی(ع). کوثر معارف، 89(2)، 175-204.
25. رضایت، غلامحسین؛ یمینی‌دوزی سرخابی، محمد؛ کیامنش، علیرضا؛ و نوه‌ابراهیم، عبدالرحیم (1390). معماری الگوهای شایستگی: ارائۀ چارچوب مفهومی. دوفصلنامۀ پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، 3(2)، 49-81.
26. رضائیان، علی؛ و لطیفی، میثم (1385). رویکرد تحلیل سلسله‌مراتبی برای وزن‌دهی معیارهای انتخاب مدیران منابع انسانی بخش دولتی. چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، 13(4)، 31-60.
27. ریاحی‌نیا، نصرت؛ و نوه‌ابراهیم، عبدالرحیم (1391). ارزیابی عملکرد مدیران کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات دانشگاه شهید چمران اهواز، 4(10)، 1-18.
28. زندیان، فاطمه؛ جان محمدی، مریم؛ و حسن‌زاده، محمد. (1396). بررسی رابطۀ سبک رهبری مدیران کتابخانه‌ها و میزان خلاقیت آنان (مطالعۀ موردی: کتابخانه‌های دانشگاه تهران). فصلنامۀ بازیابی دانش و نظام‌های معنایی، 4(13)، 85-106.
29. سیدجوادین، رضا (1386). برنامه‌ریزی نیروی انسانی. تهران: دانشگاه تهران.
30. شریفی، مهدی؛ و نرگسیان، عباس (1392). بررسی رابطۀ بین مدیریت تأثیر با پیامدهای رفتاری آن در بین مدیران و کارکنان کتابخانه‌های دانشگاه تهران. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، 47(1)، 97-112.
31. شریعتی، محمدتقی؛ و عربیون، ابوالقاسم (1386). شیوۀ انتخاب و انتصاب مدیران واحدهای تحقیقاتی (با تأکید بر جهاد سازندگی). زراعت و باغبانی، 20(3)، 185-197.
32. شکری افرا، فاطمه زهرا؛ و ساکی، مجید. (1399). بررسی رابطۀ سلامت روان با عملکرد مدیران در کتابخانه‌‌های دانشگاهی کشور (مورد مطالعه: دانشگاه‌‌‌های آزاد اسلامی شهر تهران). دانش‌شناسی، 13(51)، 76-86.
33. صفرزاده، حسین؛ و جعفری، محمدسعید (1390). بررسی نقش عوامل مدل سه‌شاخگی مدیریت در استقرار حراج الکترونیک. فصلنامۀ مدیریت، 8(23)، 51-70.
34. طوسی، محمدعلی (1372). مشارکت (در مدیریت و مالکیت). تهران: انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی.
35. عریضی، حمیدرضا؛ خشوعی، مهدیه سادات؛ و نوری، ابوالقاسم (1391). کاربرد کانون ارزیابی و تحلیل شغل در تعیین شایستگی‌های مدیریتی. روان‌شناسی معاصر. 7(1)، 85-98.
36. عطافر، علی؛ و آذربایجانی، کریم (1380). بررسی میزان شایسته‌سالاری در انتخاب مدیران بخش دولتی و خصوصی. دانش مدیریت، 14(54)، 38-15.
37. علی‌آبادی، سمیر؛ صادقی بروجردی، سعید؛ و یوسفی، بهرام (1390). بررسی و رتبه‌بندی عوامل فردی مؤثر در احراز پست‌های مدیریتی در ادارات کل تربیت‌بدنی منطقۀ غرب کشور. مدیریت ورزشی، 3(9)، 29-44.
38. علیپور حافظی، مهدی؛ شرفی، علی؛ و جلالی دیزجی، علی (1394). مطالعۀ گرایش موضوعی پژوهش‌‌های علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی در دانشگاه‌های دولتی ایران. فصلنامۀ بازیابی دانش و نظام‌های معنایی، 2(3)، 81-99.
39. غفاریان، وفا (1380). شایستگی‌های مدیریتی: چگونه می‌توان سازمان را بهتر اداره کرد؟. تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
40. غلام‌زاده، داریوش؛ و ستاری لقب، بهروز (1391). بهینه‌سازی فرایند مدیریت منابع انسانی با عنایت به رویکرد شایستگی. فصلنامۀ منابع انسانی ناجا، 3(27)، 1-24.
41. فامیل روحانی، علی‌اکبر؛ غفاری، سعید؛ داوودی، رسول؛ و اسلامیان، فاطمه (1390). بررسی تفاوت عملکرد مدیران کتابدار و غیرکتابدار در مدیریت کتابخانه‌های دانشگاهی منطقۀ دو دانشگاه آزاد اسلامی. فصلنامۀ دانش‌شناسی، 4(12)، 69-82.
42. فردآر، دیوید (1381). مدیریت استراتژیک (علی پارسائیان و محمد اعرابی، مترجمان). تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
43. قلی‌پور، آرین (1380). سبک رهبری عامل تعیین‌کنندۀ ساختار سازمانی رسمی. دانش مدیریت، 14(53)، 75-100.
44. کشتکار، زهرا؛ شعبانی، احمد؛ و سیادت، علی (1390). مبانی و اصول مدیریت کیفیت در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی. تهران: چاپار، کلک نوین.
45. گیلانی‌نیا، شهرام (1382). طبقه‌بندی محیط برنامه‌ریزی سازمان. تدبیر، (138)، 50-56.
46. مجیدی، عبداله؛ محمدی مقدم، یوسف؛ و قاسمی، فاطمه (1390). تأثیر ساختار سازمانی بر بهبود عملکرد. معاونت آموزش دانشگاه علوم انتظامی، 6(21)، 201-220.
47. محمدی‌نژاد، مریم (1385). بررسی وضعیت مدیریت کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران. مطالعات ملی کتابداری و سازمان‌دهی اطلاعات. 17(2)، 115-128.
48. محمودی، محمد؛ زارعی متین، حسن؛ و بحیرایی، صدیقه (1391). شناسایی و تبیین شایستگی مدیران دانشگاه. مدیریت در دانشگاه اسلامی، 1(1)، 114-143.
49. مک‌دوگال، آلن اف (1381). آموزش برای مدیریت کتابخانه (علی سیادت و احمد شعبانی، مترجمان). علوم و فناوری اطلاعات، 17(3- 4)، 49-53. ملک‌زاده، غلامرضا؛ و کیانی‌‌نژاد، آزاده (1390). بررسی شاخص‌‌های فردی مؤثر مدیران شرکت‌‌های فناوری نوپا: مطالعۀ موردی شرکت‌‌های مستقر در پارک علم و فناوری خراسان. رشد فناوری، 7(26)، 25-32.
50. موسی‌زاده، زهره؛ و عدلی، مریم (1388). معیارهای انتخاب و انتصاب مدیران با رویکرد شایسته‌گزینی در نهج‌البلاغه. اندیشۀ مدیریت، 3(1)، 132-103.
51. میرسپاسی، ناصر؛ و غلام‌زاده، داریوش (1388). طراحی الگوی شایستگی برای پرورش مدیران در بخش دولتی. فصلنامه علمی‌ترویجی مدیریت، 20(4)، 1-16.
52. ناصحی‌فر، وحید؛ سعادت، محمدرضا؛ و معصوم‌زاده زواره، ابوالفضل (1389). الگوی ارزیابی قابلیت‌ها و شایستگی‌های مدیران وزارت بازرگانی. بررسی‌های بازرگانی، 8(41)، 3-18.
53. نصراصفهانی، مهدی؛ و نصراصفهانی، علی (1389). شایسته‌سالاری در مدیریت جامعه با تأکید بر اندیشه‌های سیاسی امام علی. معرفت سیاسی، 2(2)، 141-160.
54. نیرومند، پوراندخت؛ بامداد صوفی بامداد، جهانیار؛ اعرابی، محمد؛ و امیری، مقصود (1391). چارچوب مفهومی شایستگی مدیران عامل شرکت‌های فناوری بنیان: ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌ها. فصلنامۀ مشاورۀ شغلی و سازمانی، 4(12)، 145-161.
55. واثق، قادرعلی (1388). معیارهای شایسته‌سالاری در اسلام. معرفت، 18(6)، 71-96.
56. ویسی، غلامرضا (1384). اصول انتصابات در سازمان‌ها با رویکرد دینی. حصون، (5)، 165-175.
57. هداوند، سعید (1389). توسعۀ شایستگی‌های مدیریتی عامل بهبود عملکرد سازمان در محیط‌های استراتژیک. فصلنامۀ توسعۀ مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، 5(2)، 72-98.
58. یزدانی، محمود؛ تنعمی، محمدمهدی؛ و بهرامی‌کیا، قاسم (1391). تدوین شایستگی‌های رهبری موردنیاز برای ایجاد برنامۀ جانشین‌پروری (مطالعۀ موردی: شرکت پالایش گاز پارسیان). مطالعات راهبردی در صنعت نفت و انرژی، 4(13)، 105-140.
59. یگانگی، عاطفه (1389). نقش شایستگی مدیران در اثربخشی مدیریت (مطالعۀ موردی در شرکت مخابرات استان قزوین). مدیریت توسعه و تحول، 1389(5)، 57-68. Archer, A., Benjes-Small, C., Burton, K., Resor-Whicker, J., & Seipp, R. (2021). Mentoring each other: Creating a community of practice for aspiring and current library managers. College & Research Libraries News, 82(10), 474. [DOI:10.5860/crln.82.10.474]
60. Botha, S., & Claassens, M. (2010). Leadership competencies: The contribution of the Bachelor in Management and Leadership (BML) to the development of Leaders at First National Bank, South Africa. International Business & Economics Research Journal (IBER), 9(10), 11-77. [DOI:10.19030/iber.v9i10.641]
61. Clark, J., & Armit, K. (2010). Leadership competency for doctors: a framework. Leadership in Health Services, 23(2), 115-129. [DOI:10.1108/17511871011040706]
62. Crawford, L. (2005). Senior management perceptions of project management competence. International Journal of Project Management, 23(1), 7-16. [DOI:10.1016/j.ijproman.2004.06.005]
63. Dainty, A. R., Cheng, M. I., & Moore, D. R. (2005). Competency-based model for predicting construction project managers' performance. Journal of Management in Engineering, 21(1), 2-9. [DOI:10.1061/(ASCE)0742-597X(2005)21:1(2)]
64. Draganidis, F., & Mentzas, G. (2006). Competency based management: a review of systems and approaches. Information Management & Computer Security, 14(1), 51-64. [DOI:10.1108/09685220610648373]
65. Edwards, C., & Walton, G. (2000). Change and conflict in the academic library. Library Management, 21(1), 35-41. [DOI:10.1108/01435120010305618]
66. Fang, C. H., Chang, S. T., & Chen, G. L. (2010). Competency development among Taiwanese healthcare middle manager: A test of the AHP approach. African Journal of Business Management. 4(13), 2845-2855.
67. Green, L. V., & Clarke, R. A. (1995). Professional excellence and customer care: an academic library perspective. Library Management, 16(6), 16-23. [DOI:10.1108/01435129510091810]
68. Ingason, H. T., & Jónasson, H. I. (2009). Contemporary knowledge and skill requirements in project management. Project Management Journal, 40(2), 59-69. [DOI:10.1002/pmj.20122]
69. Jeffrey, L., & Brunton, M. (2010). Identifying competencies for communication practice: A needs assessment for curriculum development and selection in New Zealand. Public Relations Review, 36(2), 202-205. [DOI:10.1016/j.pubrev.2010.02.003]
70. Oyedipe, W. J., Ajiboye, B. A., & Omosanya, B. A. (2021). Staff Development Practices among Librarians in Public University Libraries in Ogun State. MiddleBelt Journal of Library and Information Science, 19, 168-180.
71. Patanakul, P., & Milosevic, D. (2008). A competency model for effectiveness in managing multiple projects. The Journal of High Technology Management Research, 18(2), 118-131. [DOI:10.1016/j.hitech.2007.12.006]
72. Nel, P., du Plessis, A., & San Diego, J. (2011). Managerial Implications for Managers and HR pactitioners: Some Longitudinal Research Findings in New Zealand. Asia Pacific Journal of Business and Management, 2(2), 60-73
73. Rooi, Hazelvan (2006). Librarians Knowledge Management. Aslib Proceedings: New Information Perspectives, 58(3), 261-271. [DOI:10.1108/00012530610677255]
74. Rose, J., Pedersen, K., Hosbond, J. H., & Kræmmergaard, P. (2007). Management competences, not tools and techniques: A grounded examination of software project management at WM-data. Information and Software Technology, 49(6), 605-624. [DOI:10.1016/j.infsof.2007.02.005]
75. Sharifi, S., & Nargesian, A. (2013). Investigating the Relationship between Impression Management and Its Behavioral Consequences among Managers and Staff of Libraries of University of Tehran. Academic Librarianship and Information Research, 47(1), 97-112.
76. Skulmoski, G. J., & Hartman, F. T. (2010). Information systems project manager soft competencies: A project-phase investigation. Project Management Journal, 41(1), 61-80. [DOI:10.1002/pmj.20146]
77. Vakola, M., Eric Soderquist, K., & Prastacos, G. P. (2007). Competency management in support of organisational change. International Journal of Manpower. 28(3/4), 260-275. [DOI:10.1108/01437720710755245]
78. Zhang, F., Zuo, J., & Zillante, G. (2013). Identification and evaluation of the key social competencies for Chinese construction project managers. International Journal of Project Management, 31(5), 748-759. [DOI:10.1016/j.ijproman.2012.10.011]

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.