دانشگاه شهید بهشتی ، m_shaghaghi@sbu.ac.ir
چکیده: (664 مشاهده)
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه‌های مدیریت ریسک در کتابخانه‌های عمومی بر اساس مدل مدیریت ریسک در بخش عمومی انجام شده است.
روش پژوهش: به‌منظور اجرای مراحل اصلی پژوهش و گردآوری اطلاعات، پرسشنامهای بر پایۀ استاندارد ایزو 31000 و مدل مدیریت ریسک احمتی و ولادی (2017) طراحی شد و پایایی و روایی آن بررسی گردید و پس از اصلاح و حصول اطمینان، اجرا شد. کل پرسشنامه دارای 35 گویه در طیف 6 گزینهای پیوسته (کد 1 کاملاً مخالفم تا کد 6 کاملاً موافقم) بود. جامعه پژوهش تمام کتابداران کتابخانه‌های عمومی شهر تبریز بودند که تعداد کل آن‌ها 118 نفر بود. با نمونه‌گیری تصادفی و فرمول کوکران تعداد نمونه مورد مطالعه 90 نفر به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آمارههای توصیفی، آزمون دوجملهای، و مدلیابی معادلات ساختاری استفاده شد.
یافته‌ها: یافتههای مصاحبه اولیه نشان داد که آشنایی کتابداران با مدیریت ریسک در حد کم یا متوسط است، مدیریت ریسک از جنبۀ سازمانی و نیز از جنبۀ پرسنلی برای کتابداران اهمیت دارد، و دو نوع توجه به مدیریت ریسک را در نظر دارند که عبارتند از توجه سیستمی و توجه موقعیتی. یافتههای توصیفی نشان داد که موافقت کتابداران با اَبعاد الگوی مدیریت ریسک در سطح «تا حدودی موافقم» است. همچنین، یافتههای پژوهش نشان داد که کتابداران با ابعاد اصلی، و نیز ابعاد فرعی الگوی مدیریت ریسک در بخش عمومی موافقت دارند؛ البته به جز یک بعد به نام «پایش و بازنگری چارچوب» که قطعیتی در باب موافقت یا عدم موافقت کتابداران با آن حاصل نشد. بهعلاوه، یافته ها نشان داد مؤلفۀ چهارم (متمرکز بودن مدیریت ریسک به عدم قطعیت) و پنجم (نظام مند، ساختاریافته و بهنگام بودن مدیریت ریسک) از بُعد اصول مدیریت ریسک، دارای همبستگی لازم با متغیر مکنون خود نبوده و فاقد رواییاند. همچنین، در الگوی عملیاتی مدیریت ریسک که در قالب مدلیابی معادلات ساختاری مورد مطالعه قرار گرفت، بُعد اصول (متغیر مستقل)، پنج بُعد مربوط به چارچوب، و چهار بُعد از فرایندها (ارزشیابی ریسک، زمینهسازی، ارتباط و مشاوره، و تحلیل ریسک) معنادار تلقی شد و این بدان معناست که مدل مدیریت ریسک در کتابخانه‌های عمومی، احتمالاً میبایست شامل ابعاد یاد شده باشد.
اصالت/ارزش: نوآوری این مقاله در معرفی یک چارچوب جدید برای اِعمال مدیریت ریسک در کتابخانه‌های عمومی و آزمون آن است تا مشخص شود چه ابعادی از این الگو و با چه روابطی، میتواند به عنوان ابعاد مدیریت ریسک در کتابخانه‌های عمومی ایران بهکارگرفته شوند.
روش پژوهش: به‌منظور اجرای مراحل اصلی پژوهش و گردآوری اطلاعات، پرسشنامهای بر پایۀ استاندارد ایزو 31000 و مدل مدیریت ریسک احمتی و ولادی (2017) طراحی شد و پایایی و روایی آن بررسی گردید و پس از اصلاح و حصول اطمینان، اجرا شد. کل پرسشنامه دارای 35 گویه در طیف 6 گزینهای پیوسته (کد 1 کاملاً مخالفم تا کد 6 کاملاً موافقم) بود. جامعه پژوهش تمام کتابداران کتابخانه‌های عمومی شهر تبریز بودند که تعداد کل آن‌ها 118 نفر بود. با نمونه‌گیری تصادفی و فرمول کوکران تعداد نمونه مورد مطالعه 90 نفر به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آمارههای توصیفی، آزمون دوجملهای، و مدلیابی معادلات ساختاری استفاده شد.
یافته‌ها: یافتههای مصاحبه اولیه نشان داد که آشنایی کتابداران با مدیریت ریسک در حد کم یا متوسط است، مدیریت ریسک از جنبۀ سازمانی و نیز از جنبۀ پرسنلی برای کتابداران اهمیت دارد، و دو نوع توجه به مدیریت ریسک را در نظر دارند که عبارتند از توجه سیستمی و توجه موقعیتی. یافتههای توصیفی نشان داد که موافقت کتابداران با اَبعاد الگوی مدیریت ریسک در سطح «تا حدودی موافقم» است. همچنین، یافتههای پژوهش نشان داد که کتابداران با ابعاد اصلی، و نیز ابعاد فرعی الگوی مدیریت ریسک در بخش عمومی موافقت دارند؛ البته به جز یک بعد به نام «پایش و بازنگری چارچوب» که قطعیتی در باب موافقت یا عدم موافقت کتابداران با آن حاصل نشد. بهعلاوه، یافته ها نشان داد مؤلفۀ چهارم (متمرکز بودن مدیریت ریسک به عدم قطعیت) و پنجم (نظام مند، ساختاریافته و بهنگام بودن مدیریت ریسک) از بُعد اصول مدیریت ریسک، دارای همبستگی لازم با متغیر مکنون خود نبوده و فاقد رواییاند. همچنین، در الگوی عملیاتی مدیریت ریسک که در قالب مدلیابی معادلات ساختاری مورد مطالعه قرار گرفت، بُعد اصول (متغیر مستقل)، پنج بُعد مربوط به چارچوب، و چهار بُعد از فرایندها (ارزشیابی ریسک، زمینهسازی، ارتباط و مشاوره، و تحلیل ریسک) معنادار تلقی شد و این بدان معناست که مدل مدیریت ریسک در کتابخانه‌های عمومی، احتمالاً میبایست شامل ابعاد یاد شده باشد.
اصالت/ارزش: نوآوری این مقاله در معرفی یک چارچوب جدید برای اِعمال مدیریت ریسک در کتابخانه‌های عمومی و آزمون آن است تا مشخص شود چه ابعادی از این الگو و با چه روابطی، میتواند به عنوان ابعاد مدیریت ریسک در کتابخانه‌های عمومی ایران بهکارگرفته شوند.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
