لیلا عربگری،
دوره ۲۳، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۶ )
چکیده
هدف: پژوهش حاضر به بررسی عدم یکدستی و جامعیت در استفاده از استانداردهای فرادادهای در پایگاههای نسخههای خطی فارسی در مقایسه با پایگاههای خارج از ایران و ارائه پیشنهادهایی بومی در فرایند دیجیتال‌سازی این پایگاهها می‌پردازد.
روش: جامعۀ پژوهش شامل ۴ پایگاه داخلی و ۱۱ پایگاه خارجی است که استانداردهای فرادادهای رکوردهای موجود در این پایگاهها بررسی شده است. پژوهش، به روش پیمایشی توصیفی (فراوانی) و سیاهۀ وارسی از طریق تکنیک دلفی انجام گرفته است. دادهها از طریق سیاهۀ وارسی، گردآوری شده و با استفاده از آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که در پایگاههای جامعۀ پژوهش، استاندارد TEI (با ۴/۸۱ درصد) دارای بیشترین میزان کاربرد و پوشش مدخل‌های نسخههای خطی است. در پایگاههای نسخههای خطی فارسی، استاندارد فرادادهای متس (به‌عنوان استاندارد فرادادهای ساختاری)، و استانداردهای فرادادهای دابلین کور (با ۸/۵۶ درصد) و مودس (با ۱/۷۷ درصد) در بخش توصیف، به‌ترتیب دارای بیشترین فراوانی بوده است. همچنین مشخص شد در بخش‌های مربوط به توصیف و ارائه اطلاعات نسخههای خطی، نبود یکدستی در استفاده از استانداردهای فرادادهای به‌چشم می‌آید. این مسأله که از ضعف‌های پایگاههای نسخههای خطی فارسی می‌باشد، لزوم توجه به یکدستی در توصیف نسخهها و استفاده از استانداردهای فرادادهای یکدست با جامعیت بالا مانند تی ای آی و در نهایت وجود سازمانی همچون کتابخانۀ ملی ایران جهت ارائه خط مشی یکسان در این زمینه را آشکار می‌نماید.
اصالت/ارزش: میزان پوشش مؤلفه‌های نسخههای خطی توسط استانداردهای ابرداده‌ای، شاخص مهم برای ارزیابی میزان بازیابی نسخههای خطی دیجیتال محسوب می‌شود. بنابراین پژوهش حاضر میزان این پوشش را در چهار پایگاه نسخههای خطی فارسی با ۱۱ پایگاه نسخههای خطی خارج از ایران مقایسه می‌کند و راهکارهای بومی ارائه می‌دهد.
غلامرضا فدایی،
دوره ۲۵، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۸ )
چکیده
هدف: هدف این مقاله بررسی امکان دسته‌بندی و طبقه‌بندی اسماء الهی است. اسماء الهی مظاهر یا شاید بهتر است گفته شود فیوضات پروردگاری است که حالت هستی‌شناسانه دارند؛ لذا طبقه‌بندی آن‌ها می‌تواند در طبقه‌بندی‌های علوم و معارف تأثیر بسزایی داشته باشد.
روش: روش این پژوهش کتابخانه‌ای و از نوع بنیادی است. ابزار آن، تفکر و مقایسۀ منابع و متون دینی با یکدیگر است.
یافته‌ها: عالم صغیر و عالم کبیرِ مصطلح، دو عالم جداگانه نیستند و آن‌ها را مکمل هم می‌داند. تقسیم‌بندی نام‌های الهی و تجلیات هستی‌شناسانۀ فیوضات الهی بر خلق می‌تواند راهنمای خوبی برای فهم حقایق در جهان باشد. تقسیم اسماء الهی به صفات ثبوتیه و سلبیه، برحسب تکوین و تشریع، صفات خاص پروردگار و مشترک بین او و انسان، نام‌های مفرد و مرکب، اسماء دال بر واقعیت و اسماء دال بر فرایند از آن جمله است.
اصالت/ارزش: باآنکه درمورد اسماء الهی در عرفان، خوارق عادات و بعضاً فلسفه مطالبی بیان شده است ولی از حیث طبقه‌بندی هستی‌شناسانه کاری اساسی صورت نگرفته است. این مقاله می‌تواند مدخلی برای تحقیقات بیشتر در این زمینه باشد.
صالح رحیمی، فرامرز سهیلی، فاطمه رحیمی،
دوره ۳۰، شماره ۰ - ( ۱۲-۱۴۰۲ )
چکیده
هدف: کتابداران به عنوان افرادی که در حوزه سازماندهی و نمایه‌سازی منابع اطلاعاتی فعالیت می‌کنند، نه‌تنها باید دارای دانش فنی مربوط به شغل خود باشند، بلکه نیازمند داشتن برخی از مهارت‌های نرم نیز هستند، بنابراین در پژوهش حاضر هدف تعیین وضعیت سطح دانش، مهارت‌های نرم و توانایی‌های مورد نیاز کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های کاربردی است و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه (۱۴۰ نفر) تشکیل می‌دهند که براساس فرمول کوکران حجم نمونه برابر با ۱۰۲ نفر به‌دست آمد. اعضای نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌های پژوهش از پرسشنامه ساندرز (۲۰۱۹) استفاده شد. جهت آزمون پایایی پرسشنامه، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس، آزمون فریدمن و توزیع فراوانی دادهها استفاده شد.
یافته‌ها: با توجه به آزمون فریدمن مهارت‌های انتخاب شده با یکدیگر متفاوت بودند. بالاترین اولویت‌ها از نظر کتابداران کتابخانه‌های عمومی، ارتباط بین فردی و مهارت‌های خدمات‌رسانی به مراجعه‌کنندگان بود که جزء مؤلفه‌های ارتباطی است. به‌عبارتی از نظر کتابداران مهم است که کتابدار به بهترین شکل ممکن با مراجعه‌کنندگان به کتابخانه ارتباط برقرار نماید. مهارت‌های ارتباط بین فردی، خدمات‌رسانی به مشتری، مهارت‌های جستجو (توانایی جستجو در پایگاههای داده، منابع اینترنتی و فهرست‌ها به طور کارآمد و مؤثر)، آشنایی با اخلاق حرفه‌ای، ارزیابی و انتخاب منابع اطلاعاتی، کارگروهی، نوشتن و طبقه‌بندی/ توسعه رده‌بندی از دیگر مهارت‌ها مهم‌تر در نظر گرفته شده‌اند که این بدان معنی است که تمام فارغ‌التحصیلان بدون در نظر گرفتن مسیر شغلی آینده خود باید با این مهارت‌ها آشنایی داشته باشند. مهارت‌های نرم برای کتابداران در بسیاری از جنبه‌های کاری آن‌ها همچون بهبود خدمات کتابخانه و ارتقای رضایت کاربران کمک می‌کنند. از آنجا که از نظر کتابداران کتابخانه‌های عمومی مهارت‌های نرم، مورد نیاز تمام فارغ‌التحصیلان رشته کتابداری است، به‌نظر باید در به‌روزرسانی سرفصل رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی توجه به ارائه دروسی که مهارت‌های نرم در آن‌ها گجنانده شده باشد، ضروری است و بایستی تلاش شود این نوع مهارت‌ها به دانشجویان رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی آموزش داده شود.
اصالت/ارزش: یافته‌های این پژوهش برای کتابداران کتابخانه‌های عمومی دارای اهمیت است. به دلیل اینکه کتابداران در تعامل مستقیم با مخاطبان خود، یعنی افراد جامعه هستند، داشتن مهارت‌های نرم می‌تواند به بهبود خدمات ارائه شده توسط کتابخانه و کتابداران و رضایت بیشتر کاربران منجر شود. پژوهش در این حوزه می‌تواند به بهبود عملکرد کتابداران و شناسایی نیازهای آموزشی آنان نیز، کمک کند و برنامه‌های آموزشی مناسب‌تری برای آن‌ها طراحی شود و به بهبود خدمات ارائه شده توسط کتابخانه‌ها کمک شایانی نماید. این پژوهش با شناسایی نظام‌مند و اولویت‌بندی مهارت‌های نرم کتابداران کتابخانه‌های عمومی، به سهم خود می‌تواند خلأ این حوزه را پوشش دهد. مهارت‌های نرم برای کتابداران کتابخانه‌های عمومی حائز اهمیت است. این مهارت‌ها به کتابداران کمک می‌کنند تا به شیوه مطلوب خدمات اطلاعاتی را به کاربران ارائه دهند، ارتباطات مؤثری با آنان برقرار کنند و مسائل را به طور کارآمد حل نمایند. علاوه بر افزایش کیفیت خدمات کتابخانه، این مهارت‌ها به ایجاد محیطی دوستانه، پویا و پر نشاط برای کاربران کمک می‌کند و نقش مهمی در ارتقای کارآیی و پیشرفت کتابخانه‌های عمومی دارند.
