دوره 16، شماره 2 - ( 5-1389 )
دوره 16 شماره 2 صفحات 27-5 |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه تربیت مدرس ، hasanzadeh@modares.ac.ir
چکیده: (11020 مشاهده)
هدف: هدف مقالۀ حاضر، بررسی مقایسه‌ای انواع روش‌های ارزیابی دسترس‌پذیری وبسایتها و بررسی نتایج مطالعۀ موردی وبسایت وزارتخانه‌های دولت جمهوری اسلامی ایران بهمنظور نشان دادن نقاط قوت، ضعف و تفاوت یافته‌های ارزیابی در هر یک از روش‌های دسترس‌پذیری وبسایتها می‌باشد.
روش: در این مقاله، ابتدا پ‍ژوهش‌های انجام شده در زمینۀ دسترس‌پذیری وبسایتها مرور و مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش بعد، مروری بر روش‌های ارزیابی دسترس‌پذیری و مقایسۀ مزایا و معایب هر یک از این روش‌ها انجام شده است. در پایان، نتایج ارزیابی دسترس‌پذیری وبسایت وزارتخانه‌های دولت جمهوری اسلامی ایران (21وزارتخانه) بر اساس روش‌های ارزیابی دستی، ارزیابی خودکار و ارزیابی تجارب کاربران مورد مقایسه قرار گرفته است. ارزیابی دستی با استفاده از 12 شاخصِ استخراج شده از خطمشی دسترس‌پذیری محتوای وب که بهوسیلۀ کنسرسیوم وب جهان‌گستر ارائه شده است، انجام شد و ارزیابی تجارب کاربر نیز از طریق روش پیمایش بر اساس گروه‌های کانونی و پاسخ به سؤال پرسشنامه صورت گرفت. ارزیابی خودکار نیز بهوسیلۀ نرمافزار خودکار وباِگزَکت صورت پذیرفت.
یافتهها: با توجه به یافته‌های متفاوت این سه روش ارزیابی می‌توان گفت که از ابزارهای ارزیابی خودکار فقط می‌توان برای شناسایی خطاهای وبسایت استفاده نمود زیرا این نرمافزارها بهطور دقیق، سیاههای از خطاهای هر یک از اولویت‌ها را ارائه می‌کنند و راهنمای توسعهدهندگان وبسایت برای اصلاح خطاها می‌باشند. نتایج ارزیابی تجارب کاربر نیز بهتنهایی مفید واقع نمی‌شود زیرا ممکن است برخی نظرات شخصی و سلیقه‌ای نتایج ارزیابی را تغییر دهد. در روش ارزیابی دستی نیز با وجود نیروی انسانی متخصص، تفسیر خطاها و ارائه پیشنهادهای عملی امکان‌پذیر است بنابراین با توجه به تفاوت فاحشی که در یافته‌های این سه روش ارزیابی در پژوهش فوق دیده شد، بهکار بردن روش ارزیابی یکپارچه که ترکیبی از سه روش ارزیابی می‌باشد، مورد تأیید قرار گرفت.
اصالت/ارزش: تاکنون تحقیقی که بهصورت مقایسه‌ای روش‌های ارزیابی دسترس‌پذیری وبسایتها را ارزیابی کرده باشد، انجام نشده است. این تحقیق علاوه بر مقایسۀ نظری روش‌های موجود، بهصورت عینی نیز کارکرد روش‌های مورد نظر در یک مطالعۀ عینی را گزارش میکند.
روش: در این مقاله، ابتدا پ‍ژوهش‌های انجام شده در زمینۀ دسترس‌پذیری وبسایتها مرور و مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش بعد، مروری بر روش‌های ارزیابی دسترس‌پذیری و مقایسۀ مزایا و معایب هر یک از این روش‌ها انجام شده است. در پایان، نتایج ارزیابی دسترس‌پذیری وبسایت وزارتخانه‌های دولت جمهوری اسلامی ایران (21وزارتخانه) بر اساس روش‌های ارزیابی دستی، ارزیابی خودکار و ارزیابی تجارب کاربران مورد مقایسه قرار گرفته است. ارزیابی دستی با استفاده از 12 شاخصِ استخراج شده از خطمشی دسترس‌پذیری محتوای وب که بهوسیلۀ کنسرسیوم وب جهان‌گستر ارائه شده است، انجام شد و ارزیابی تجارب کاربر نیز از طریق روش پیمایش بر اساس گروه‌های کانونی و پاسخ به سؤال پرسشنامه صورت گرفت. ارزیابی خودکار نیز بهوسیلۀ نرمافزار خودکار وباِگزَکت صورت پذیرفت.
یافتهها: با توجه به یافته‌های متفاوت این سه روش ارزیابی می‌توان گفت که از ابزارهای ارزیابی خودکار فقط می‌توان برای شناسایی خطاهای وبسایت استفاده نمود زیرا این نرمافزارها بهطور دقیق، سیاههای از خطاهای هر یک از اولویت‌ها را ارائه می‌کنند و راهنمای توسعهدهندگان وبسایت برای اصلاح خطاها می‌باشند. نتایج ارزیابی تجارب کاربر نیز بهتنهایی مفید واقع نمی‌شود زیرا ممکن است برخی نظرات شخصی و سلیقه‌ای نتایج ارزیابی را تغییر دهد. در روش ارزیابی دستی نیز با وجود نیروی انسانی متخصص، تفسیر خطاها و ارائه پیشنهادهای عملی امکان‌پذیر است بنابراین با توجه به تفاوت فاحشی که در یافته‌های این سه روش ارزیابی در پژوهش فوق دیده شد، بهکار بردن روش ارزیابی یکپارچه که ترکیبی از سه روش ارزیابی می‌باشد، مورد تأیید قرار گرفت.
اصالت/ارزش: تاکنون تحقیقی که بهصورت مقایسه‌ای روش‌های ارزیابی دسترس‌پذیری وبسایتها را ارزیابی کرده باشد، انجام نشده است. این تحقیق علاوه بر مقایسۀ نظری روش‌های موجود، بهصورت عینی نیز کارکرد روش‌های مورد نظر در یک مطالعۀ عینی را گزارش میکند.
واژه‌های کلیدی: ارزیابی دسترس‌پذیری، وبسایت وزارتخانهها، مطالعه موردی، ارزیابی خودکار، ارزیابی دستی
نوع مطالعه: كمّي |
موضوع مقاله:
مطالعات فرهنگي
دریافت: 1391/5/12 | پذیرش: 1396/11/25 | انتشار: 1396/11/25
دریافت: 1391/5/12 | پذیرش: 1396/11/25 | انتشار: 1396/11/25
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |