دوره 26، شماره 3 - ( 10-1399 )
دوره 26 شماره 3 صفحات 520-499 |
برگشت به فهرست نسخه ها
گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران ، aminzare@razi.ac.ir
چکیده: (1930 مشاهده)
هدف: دوران کودکی از مهم‌‌ترین زمان‌‌ها در شکل‌‌گیری شخصیت افراد است که می‌‌توان با انواع روش‌‌های غیرمستقیم در تقویت نقاط مثبت آن که جزء ذاتی وجود هر انسانی است کوشید. در این میان، قصهخوانی می‌‌تواند یکی از روش‌‌های جذابی باشد که به‌دلیل برانگیختن احساسات و همچنین کنجکاوی کودک بسیار تأثیرگذار باشد و در آموزش انواع مفاهیم از جمله رفتارهای نوع‌‌دوستانه مفید واقع شود. این پژوهش با هدف تعیین تأثیر قصهخوانی بر افزایش احساس و رفتار نوع‌‌دوستانۀ پسران دبستانی شهر کرمانشاه صورت گرفته است.
روش: در چهارچوب روش شبه‌‌تجربی و در قالب یک طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه آزمون و کنترل، 20 پسر 7 تا 12ساله با روش نمونه‌گیریِ دردسترس در شهر کرمانشاه انتخاب و در دو گروه 10نفره جای گرفتند. گروه آزمایش در هشت جلسه از مرداد تا شهریور 1398 در کتابخانۀ عمومی امام علی (ع) واقع در شهر کرمانشاه تحت‌تأثیر متغیر قصهگویی قرار گرفت و هشت قصۀ مرتبط برای آن‌ها خوانده شد. گروه کنترل هیچ مداخله‌‌ای دریافت نکرد. پس از پایان مداخله از هر دو گروه آزمون به عمل آمد تا تأثیر متغیر مستقل بر متغیر وابستۀ نوعدوستی مشخص شود.
یافته‌‌ها: نتایج نشان داد قصهخوانی باعث افزایش نوعدوستی کودکان گروه آزمایش شده است، اما در نوعدوستی پیشآزمون و پسآزمون گروه کنترل تفاوت معناداری مشاهده نشد.
اصالت/ارزش: پژوهش حاضر برای نخستین بار به‌شیوه تجربی نشان داد قصهخوانی باعث افزایش حس نوعدوستی پسران 7 تا 12ساله می‌شود. این یافته قابلیت کاربرد قصهخوانی را در آموزش کودکان و حل مشکلات آن‌ها نشان می‌دهد و پیشنهاد می‌کند از قصهخوانی در فضاهای آموزشی و بالینی به‌عنوان یک روش تعلیمی بهینه و در عین حال سرگرم‌کننده استفاده شود.
روش: در چهارچوب روش شبه‌‌تجربی و در قالب یک طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه آزمون و کنترل، 20 پسر 7 تا 12ساله با روش نمونه‌گیریِ دردسترس در شهر کرمانشاه انتخاب و در دو گروه 10نفره جای گرفتند. گروه آزمایش در هشت جلسه از مرداد تا شهریور 1398 در کتابخانۀ عمومی امام علی (ع) واقع در شهر کرمانشاه تحت‌تأثیر متغیر قصهگویی قرار گرفت و هشت قصۀ مرتبط برای آن‌ها خوانده شد. گروه کنترل هیچ مداخله‌‌ای دریافت نکرد. پس از پایان مداخله از هر دو گروه آزمون به عمل آمد تا تأثیر متغیر مستقل بر متغیر وابستۀ نوعدوستی مشخص شود.
یافته‌‌ها: نتایج نشان داد قصهخوانی باعث افزایش نوعدوستی کودکان گروه آزمایش شده است، اما در نوعدوستی پیشآزمون و پسآزمون گروه کنترل تفاوت معناداری مشاهده نشد.
اصالت/ارزش: پژوهش حاضر برای نخستین بار به‌شیوه تجربی نشان داد قصهخوانی باعث افزایش حس نوعدوستی پسران 7 تا 12ساله می‌شود. این یافته قابلیت کاربرد قصهخوانی را در آموزش کودکان و حل مشکلات آن‌ها نشان می‌دهد و پیشنهاد می‌کند از قصهخوانی در فضاهای آموزشی و بالینی به‌عنوان یک روش تعلیمی بهینه و در عین حال سرگرم‌کننده استفاده شود.
نوع مطالعه: كمّي |
موضوع مقاله:
ترويج فرهنگ کتابخوانی و مطالعه در خانواده‌ها، مدرسه و جامعه
دریافت: 1398/10/7 | پذیرش: 1399/10/22 | انتشار: 1399/10/10
دریافت: 1398/10/7 | پذیرش: 1399/10/22 | انتشار: 1399/10/10
فهرست منابع
1. احمدی، سیروس (1388). بررسی نوعدوستی در روابط روزمرۀ اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن. جامعه‌‌شناسی ایران، 10(2)، 108-87.
2. اصغری، فرهاد؛ اخوان، محمد؛ و قاسمی‌‌جونبه، رضا (1397). تأثیر روش قصهگویی بر مهارت‌‌های اجتماعی کودکان مبتلا به نشانگان داون. فصلنامۀ سلامت روان، 5(3)، 11-1.
3. افشاری، علی (1385). قصۀ قصهگویی و تأثیرات تربیتی آن. پیوند، (327).
4. بابایی‌‌حسن‌‌سرا، محدثه؛ و قلندری، محمدمهدی (1397). تأثیر قصهگویی بر گرایش منفی نسبت به والدین و پرخاشگری کودکان. رویش روانشناسی، 7(3)، 78-53.
5. پلوسکی، آن (1385). قصهگویی در خانواده (مصطفی رحمان‌‌دوست، مترجم) (چاپ چهارم). تهران: انتشارات مدرسه.
6. خلیلی‌‌مقدم، تهمینه؛ حسنی، حسین؛ و رحیمی، زینب (1397). بررسی تأثیر هنردرمانی بر پرخاشگری نوجوانان سوادآموز مؤسسۀ آموزشی امیدی دوباره شهرستان لردگان. مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، 4(4)، 118-114.
7. رادبخش، ناهید؛ محمدی‌‌فر، محمدعلی؛ و کیان‌‌ارثی، فرحناز (1392). اثربخشی بازی و قصهگویی بر افزایش خلاقیت کودکان. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 2(4)، 195-177.
8. رحمان‌‌دوست، مصطفی (1381). قصهگویی: اهمیت و راه و رسم آن (چاپ چهارم). تهران: رشد.
9. رسولی، رویا؛ محمدی‌‌سیرت، فاطمه؛ و حسینیان، سیمین (1399). اثربخشی آموزش هوش هیجانی به روش قصهگویی بر کاهش کم‌رویی و ارتقای هوش هیجانی دانش‌‌آموزان دختر. فصلنامۀ تعلیم و تربیت، 36(1)، 169-153.
10. رضایی، الهه (1397). اثربخشی بازی درمانی بر کاهش کم‌رویی کودکان. پیشرفت‌‌های نوین در علوم رفتاری، 3(19)، 45-57.
11. ساروخانی، باقر (1370). مقدمه‌‌ای بر دایره‌‌المعارف علوم اجتماعی. تهران: کیهان.
12. سلیمان‌‌نژاد، اکبر؛ و سودی، حورا (1393). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌‌های اجتماعی از طریق قصه‌‌های قرآنی بر کودکان. روانشناسی و دین، 7(2)، 97-81.
13. صالح‌‌زاده، اکرم (1391). قرص آرام‌‌بخش قصه‌‌ها (تأثیر قصه‌‌ها بر کاهش پرخاشگری در کودکان). رشد آموزش پیش‌‌دبستانی، (17)، 35-33.
14. صدیق سروستانی، رحمت‌‌الله؛ و عنبری، موسی (1383). باورهای خرده‌‌فرهنگی و مشارکت امدادی در ایران. نامۀ علوم اجتماعی، 24(24)، 116-81.
15. علوی لنگرودی، سیدکاظم؛ و رجایی، افسانه (1395). تأثیر برنامۀ درسی قصهگویی و نمایش خلاق بر خلاقیت و عملکرد تحصیلی دانش‌‌آموزان دختر پایۀ پنجم ابتدایی در دروس انشا و هنر. پژوهش و برنامه‌‌ریزی، 13(4)، 129-118.
16. کریمی، ناهید؛ مهرافزون، داریوش؛ و جعفری، علیرضا (1396). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌‌های زندگی به روش قصهگویی بر مؤلفههای خلاقیت دانش‌‌آموزان ابتدایی. فصلنامۀ ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 7(2)، 166-149.
17. کریمی، یوسف (1381). روانشناسی اجتماعی. تهران: انتشارات ارسباران.
18. کهریزه، مهناز؛ رضاییان فرجی، حمید؛ و زندی‌‌پور، طیبه (1397). تأثیر قصهگویی بر هوش اخلاقی و مؤلفههای آن در دانش‌‌آموزان دختر کلاس اول ابتدایی. فصلنامۀ سلامت روان کودک، 5(2)، 83-72.
19. گنجه، پریسا؛ مهرابی‌‌زاده هنرمند، مهناز؛ داودی، ایران؛ و زرگر، یدالله (1394). اثربخشی مداخلات شناختی رفتاری بر کیفیت زندگی و خودکارآمدی پسران 10-15ساله دارای علائم آسم شهر اهواز. مجلۀ دست‌آوردهای روان‌شناختی، 22(1)، 88-67.
20. میری، ملیحه؛ شریفی، شهلا؛ و استاجی، اعظم (1399). بررسی تأثیر قصهگویی بر زبان گفتاری کودکان مبتلا به اوتیسم (طیف خفیف تا متوسط). زبان‌پژوهی، 12(34)، 109-129.
21. واحدی، مهدی؛ قلتاش، عباس؛ و چرخ‌‌آبی، پریسا (1398). تأثیر آموزش مفاهیم علوم به شیوۀ قصهگویی بر مهارت‌‌های اجتماعی و هوش کلامی نوآموزان دوزبانۀ دورۀ پیش‌‌دبستانی. فصلنامۀ فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 10(38)، 110-81.
22. یاعلی، فاطمه؛ و گرجی، یوسف (1395، اسفند). بررسی اثربخشی هوش اخلاقی به روش قصهگویی بر افزایش رفتارهای نوعدوستی پسران پیش‌‌دبستانی شهرستان نجف‌‌آباد در سال تحصیلی 94-95. مقاله ارائه‌شده در پنجمین همایش ملی روانشناسی، مشاوره و مددکاری اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌‌شهر، خمینی‌‌شهر، اصفهان، ایران. چکیده بازیابی‌شده از: https://civilica.com/doc/728230
23. یحیی‌‌محمودی، ندا؛ ناصح، اشکان؛ صالحی، سیروس؛ و تیزدست، طاهر (1392). اثربخشی آموزش گروهی مهارت‌‌های اجتماعی مبتنی بر قصهگویی بر مشکلات رفتاری برونی‌‌سازی‌شدۀ کودکان. روانشناسی تحولی: روان‌‌شناسان ایرانی، 9(35)، 257-249.
24. Ambrosini, P., J. (2000). Historical development. Newburgpark, CA: Slage.
25. Bandura, A. (1989). Human agency in social cognitive theory. American psychologist, 44(9), 1175.
26. Beaman, A. L., Barnes, P. J., Klentz, B., & McQuirk, B. (1978). Increasing helping rates through information dissemination: Teaching pays. Personality and Social Psychology Bulletin, 4(3), 406-411.
27. Dissertation, West Virginia University.
28. Drumm, M. (2013). The role of personal storytelling in practice. Institute for Research and Innovation in Social Services. Retrieved from https://www.iriss.org.uk/resources/insights/role-personal-storytelling-practice
29. Elwell, F. (2002). The sociology of C. Wright Mills. Qualitative Sociology, 25(3), 337-343.
30. Goodman, R., Ford, T., Simmons, H., Gatward, R., & Meltzer, H. (2000). Using the Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) to screen for child psychiatric disorders in a community sample. The British journal of psychiatry, 177(6), 534-539.
31. Heffner, M. (2003). Experimental support for the use of story-telling to guide behavior (Unpublished doctoral dissertation). West Virginia University, Morgantown, West Virginia.
32. Izzah, L. & Mutiarain, R. (2015). The power of storytelling in teaching English to young learners. 1st international seminar childhood care and education at Muhammadiah University of prof. Dr. Homka, vol: 1.
33. Jia, F., & Krettenauer, T. (2017). Recognizing moral identity as a cultural construct. Frontiers in Psychology, 8, 412.
34. Kiang, L., Moreno, A. J., & Robinson, J. L. (2004). Maternal preconceptions about parenting predict child temperament, maternal sensitivity, and children's empathy. Developmental psychology, 40(6), 1081.
35. Koch, T. (1998). Story telling: is it really research?. Journal of advanced nursing, 28(6), 1182-1190.
36. Latane, B., & Darley, J., M. (1970). The Unresponsive Bystander, Why Doesn’t Help? New York: Appleton-Century-Crofts.
37. Lippa, R. (1994). Introduction to social psychology. California: brooks/Cole Publishing Company.
38. Polkinghorne, D. E. (2007). Validity issues in narrative research. Qualitative inquiry, 13(4), 471-486.
39. Schank, R. C., & Abelson, R. P. (1995). Knowledge and Memory: The Real Story. In Knowledge and Memory: The Real Story (pp. 1-85). Lawrence Erlbaum Associates.
40. Scott, N., & Seglow, J. (2007). Altruism. New York: McGraw- Hill Education.
41. Simmons, R. G. (1991). Presidential address on altruism and sociology. The Sociological Quarterly, 32(1), 1-22.
42. Sprafkin, J. N., Liebert, R. M., & Poulos, R. W. (1975). Effects of a prosocial televised example on children's helping. Journal of Experimental Child Psychology, 20(1), 119-126.
43. Squires, K. E., Lugo‐Neris, M. J., Peña, E. D., Bedore, L. M., Bohman, T. M., & Gillam, R. B. (2014). Story retelling by bilingual children with language impairments and typically developing controls. International Journal of Language & Communication Disorders, 49(1), 60-74.
44. Theune, M., Linssen, J., & Alofs, T. (2013, November). Acting, playing, or talking about the story: an annotation scheme for communication during interactive digital storytelling. In International Conference on Interactive Digital Storytelling (pp. 132-143). Springer, Cham.
45. Villegas de Posada, C., & Vargas-Trujillo, E. (2015). Moral reasoning and personal behavior: A meta-analytical review. Review of General Psychology, 19(4), 408-424.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |