جستجو در مقالات منتشر شده
دوره ۲۴، شماره ۲ - ( ۸-۱۳۹۷ )
هدف: هدف پژوهش حاضر، تدوین اهداف آموزش سواد اطلاعاتی به کودکان ایرانی ۷-۱۱ ساله بر اساس استانداردهای سواد اطلاعاتی ارائه شده از سوی انجمن کتابخانه‌های مدارس آمریکا (AASL) است.
روش: برای تهیۀ اهداف آموزشی اولیۀ سواد اطلاعاتی بر اساس استاندارد AASL از روش مرور متون استفاده شد. همچنین، برای تدوین اهداف مناسب برای آموزش سواد اطلاعاتی به کودکان از روش پیمایشی با ابزار پرسشنامۀ محققساخته استفاده گردید که روایی آن توسط سه تن از متخصصان تأیید، و بهوسیلۀ این ابزار، از ۲۲ تن از کارکنان یک دبستان نظرخواهی شد. از مصاحبه با گروه متمرکز برای مشخص نمودن سن مناسب آموزش در هر هدف و ترتیب اهداف و سنین متناسب با آن استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که اهداف آموزش سواد اطلاعاتی به کودکان ایرانی ۷-۱۱ ساله در سه دستۀ کلی قرار میگیرد: دسترسی مؤثر و کارآمد به اطلاعات (شناخت منابع اطلاعاتی، توانایی طرح سؤال، ترسیم شبکۀ مفهومی و غیره)، ارزیابی اطلاعات (فهم متن، تشخیص ربط با نیاز اطلاعاتی، تشخیص منابع اطلاعاتی مناسب)، استفاده از اطلاعات (توانایی سخنرانی در مقابل گروه، یادداشتبرداری، تهیۀ اسلاید، تهیۀ متن علمی با درج منابع). اهداف آموزشی استخراجشده نشان می‌دهد که اولویت اصلی در مقطع ۷-۱۱ سال، روی آموزش دسترسی به منابع اطلاعاتی است. ارزیابی و استفاده از اطلاعات در این سن کمتر امکان آموزش دارد و تأکید در این سنین بر درک و ربط متن با نیاز اطلاعاتی و گزینش اطلاعات متناسب با آن است. با این حال روشهای بهخاطرسپاری، تصمیم‌گیری و تعاملات بین فردی نیز قابل آموزش است. علاوه بر آن، مهارت‌های نوشتاری و گفتاری (ایجاد نوشته‌های علمی و ایراد سخنرانی مبتنی بر آن)، ساخت روزنامهدیواری و کاردستی را نیز می‌توان آموزش داد.
اصالت/ارزش: ارزش این پژوهش در ارائۀ اهداف آموزشی جزءنگر و عملیاتی برای آموزش سواد اطلاعاتی به کودکان ۷-۱۱ ساله، به همراه نمونۀ طرح درس و تمرین است.
دوره ۳۰، شماره ۰ - ( ۱۲-۱۴۰۲ )
هدف: نحوه ارزشیابی سواد اطلاعاتی می‌تواند کیفیت آموزش و سنجش سواد اطلاعاتی را در محیط‌های آموزشی ارتقا دهد. لازم است مربی سواد اطلاعاتی بتواند سنجش مناسبی از سطح توان پایه فرد و اثربخشی آموزش ارائه شده به دست آورد و نیز به نحو مطلوب به مخاطب بازخورد دهد. این نوشتار در نظر دارد انواع روبریک، شامل روبریک کل‌نگر، تک نقطه‌ای و تحلیلی، برای ارزشیابی سواد اطلاعاتی دانش‌آموزان را ارائه دهد و امکان مقایسه انواع این روبریک‌ها را در اجرای آزمایشی آن فراهم آورد.
روش: با روش اقدام پژوهی مراحل پژوهش طراحی شده است. با مطالعه کتاب‌های درسی و مصاحبه از ۱۶ معلم شاغل در سه مدرسه غیر دولتی واقع در منطقه ۲ آموزش و پرورش تهران انواع روبریک ساخته شد و ضمن ارائه ابزارهای متنوعی برای ارزشیابی سواد اطلاعاتی دانش‌آموزان، امکان مقایسه انواع این روبریک‌ها را در اجرای آزمایشی آن برای سنجش سواد اطلاعاتی ۱۹ دانش‌آموز مقطع دوره دوم دبستان‌های مذکور فراهم آورد.
یافته‌ها: نتایج قابلیت‌های هر یک از انواع روبریک را برای تبیین وضعیت دانش‌آموز تبیین می‌کند. بنا به هدف ارزشیابی توسط مدرس، به نظر می‌رسد می‌توان از هر یک از گونه‌های مرتبط استفاده نمود. روبریک کل‌نگر، وضعیت را به صورت تک کلمه‌ای بیان می‌دارد. روبریک توصیفی- تحلیلی با انتخاب مولفه هایی توصیفی دقیق تری از وضعیت ذکر می‌کند. روبریک تک نقطه ای، فرصت حل مشکلات و ارتقای وضعیت دانش‌آموز را به صورت دقیق تری برای وی فراهم می‌سازد. بهره مندی صحیح از این ابزار می‌تواند با ارزشیابی صحیح و ارائه بازخورد مناسب تاثیر مناسبی بر ارتقای کیفیت آموزش‌های سواد اطلاعاتی در سطوح مختلف داشته باشد.
نتیجه‌گیری: مهمترین مزیت استفاده از روبریک در ارزشیابی دانش‌آموزان پیش، حین و پس از آموزش سواد اطلاعاتی نشان می‌دهد، داشتن انتظارات روشن و مشخص از دانش‌آموزان می‌تواند، در عین حفظ یکپارچگی در امر آموزش، تمرکز مخاطبان را بر کار نیز افزایش دهد. ضمن ارائه چارچوب‌های ملی و منطقه ای برای روبریک، بهتر است روبریک‌ها متناسب با آموزش‌های ارائه شده ساخته و بازنگری مداوم شوند.
هدف: نحوه ارزشیابی سواد اطلاعاتی می‌تواند کیفیت آموزش و سنجش سواد اطلاعاتی را در محیط‌های آموزشی ارتقا دهد. لازم است مربی سواد اطلاعاتی بتواند سنجش مناسبی از سطح توان پایه فرد و اثربخشی آموزش ارائه شده به دست آورد و نیز به نحو مطلوب به مخاطب بازخورد دهد. این نوشتار در نظر دارد انواع روبریک، شامل روبریک کل‌نگر، تک نقطه‌ای و تحلیلی، برای ارزشیابی سواد اطلاعاتی دانش‌آموزان را ارائه دهد و امکان مقایسه انواع این روبریک‌ها را در اجرای آزمایشی آن فراهم آورد.
روش: با روش اقدام پژوهی مراحل پژوهش طراحی شده است. با مطالعه کتاب‌های درسی و مصاحبه از ۱۶ معلم شاغل در سه مدرسه غیر دولتی واقع در منطقه ۲ آموزش و پرورش تهران انواع روبریک ساخته شد و ضمن ارائه ابزارهای متنوعی برای ارزشیابی سواد اطلاعاتی دانش‌آموزان، امکان مقایسه انواع این روبریک‌ها را در اجرای آزمایشی آن برای سنجش سواد اطلاعاتی ۱۹ دانش‌آموز مقطع دوره دوم دبستان‌های مذکور فراهم آورد.
یافته‌ها: نتایج قابلیت‌های هر یک از انواع روبریک را برای تبیین وضعیت دانش‌آموز تبیین می‌کند. بنا به هدف ارزشیابی توسط مدرس، به نظر می‌رسد می‌توان از هر یک از گونه‌های مرتبط استفاده نمود. روبریک کل‌نگر، وضعیت را به صورت تک کلمه‌ای بیان می‌دارد. روبریک توصیفی- تحلیلی با انتخاب مولفه هایی توصیفی دقیق تری از وضعیت ذکر می‌کند. روبریک تک نقطه ای، فرصت حل مشکلات و ارتقای وضعیت دانش‌آموز را به صورت دقیق تری برای وی فراهم می‌سازد. بهره مندی صحیح از این ابزار می‌تواند با ارزشیابی صحیح و ارائه بازخورد مناسب تاثیر مناسبی بر ارتقای کیفیت آموزش‌های سواد اطلاعاتی در سطوح مختلف داشته باشد.
نتیجه‌گیری: مهمترین مزیت استفاده از روبریک در ارزشیابی دانش‌آموزان پیش، حین و پس از آموزش سواد اطلاعاتی نشان می‌دهد، داشتن انتظارات روشن و مشخص از دانش‌آموزان می‌تواند، در عین حفظ یکپارچگی در امر آموزش، تمرکز مخاطبان را بر کار نیز افزایش دهد. ضمن ارائه چارچوب‌های ملی و منطقه ای برای روبریک، بهتر است روبریک‌ها متناسب با آموزش‌های ارائه شده ساخته و بازنگری مداوم شوند.
| صفحه ۱ از ۱ |
پایگاه های مرتبط
کلمات کلیدی
علم اطلاعات و دانش‌شناسي، تحقیقات اطلاع‌رسانی، كتابخانه‌هاي عمومي، كتابداري و اطلاع‌رساني، خواندن.نظرسنجی
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی می باشد.
طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2025 CC BY-NC 4.0 | Research on Information Science and Public Libraries
Designed & Developed by : Yektaweb