هدف: نحوه ارزشیابی سواد اطلاعاتی می‌تواند کیفیت آموزش و سنجش سواد اطلاعاتی را در محیط‌های آموزشی ارتقا دهد. لازم است مربی سواد اطلاعاتی بتواند سنجش مناسبی از سطح توان پایه فرد و اثربخشی آموزش ارائه شده به دست آورد و نیز به نحو مطلوب به مخاطب بازخورد دهد. این نوشتار در نظر دارد انواع روبریک، شامل روبریک کل‌نگر، تک نقطه‌ای و تحلیلی، برای ارزشیابی سواد اطلاعاتی دانش‌آموزان را ارائه دهد و امکان مقایسه انواع این روبریک‌ها را در اجرای آزمایشی آن فراهم آورد.
روش: با روش اقدام پژوهی مراحل پژوهش طراحی شده است. با مطالعه کتاب‌های درسی و مصاحبه از 16 معلم شاغل در سه مدرسه غیر دولتی واقع در منطقه 2 آموزش و پرورش تهران انواع روبریک ساخته شد و ضمن ارائه ابزارهای متنوعی برای ارزشیابی سواد اطلاعاتی دانش‌آموزان، امکان مقایسه انواع این روبریک‌ها را در اجرای آزمایشی آن برای سنجش سواد اطلاعاتی 19 دانش‌آموز مقطع دوره دوم دبستان‌های مذکور فراهم آورد.
یافته‌ها: نتایج قابلیت‌های هر یک از انواع روبریک را برای تبیین وضعیت دانش‌آموز تبیین می‌کند. بنا به هدف ارزشیابی توسط مدرس، به نظر می‌رسد می‌توان از هر یک از گونه‌های مرتبط استفاده نمود. روبریک کل‌نگر، وضعیت را به صورت تک کلمه‌ای بیان می‌دارد. روبریک توصیفی- تحلیلی با انتخاب مولفه هایی توصیفی دقیق تری از وضعیت ذکر می‌کند. روبریک تک نقطه ای، فرصت حل مشکلات و ارتقای وضعیت دانش‌آموز را به صورت دقیق تری برای وی فراهم می‌سازد. بهره مندی صحیح از این ابزار می‌تواند با ارزشیابی صحیح و ارائه بازخورد مناسب تاثیر مناسبی بر ارتقای کیفیت آموزش‌های سواد اطلاعاتی در سطوح مختلف داشته باشد.
نتیجه‌گیری: مهمترین مزیت استفاده از روبریک در ارزشیابی دانش‌آموزان پیش، حین و پس از آموزش سواد اطلاعاتی نشان می‌دهد، داشتن انتظارات روشن و مشخص از دانش‌آموزان می‌تواند، در عین حفظ یکپارچگی در امر آموزش، تمرکز مخاطبان را بر کار نیز افزایش دهد. ضمن ارائه چارچوب‌های ملی و منطقه ای برای روبریک، بهتر است روبریک‌ها متناسب با آموزش‌های ارائه شده ساخته و بازنگری مداوم شوند.
هدف: نحوه ارزشیابی سواد اطلاعاتی می‌تواند کیفیت آموزش و سنجش سواد اطلاعاتی را در محیط‌های آموزشی ارتقا دهد. لازم است مربی سواد اطلاعاتی بتواند سنجش مناسبی از سطح توان پایه فرد و اثربخشی آموزش ارائه شده به دست آورد و نیز به نحو مطلوب به مخاطب بازخورد دهد. این نوشتار در نظر دارد انواع روبریک، شامل روبریک کل‌نگر، تک نقطه‌ای و تحلیلی، برای ارزشیابی سواد اطلاعاتی دانش‌آموزان را ارائه دهد و امکان مقایسه انواع این روبریک‌ها را در اجرای آزمایشی آن فراهم آورد.
روش: با روش اقدام پژوهی مراحل پژوهش طراحی شده است. با مطالعه کتاب‌های درسی و مصاحبه از 16 معلم شاغل در سه مدرسه غیر دولتی واقع در منطقه 2 آموزش و پرورش تهران انواع روبریک ساخته شد و ضمن ارائه ابزارهای متنوعی برای ارزشیابی سواد اطلاعاتی دانش‌آموزان، امکان مقایسه انواع این روبریک‌ها را در اجرای آزمایشی آن برای سنجش سواد اطلاعاتی 19 دانش‌آموز مقطع دوره دوم دبستان‌های مذکور فراهم آورد.
یافته‌ها: نتایج قابلیت‌های هر یک از انواع روبریک را برای تبیین وضعیت دانش‌آموز تبیین می‌کند. بنا به هدف ارزشیابی توسط مدرس، به نظر می‌رسد می‌توان از هر یک از گونه‌های مرتبط استفاده نمود. روبریک کل‌نگر، وضعیت را به صورت تک کلمه‌ای بیان می‌دارد. روبریک توصیفی- تحلیلی با انتخاب مولفه هایی توصیفی دقیق تری از وضعیت ذکر می‌کند. روبریک تک نقطه ای، فرصت حل مشکلات و ارتقای وضعیت دانش‌آموز را به صورت دقیق تری برای وی فراهم می‌سازد. بهره مندی صحیح از این ابزار می‌تواند با ارزشیابی صحیح و ارائه بازخورد مناسب تاثیر مناسبی بر ارتقای کیفیت آموزش‌های سواد اطلاعاتی در سطوح مختلف داشته باشد.
نتیجه‌گیری: مهمترین مزیت استفاده از روبریک در ارزشیابی دانش‌آموزان پیش، حین و پس از آموزش سواد اطلاعاتی نشان می‌دهد، داشتن انتظارات روشن و مشخص از دانش‌آموزان می‌تواند، در عین حفظ یکپارچگی در امر آموزش، تمرکز مخاطبان را بر کار نیز افزایش دهد. ضمن ارائه چارچوب‌های ملی و منطقه ای برای روبریک، بهتر است روبریک‌ها متناسب با آموزش‌های ارائه شده ساخته و بازنگری مداوم شوند.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
