TY - JOUR T1 - Exploring the evolution of reference services literature using Reference Publication Year Spectroscopy (RPYS) TT - مطالعۀ سیر تکاملی حوزۀ «خدمات و منابع مرجع» با استفاده از طیف‎سنجی سال انتشار مآخذ JF - publij.ir JO - publij.ir VL - 24 IS - 1 UR - http://publij.ir/article-1-1707-fa.html Y1 - 2018 SP - 103 EP - 124 KW - reference services KW - Scientometrics KW - the historical origins of the reference services KW - Reference Publication Year Spectroscopy (RPYS) N2 - هدف: با استفاده از تحلیل مآخذ استنادی با تأکید بر سال انتشار این مآخذ، می­توان اهمیت آثار پیشین را برشمرد و خاستگاه­های تاریخی یک حوزۀ پژوهشی را آشکار نمود. در این پژوهش، با روش طیف‎سنجی سال انتشار مآخذ، مهم­ترین آثار تاریخی در حوزه خدمات مرجع مشخص شده است. روش: با استفاده از روش­های رایج در حوزۀ علم‎سنجی و برای بررسی منابع تاریخی حوزه خدمات مرجع، داده­های اولیۀ این پژوهش از پایگاه استنادی اسکاپوس استخراج گشته­اند. استفاده از یک راهبرد جستجوی جامع، منجر به بازیابی تعداد 5007 رکورد گردید. سپس داده­های اصلاح شده با استفاده از نرم‎افزارهای RPYS.EXE و RPYSi/o که مختص طیف‎سنجی سال انتشار مآخذ است، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ­ها: توزیع تعداد مآخذ موجود در رکوردهای حوزۀ خدمات مرجع بر اساس سال انتشار آنها نشان می­دهد که این حوزه در قرن نوزدهم شاهد جهش مهم در سال 1876 مربوط به اثر ساموئل گرین تحت عنوان «روابط فردی بین کتابداران و خوانندگان» بوده است. این حوزه در قرن بیستم شاهد سه جهش بوده است که به ترتیب در سال­های 1964 برای اثر «سنجش و ارزیابی خدمات مرجع» تألیف روتشتاین، 1982 برای کتاب «مقدمه­ای بر کار مرجع» اثر ویلیام کتس، و 1986 اثر «اضطراب کتابخانه‎ای» تألیف ملون روی داده است. اصالت/ارزش: ارزش مقاله حاضر در نشان دادن آثار مهم حوزۀ خدمات مرجع است که از قرن نوزده به این سو بیشترین استنادات را به خود جلب کرده‎اند. M3 ER -